Ταξιδέψτε άφοβα με το αεροπλάνο

Το ταξίδι με αεροπλάνο συχνά προκαλεί άγχος στις εγκυμονούσες, καθώς δεν γνωρίζουν πόσο ασφαλές είναι τόσο για τις ίδιες όσο και για το έμβρυο. Όμως, τα δεδομένα είναι σαφή. Τι πρέπει, λοιπόν, να γνωρίζει κάθε έγκυος για να απολαύσει το ταξίδι της με ασφάλεια;

Γράφει ο
Απόστολος Σιδέρης
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος 
Επιστημονικός Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ

Οι μαιευτήρες καλούνται πολύ συχνά να συμβουλεύσουν μια έγκυο γυναίκα για το κατά πόσο μπορεί να ταξιδεύσει αεροπορικώς. Οι έγκυοι ρωτούν επειδή φοβούνται ότι κατά τη διάρκεια της πτήσης και εξαιτίας αυτής μπορεί να συμβεί κάποια επιπλοκή. Πριν αναφέρουμε τις μεταβολές που υφίσταται κατά τη διάρκεια της πτήσης το σώμα της εγκύου, καλό είναι να παρακολουθήσουμε τη διαδρομή που ακολουθεί μια έγκυος που πρόκειται να ταξιδεύσει αεροπορικώς:

1. Εισιτήριο με… περιορισμούς

Σχεδόν όλες οι αεροπορικές εταιρείες θέτουν τους εξής περιορισμούς στη μετακίνηση των εγκύων:

• Δεν επιτρέπουν να ταξιδέψουν μετά τις 37 εβδομάδες για απλή κύηση ή μετά τις 32 εβδομάδες για πολύδυμη κύηση.
• Μετά τις 28 εβδομάδες ζητούν βεβαίωση του θεράποντος ιατρού ότι η έγκυος μπορεί να ταξιδέψει αεροπορικώς.
• Μέχρι τις 28 εβδομάδες συνήθως δεν τίθενται περιορισμοί.
• Λόγω των περιορισμών αυτών η έγκυος θα πρέπει να ενημερώσει την εταιρεία για την κατάσταση της κυήσεώς της.

2. Συσκευές ανίχνευσης (body Scanners)

Μπορεί ή πρέπει μια έγκυος να υποβληθεί στον έλεγχο; Επ’ αυτού υπάρχει εκτεταμένη γνώση και πληροφόρηση και από τις αρμόδιες διεθνείς αρχές. Η δόση της ακτινοβολίας είναι απειροελάχιστη, δεν απορροφάται (η δόση που φθάνει στο έμβρυο είναι ακόμη μικρότερη), επομένως δεν στοιχειοθετείται κίνδυνος για το έμβρυο.

3. Κοσμική ακτινοβολία

Γνωρίζουμε ότι κατά τη διάρκεια του αεροπορικού ταξιδιού εκτιθέμεθα σε αυξημένη δόση κοσμικής ακτινοβολίας. Και εδώ η ποσότητα της ακτινοβολίας δεν δημιουργεί προβλήματα στα έμβρυα για τους περιστασιακούς ταξιδιώτες.
Δεν ισχύει το ίδιο για εγκύους αεροσυνοδούς, όπου λόγω των πολλών ταξιδιών η δόση αθροίζεται. Άλλωστε, για το λόγο αυτό πολλές αεροπορικές εταιρείες δεν επιτρέπουν την εργασία σε εγκύους πιλότους – αεροσυνοδούς.

4. Στην καμπίνα του αεροπλάνου

Η βαρομετρική πίεση εντός της καμπίνας επιβατών είναι μικρότερη από την πίεση στο επίπεδο της θαλάσσης. Αυτό οδηγεί σε ελάττωση του οξυγόνου στο αίμα της εγκύου (ελάττωση κορεσμού κατά 10% περίπου). Η ελάττωση αυτή δε δημιουργεί πρόβλημα σε μια υγιή έγκυο. Πιθανότατα να αποτελεί πρόβλημα σε εγκύους που έχουν πολύ χαμηλό αιματοκρίτη ή κάποια άλλη συστηματική νόσο.

Το έμβρυο δεν επηρεάζεται καθόλου λόγω των ιδιοτήτων της εμβρυϊκής αιμοσφαιρίνης (μελέτες έδειξαν ότι δεν υπάρχει αλλαγή βασικού εμβρυϊκού καρδιακού ρυθμού ή εμφάνιση βραδυκαρδίας). Στην καμπίνα επιβατών επίσης υπάρχει ελάττωση της υγρασίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια υγρών και ξηρότητα βλεννογόνων, όχι όμως σε σημείο που να δημιουργεί σοβαρό κλινικό πρόβλημα.

Λόγω του μεγάλου ύψους παρατηρείται διάταση αερίων, άρα πιθανότατα πόνοι στο αφτί ή στα ιγμόρεια σε άτομα με ρινίτιδα (κάτι που είναι συχνό σε εγκύους λόγω της αγγειοδιαστολής της κυήσεως). Επίσης, οι έμετοι του πρώτου τριμήνου μπορεί να επιδεινωθούν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Όσον αφορά στις αναταράξεις, δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσουν ρήξη υμένων ή αποκόλληση πλακούντα. Όποτε αναφέρθηκε αποκόλληση πλακούντα, αυτή προήλθε από ατύχημα λόγω των αναταράξεων και όχι απ’ αυτές καθεαυτές τις αναταράξεις.

Τέλος, πολύ σημαντικό για την υγεία της εγκύου είναι η αυξημένη πιθανότητα εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδας σε ταξίδια με διάρκεια μεγαλύτερη των 4 ωρών, λόγω ακινησίας της. Γενικά είναι αποδεκτό ότι το αεροπορικό ταξίδι αυξάνει τον κίνδυνο για εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα και στις εγκύους.

Οι πρακτικές συμβουλές

• Για εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές φαίνεται ότι δεν στοιχειοθετείται λόγος αποφυγής του ταξιδιού.
• Εξέταση από το θεράποντα ιατρό προ του ταξιδιού και χορήγηση βεβαίωσης για την αεροπορική εταιρεία, καθώς και ενημερωτικό σημείωμα (πορεία κύησης, ηλικία κ.λπ.).
• Στην καμπίνα διαλέγουμε πάντα θέσεις προς το διάδρομο, ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση της εγκύου. Ιδιαίτερα για ταξίδια μεγαλύτερα των 4 ωρών θα πρέπει κάθε 30΄ να υπάρχει μετακίνηση της εγκύου, χρήση ελαστικών καλτσών προφύλαξης για εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα, καθώς και προληπτική λήψη αντιπηκτικών μετά από συνεννόηση με τον αιματολόγο.
• Όσο κάθεται στο κάθισμα, η έγκυος πρέπει να φορά τη ζώνη, γιατί οι αναταράξεις δεν είναι προβλέψιμες. Το οριζόντιο κομμάτι της ζώνης να είναι τοποθετημένο κάτω από την κοιλιά, στην κορυφή των μηρών.
• Λήψη πολλών υγρών, αποφυγή καφέ και αλκοόλ.
• Λήψη αντιεμετικών αν υπάρχει επιδείνωση εμέτων.
• Λελογισμένη χρήση αποσυμφορητικού αν υπάρξει πόνος στο αφτί ή στα ιγμόρεια.

Σε κάθε περίπτωση, θα συμβουλεύαμε την έγκυο να αναρωτηθεί πόσο απαραίτητο είναι αυτό το αεροπορικό ταξίδι και αν στον τόπο προορισμού θα έχει την απαραίτητη ιατρική φροντίδα (στην περίπτωση που προκύψει επείγουσα κατάσταση που δε σχετίζεται με την πτήση).

Ιούλιος 2013