Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 και νοσογόνος παχυσαρκία: ο ρόλος της βαριατρικής/μεταβολισμικής χειρουργικής στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2

Γράφει ο
Χρήστος Ζούπας
Παθολόγος – Διαβητολόγος, Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου και Κλινικής του ΥΓΕΙΑ

Ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με νοσογόνο παχυσαρκία αντιμετωπίζουν στην πλειονότητά τους συνοδά νοσήματα, εκ των οποίων σημαντικότερο είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2. Σήμερα, ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 και η νοσογόνος παχυσαρκία είναι από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες χρόνιες παθήσεις στον κόσμο, με σημαντικό κοινωνικό, οικονομικό και ιατρικό κόστος.

Οι μη επεμβατικές μέθοδοι απώλειας βάρους, όπως είναι η άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η φαρμακευτική αγωγή, είναι αναποτελεσματικές σε βάθος χρόνου, όπως πιστοποιούν επιστημονικές μελέτες. Η χειρουργική αντιμετώπιση του Σακχαρώδους Διαβήτη Τύπου 2 με νοσογόνο παχυσαρκία αποτελεί μια χρήσιμη εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι βασικές επεμβάσεις της σύγχρονης βαριατρικής χειρουργικής, όπως η επιμήκης γαστρεκτομή και η γαστρική παράκαμψη, φαίνεται ότι προσφέρουν μονιμότερες και καλύτερες θεραπευτικές λύσεις.

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως παχύσαρκοι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γαστρική παράκαμψη διατήρησαν την απώλεια βάρους για τουλάχιστον 12 έτη. Διαπιστώθηκε ότι το 75% στα δυο πρώτα χρόνια έπαψαν να πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, έχοντας διακόψει παράλληλα την ειδική θεραπευτική αγωγή. Το ποσοστό αυτό διατηρήθηκε στο 51% μετά από 12 έτη! Η βαριατρική χειρουργική απέδειξε ότι είναι η πιο αποτελεσματική και σε διάρκεια θεραπευτική αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία και Δείκτη Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) πάνω από 30, έχουν 50% αύξηση ρίσκου θνητότητας σε σχέση με άτομα με φυσιολογικό βάρος.

Η χειρουργική επέμβαση προκαλεί σημαντική απώλεια βάρους, βοηθά στην πρόληψη ή στην οριστική απαλλαγή από τον Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και ορισμένους τύπους καρκίνου. Η επέμβαση κρίνεται επιβεβλημένη για ασθενείς με κατάλληλο κλινικό προφίλ, για τον λόγο αυτό θα πρέπει να εφαρμόζεται όσο το δυνατό πιο σύντομα, με εξατομικευμένο τύπο χειρουργείου, προκειμένου να αποφευχθεί η πλήρης καταστροφή των Β-κυττάρων του παγκρέατος. Σε πρόσφατη μετα-ανάλυση Καναδών επιστημόνων διαπιστώθηκε ότι η γαστρική παράκαμψη (Roux-en-Y gastric bypass) αποδείχτηκε καλύτερη μέθοδος υποστροφής του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2 στα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, σε σύγκριση με την επιμήκη γαστρεκτομή.

Είναι επιτακτική ανάγκη η δημιουργία πλήρως οργανωμένων κέντρων-ιατρείων μεταβολισμικής/ βαριατρικής χειρουργικής, στα οποία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται οι ειδικότητες του εξειδικευμένου διαβητολόγου, του ειδικού ψυχολόγου – ψυχιάτρου, του διατροφολόγου, όπως και αυτή του γενικού χειρουργού με εξειδίκευση στη βαριατρική χειρουργική. Οι παχύσαρκοι διαβητικοί που δεν έχουν μπει ποτέ σε φάση προσπάθειας απώλειας βάρους, μετεγχειρητικά στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο επαναπρόσληψης του βάρους.

Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης ενός τόσο σημαντικού ιατρικού προβλήματος, όπως είναι ο συνδυασμός Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2 και νοσογόνου παχυσαρκίας, καθίσταται επιβεβλημένη η στενή και διαρκής συνεργασία των επαγγελματιών υγείας διαφορετικών ειδικοτήτων, για την ορθή και αποτελεσματική διαχείριση αυτών των ασθενών, όπως ορίζουν οι διεθνείς και ευρωπαϊκές επιστημονικές μελέτες.