Τρόπος ζωής – Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου μαστού

Κέντρο Μαστού ΥΓΕΙΑ

Ο καρκίνος μαστού αποτελεί μια πολυπαραγοντική νόσο. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αναγνωρίζεται σαφής αιτιολογικός παράγοντας. Μόνο στο 30% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού υπάρχει γνωστός αιτιολογικός παράγοντας. Έχουν ενοχοποιηθεί περισσότεροι των 30 παραγόντων. Δεν έχει επαρκώς διευκρινισθεί ο τρόπος δράσης όλων των παραγόντων αυτών και δεν έχουν ακόμη απόλυτα τεκμηριωθεί. Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού διακρίνονται αδρά σε αμετάβλητους (παράγοντες οι οποίοι δεν επιδέχονται μεταβολή) και σε μεταβλητούς (παράγοντες οι οποίοι εξαρτώνται από επιλογή τρόπου ζωής και αν τροποποιηθούν μπορεί να μετατραπούν σε προστατευτικούς).

Ο τρόπος ζωής μας είναι ένα κομμάτι σε μια μεγάλη αλυσίδα αιτιών που επηρεάζουν την εμφάνιση, καθώς και την πορεία της νόσου.

Ήδη, παρατηρώντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα κάποιες σημαντικές γεωγραφικές διαφορές στην κατανομή του καρκίνου του μαστού, καταλήγουμε σε μια σύνδεση μεταξύ του τρόπου ζωής και της νόσου. Ένα σημαντικό κομμάτι αφορά η διαφορετική διατροφή και όχι μόνο το «τί» αλλά και το «πόσο». Επίσης, ενδιαφέρον αποτελεί πως εκτός από τη συχνότητα εμφάνισης και η πορεία του καρκίνου του μαστού διαφέρει ανάλογα με κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες και φυλετικά χαρακτηριστικά πληθυσμιακών ομάδων.
Στον δυτικό κόσμο επιβεβαιώθηκε μια αρνητική σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της πρόγνωσης του καρκίνου του μαστού. Οι παχύσαρκες (ΔΜΣ> 25) έχουν κατά την αρχική διάγνωση συχνά μεγαλύτερους όγκους με συχνή λεμφαδενική εντόπιση και έχουν επίσης αυξημένα ποσοστά υποτροπών, παρά την κατάλληλη θεραπεία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ανεξάρτητα από το ορμονικό profile του όγκου. Ο λόγος δεν είναι μόνο η παραγωγή οιστρογόνων από τον λιπώδη ιστό αλλά και η αύξηση των επιπέδων της ινσουλίνης.
Η ινσουλίνη είναι μια φυσική ορμόνη που μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου II (διαβήτης ενηλίκων) ή τα συνεχώς αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης λόγω μίας δίαιτας υψηλής σε πρόσληψη υδατανθράκων, αυξάνουν τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού και την θνησιμότητά του.

Είναι σημαντικό λοιπόν η διατήρηση της ινσουλίνης σε χαμηλά/φυσιολογικά επίπεδα και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με κατάλληλη δίαιτα ή/και άσκηση. Μια αμερικανική μελέτη έδειξε, πριν από λίγα χρόνια, ότι οι πάσχοντες από καρκίνο του μαστού με 30 λεπτά περπάτημα την ημέρα μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου κατά 4-6% εντός των επόμενων 10 ετών. Αυτή η μείωση του κινδύνου αντιστοιχεί στο όφελος της χημειοθεραπείας, χωρίς τις δυσάρεστες παρενέργειες. Γνωρίζουμε επίσης, ότι η τακτική άσκηση είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για την κόπωση και την αύξηση του σωματικού βάρους που προκαλείται από την χημειοθεραπεία, ενώ παράλληλα βελτιώνει και την υγεία των οστών. Ένα παρόμοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να επιτευχθεί με δίαιτα περιορισμένη σε λιπαρά. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως σαφές αν η μείωση του περιττού λίπους των ασθενών ή η καθεαυτή μείωση των θερμίδων είναι η κύρια υπεύθυνη για τις χαμηλότερες υποτροπές.

Αμφίβολο παραμένει ακόμα, εάν τα αποτελέσματα αυτά είναι εξίσου σημαντικά και σε γυναίκες με φυσιολογικό βάρος. Ομοίως, μια δίαιτα χαμηλή σε θερμίδες σε άτομα κανονικού βάρους δεν φαίνεται να παρουσιάζει όφελος. Ωστόσο, η θετική επίδραση της τακτικής σωματικής δραστηριότητας παραμένει, είτε μιλάμε για υπέρβαρες, είτε για κανονικού βάρους ασθενείς.

Υπάρχουν διάφοροι δείκτες που δείχνουν μια συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και του καρκίνου του μαστού. Περισσότερο από ένα “ποτό” την ημέρα (> 10 g αλκοόλ) αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Εάν αυτό έχει εξίσου αρνητική επίδραση στην πορεία της νόσου, δεν είναι τόσο σαφές, αλλά είναι πιθανό.
Αντίθετα, τα στοιχεία για τη νικοτίνη/κάπνισμα, είναι εν μέρει αντιφατικά.

Η διατήρηση φυσιολογικού βάρους (ΔΜΣ <25), 30 λεπτά γρήγορο περπάτημα την ημέρα (ή το ισοδύναμό του) και μια ισορροπημένη και κατάλληλη διατροφή αποτελούν σημαντικούς πρστατευτικούς παράγοντες κατά του καρκίνου του μαστού.

Επιστροφή στο Κέντρο Μαστού >