Πρωτεϊνογράφημα

Η ηλεκτροφόρηση των λευκωμάτων του ορού του αίματος (πρωτεϊνογράφημα), εισήχθη πρίν από πολλές δεκαετίες στην εργαστηριακή διαγνωστική (Tiselius 1930).

Γράφουν οι
Μαρία Θεοδωρή
Σπυρίδων Μπρής
Απόστολος Αργυρός
Μίνως Μάτσας
Αρίσταρχος Αχείμαστος
Μικροβιολόγοι

To γεγονός οτι η μέθοδος, παρά την εισαγωγή νεότερων τεχνικών διαχωρισμού και μέτρησης των πρωτεϊνικών κλασμάτων, άντεξε στο χρόνο και εφαρμόζεται ακόμη ευρέως στο κλινικό εργαστήριο, κάνει σκόπιμη και ενδιαφέρουσα την υπόμνηση βασικών γνώσεων πάνω στο θέμα1,2 και χρήσιμη την παρουσίαση κλασσικών διαγνωστικών εικόνων από το αρχείο και την καθημερινή ρουτίνα των Κεντρικών Εργαστηρίων του “Υγεία”.

Τεχνική: Ταινίες οξικής κυτταρίνης διαβρέχονται με ρυθμιστικό διάλυμμα και τίθενται σε συσκευή ηλεκτροφορήσεως γεφυρώνοντας το καθοδικό με το ανοδικό διαμέρισμα της συσκευής. Το δείγμα του ορού τοποθετείται πρός το καθοδικό άκρο των ταινιών και η συσκευή τίθεται υπό τάση επί ορισμένο χρόνο. Υπό την επήρεια του ηλεκτρικού πεδίου τα πρωτεϊνικά κλάσματα κινούνται με διαφορετική ταχύτητα ανάλογα με το μοριακό βάρος και το ηλεκτρικό φορτίο τους και διανύουν διαφορετική απόσταση από το σημείο εκκίνησης.

Οι ταινίες μονιμοποιούνται και τα πρωτεϊνικά κλάσματα βάφονται με ponceau S, ή amidoschwarz. Εν συνεχεία τα κλάσματα υποβάλλονται σε (ημι)ποσοτική μέτρηση και τα ποσοτικά δεδομένα μετατρέπονται σε καμπύλη, με χαρακτηριστική και συχνά διαγνωστική μορφολογία. Σε ένα φυσιολογικό πρωτεϊνογράφημα τα κλάσματα των πρωτεϊνών που παρατηρούνται είναι η αλβουμίνη και οι σφαιρίνες α1, α2, β και γ, οπως εμφανίζονται κατά σειρά ανάλογα με την ηλεκτροφορητική τους κινητικότητα (Εικ. 1).

Οι φυσιολογικές τιμές των κλασμάτων αυτών είναι: αλβουμίνη 52-65%, α1 σφαιρίνες 2-4.5%, α2 σφαιρίνες 10-15%, β σφαιρίνες 6-13%, γ σφαιρίνες 10-19%. Το κλάσμα της αλβουμίνης δείχνει βιοχημική ομοιογένεια. Στην περιοχή των α1 σφαιρινών κινείται η α1 αντιθρυψίνη και α1 αντιχυμοθρυψίνη. Στην περιοχή των α2 σφαιρινών κινούνται οι απτοσφαιρίνες, η α2 μακροσφαιρίνη, η σερουλοπλασμίνη, οι α λιποπρωτεϊνες και η μεθηπαρινική εστεράση3. Στην περιοχή των β σφαιρινών κινούνται η τρανσφερίνη, η αιμοπηκτίνη, ο παράγων C3 του συμπληρώματος και οι β λιποπρωτεϊνες. Στην περιοχή των γ σφαιρινών κινούνται οι ανοσοσφαιρίνες (IgG, IgA, IgM, IgD, IgE). Παρατίθενται χαρακτηριστικά πρωτεϊνογραφήματα(scanner Sebia Hyrus) με διαγνωστική αξία σε διάφορα νοσήματα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Teitz Textbook of Clinical Chemistry (3rd Edition, Saunders). 1999
2. Le Carrer Didier Serum protein Electrophoresis and Immunofixation (Sebia Laboratories).
3. Αchimastos A. Granitsas A. Electrophoretic mobility of serum post-heparin tributyrinesterase Nature, 1962: 196: 69

Ιούνιος 2007