Τι είναι η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική εγκεφάλου Gamma Knife (SRS);

Γράφει ο
Χρήστος Σκαρλέας
Ακτινοθεραπευτής – Ογκολόγος
Αναπλ. Διευθυντής Κέντρου Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας και Τμήματος Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής Εγκεφάλου γ-knife ΥΓΕΙΑ

Η Ακτινοχειρουργική με το Gamma Knife ή χειρουργική χωρίς νυστέρι αποτελεί μια εναλλακτική μορφή θεραπείας έναντι της ανοιχτής χειρουργικής κρανιοτομίας. Η Ακτινοχειρουργική με Gamma Knife είναι μη επεμβατική και ανώδυνη και εφαρμόζεται χωρίς γενική αναισθησία σε μία και μόνο συνεδρία. Σήμερα το Gamma Knife Perfection αποτελεί το πλέον σύγχρονο εργαλείο Ακτινοχειρουργικής εγκεφάλου παγκοσμίως.

Η θεραπευτική αυτή μέθοδος υλοποιεί στο μέγιστο τη βασική φιλοσοφία της ακτινοθεραπείας, μειώνοντας στο ελάχιστο την επιβάρυνση των φυσιολογικών ιστών κατά την επικέντρωση υψηλής δόσης ακτινοβολίας στον όγκο-στόχο. Δεν αφαιρεί τον στόχο, αλλά καταστρέφει το DNA των κυττάρων, που χάνουν την ικανότητα αναπαραγωγής, λύονται και απομακρύνονται με τη βοήθεια του αμυντικού συστήματος. Το 1968, ο Σουηδός Νευροχειρουργός Leksell σε συνεργασία με τον Larson κατασκευάζουν το πρώτο Gamma Knife με 179 πηγές κοβαλτίου-Co.

Τι είναι το Gamma Knife Perfection;

Πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο ακτινοχειρουργικό μηχάνημα που ελέγχεται από προγραμματισμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή και καταστρέφει τρισδιάστατους όγκους σε πολύ σύντομο χρόνο σε σύγκριση με άλλες τεχνολογίες. Κατά τη διάρκεια

της διαδικασίας, περισσότερες από 192 ακτίνες από πηγές κοβαλτίου συγκλίνουν με μεγάλη ακρίβεια πάνω στον όγκο-στόχο. Οι δέσμες του Gamma Knife είναι δέσμες από ακτινοβολία gamma οι οποίες περνούν ανέπαφα διαμέσου του κρανίου και των πέριξ φυσιολογικών ιστών. Έχουν μειωμένη ένταση και δεν δημιουργούν βλάβες στους ιστούς μέσω των οποίων διέρχονται οδεύοντας προς τον στόχο. Οι ακτίνες συγκλίνουν προς ένα ισόκεντρο, όπου η ένταση της ακτινοβολίας γίνεται εξαιρετικά υψηλή.

Η εξαιρετική εστιακή ακρίβεια, μικρότερη από 0,3mm, καθιστά εφικτή τη χορήγηση υψηλής δόσης ακτινοβολίας σε μία και μόνο συνεδρία χωρίς καμία τομή, με ελάχιστο πόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι το σύστημα αυτό είναι 10 φορές ακριβέστερο και 100 φορές ασφαλέστερο από άλλες ανταγωνιστικές τεχνικές όπως Cyber Knife, Linacs, Novalis-Tx.

Το Gamma Knife Perfection προσφέρει:

• Εξαιρετική ακρίβεια και υψηλή αποτελεσματικότητα.
• Ειδικό σχεδιασμό του συστήματος, ώστε το εύρος της θεραπευτικής χρήσης να επεκτείνεται εκτός από τον εγκέφαλο, στον αυχένα και στη βάση του κρανίου.
• Πλήρη αυτοματισμό λειτουργίας, που σημαίνει οικονομία χρόνου – δραστική μείωση της διάρκειας της επέμβασης.
• Σημαντικά μικρότερη διασπορά ακτινοβολίας στα υπόλοιπα σημεία του σώματος.
• Άμεση ανάνηψη του ασθενούς και επιστροφή στην καθημερινότητά του.
• Καλύτερη ποιότητα ζωής για τον ασθενή.

Ενδείξεις Ακτινοχειρουργικής Gamma Knife:

• Όγκοι εγκεφάλου (μηνιγγίωμα, ακουστικό νευρίνωμα, αδένωμα υπόφυσης, γλοίωμα, αναπλαστικό επενδύμωμα, κρανιοφαρυγγίωμα, αιμαγγειοπερικύττωμα, μυελοβλάστωμα, PNET, μεταστάσεις)
• Όγκοι βάσης κρανίου (χόρδωμα, παραγαγγλίωμα, χονδροσάρκωμα)
• Αγγειακές βλάβες [αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες(AVM), σηραγγώδη αιμαγγειώματα στελέχους]
• Λειτουργικές διαταραχές (νευραλγία τριδύμου, επιληψία, ιδιοπαθής τρόμος – θαλαμοτομή, τρόμος Ν.Parkinson, χρόνιος πόνος)
• Ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές
• Οφθαλμικοί Όγκοι (μελάνωμα οφθαλμού, εκφύλιση ωχράς κηλίδας
• Παιδιατρικοί Όγκοι.

Η νέα τεχνική ακινητοποίησης της κεφαλής, EXTEND, επιτρέπει όχι μόνο τη χορήγηση Ακτινοχειρουργικής θεραπείας χωρίς τη χρήση Στερεοτακτικής στεφάνης ακινητοποίησης, αλλά και τη θεραπεία σε όγκους στην περιοχή της τραχηλικής χώρας και της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Συμπερασματικά

• H Ακτινοχειρουργική (SRS) Gamma Knife εστιάζει μία μεγάλη εφάπαξ δόση σε μικρές βλάβες με υψηλή γεωμετρική ακρίβεια, με σκοπό είτε να καταστρέψει ή να εμποδίσει την ανάπτυξη ενός όγκου είτε να προκαλέσει την απόφραξη μιας αγγειακής βλάβης.
• Η δυνατότητα να ακτινοβολεί με υψηλή δόση τον όγκο κρατώντας ελάχιστη τη δόση στους υγιείς ιστούς, μεγιστοποιεί το όφελος της ακτινοβόλησης, αυξάνοντας τα ποσοστά του τοπικού ελέγχου.
• Συγκριτικά με τη χειρουργική, η ακτινοχειρουργική αποφεύγει τη νοσηρότητα ενός χειρουργείου και την πιθανότητα επιπλοκών (μικρότερο τραύμα, ελάχιστη επεμβατικότητα).
• Η ολοκλήρωση της εφαρμογής ακτινοχειρουργικής σε μία ημέρα επιτρέπει την ταχύτερη ανάρρωση με ελαχιστοποίηση του χρόνου νοσηλείας και την επιστροφή του ασθενούς σε κανονική δραστηριότητα, με όλο το ψυχολογικό όφελος.
• Επιπλέον η εφαρμογή ακτινοχειρουργικής στον ασθενή δεν επηρεάζει τη δυνατότητα να υποβληθεί στο μέλλον σε νέα ακτινοχειρουργική Gamma Knife θεραπεία, αν αυτό χρειαστεί.

Ιανουάριος 2021