Τι Νεότερο στη Θωρακοχειρουργική

Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Jacobeus ήταν ο πρώτος ο οποίος χρησιμοποίησε τις ενδοσκοπικές τεχνικές για την λύση των συμφύσεων στο θώρακα και δίκαια θεωρείται ο ιδρυτής της θωρακοσκοπικής χειρουργικής.

Γράφουν οι
Κοσμάς Ηλιάδης
Χειρουργός Θώρακος, ΥΓΕΙΑ
Διευθυντής Θωρακοχειρουργικής Κλινικής
Αθανάσιος Κρασάς
Χειρουργός Θώρακος, ΥΓΕΙΑ

Από τότε, μεσολάβησε ένα μεγάλο διάστημα κατά το οποίο οι θωρακοσκοπικές τεχνικές περιήλθαν στην αφάνεια κυρίως λόγω της χρήσεως μικρότερων θωρακοτομών και της προστασίας των μυών. Ο κυριότερος λόγος όμως ήταν ότι με τις απόψεις των χειρουργών ότι δεν θα ήταν δυνατή η εκτέλεση μείζονων επεμβάσεων (εκτομή τμήματος πνεύμονα, εκτομή όγκων μεσοθωρακίου) δια μέσου μικρότερων οπών.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας σε κάμερες και ενδοσκοπικά εργαλεία αλλά και οι εξελίξεις των αναισθησιολογικών τεχνικών ήταν σημαντικές για την επίτευξη της επανάστασης αυτής. Από τη δεκαετία του 1990 η θωρακοσκοπική χειρουργική επανήλθε στο προσκήνιο ως προσπέλαση για την αντιμετώπιση των παθήσεων του θώρακα για μεγάλες εκτομές του πνεύμονα. Ο Roviaro πραγματοποίησε την πρώτη θωρακοσκοπική λοβεκτομή (αφαίρεση ενός λοβού πνεύμονα για την αντιμετώπιση του καρκίνου). Έκτοτε, σχεδόν όλη η γκάμα των επεμβάσεων της θωρακοχειρουργικής εκτελείται θωρακοσκοπικά. Αυτό σημαίνει ότι η επέμβαση πραγματοποιείται διαμέσου μικρών οπών στο θωρακικό τοίχωμα και με τη χρήση κάμερας καθώς και ειδικών εργαλείων. Τελευταία, η τεχνική αυτή έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό όπου είναι δυνατή η εκτέλεση όλων σχεδόν των επεμβάσεων δια μέσου μιας μικρής οπής μήκους 3-4 εκ.

Στα πλεονεκτήματα των θωρακοσκοπικών τεχνικών αυτών συγκαταλέγονται ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος, η γρηγορότερη κινητοποίηση και αποκατάσταση του ασθενούς, η μικρότερη διάρκεια νοσηλείας, η γρηγορότερη έναρξη συμπληρωματικής θεραπείας-αν αυτό είναι αναγκαίο- και τέλος, στις μέρες που ζούμε, μικρότερο κόστος νοσηλείας. Βέβαια, απαιτείται χρόνος για την εκμάθηση των τεχνικών αυτών και είναι προτιμότερο να πραγματοποιούνται σε κέντρα με μεγάλο όγκο περιστατικών.

Κατά τη τελευταία δεκαετία, κατέστη δυνατή η εκτέλεση των θωρακοσκοπικών επεμβάσεων χωρίς γενική αναισθησία με μέθη και υπό είτε επισκληρίδιο αναλγησία είτε υπό παρασπονδυλικό καθετήρα αναλγησίας. Το σημαντικό όφελος της τεχνικής αυτής είναι ότι αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παρενέργειες της ενδοτραχειακής διασωλήνωσης οι οποίες απέτρεπαν τους ασθενείς υψηλού κινδύνου (ασθενείς με οριακές αναπνευστικές εφεδρείες και σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα).

Η θωρακοσκοπική χειρουργική εφαρμόζεται σήμερα σε πολλά κέντρα παγκοσμίως. Όμως, παρουσιάζει καποιους περιορισμούς οι οποίοι εντοπίζονται κυρίως στη δισδιάστατη όραση. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την εφαρμογή της ρομποτικής τεχνολογίας το μειονέκτημα αυτό ξεπερνιέται προσφέροντας στον χειρουργό τρισδιάστατη όραση για την πραγματοποίηση της επέμβασης. Επιπλέον οι κινήσεις των χειρουργικών εργαλείων προσομοιάζουν με εκείνες του χεριού (360ο). Σήμερα, με τη χρήση της τεχνικής αυτής πραγματοποιούνται επεμβάσεις τόσο στον πνεύμονα, όσο και για την αφαίρεση βλαβών που εντοπίζονται στο πρόσθιο (θύμος αδένας) αλλά και οπίσθιο μεσοθωράκιο (όγκοι των νεύρων καθώς και βλάβες του οισοφάγου). Σημαντικός αριθμός επεμβάσεων αφορούν και την χειρουργική καρδιάς.
Οι νεότερες αυτές τεχνικές εφαρμόζονται σήμερα και στην Ελλάδα. Η πρώτη θωρακοσκοπική λοβεκτομή (2010) καθώς επίσης και η πρώτη ρομποτική θωρακοχειρουργική επέμβαση έγιναν στο νοσοκομείο Υγεια. Η σύγχρονη χειρουργική και η εκμάθηση πλέον των τεχνικών αυτών επιτρέπει την επιλογή της καταλληλότερης τεχνικής για τον κάθε ασθενή. Αυτό βέβαια αφού ο χειρουργός είναι καλός γνώστης των τεχνικών αυτών.

Αύγουστος 2022