Πως η μέθοδος PET/CT συμβάλλει στη θεραπεία του καρκίνου;

Γράφει η
Ρωξάνη Ευθυμιάδου, 
Ακτινολόγος, Δ/ντρια Τμήματος PET/CT, ΥΓΕΙΑ

Τι είναι η μέθοδος PET/CT;

Η PET/CT είναι μια σύγχρονη απεικονιστική μέθοδος η οποία συνδυάζει σε μια εξέταση τα πλεονεκτήματα της αξονικής τομογραφίας και της ποζιτρονιακής τομογραφίας που είναι μέθοδος της πυρηνικής ιατρικής. Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται με εξαιρετικά αποτελέσματα στη διερεύνηση ασθενών με καρκίνο αλλά και -σε μικρότερο ποσοστό- σε διερεύνηση ασθενών με άλλες παθήσεις όπως νευρολογικές παθήσεις, καρδιολογικές, φλεγμονώδεις κλπ.

Ποιους ασθενείς αφορά;

Το 95% περίπου των εφαρμογών της μεθόδου  αφορά σε ασθενείς με διάφορες νεοπλασματικές παθήσεις όπως είναι νεοπλασίες του πνεύμονος, του παχέος εντέρου, μελάνωμα,  νεοπλάσματα των γεννητικών οργάνων, λέμφωμα, νεοπλασίες του γαστρεντερικού συστήματος , νεοπλασίες της κεφαλής και του τραχήλου κλπ. Ο κατάλογος των εφαρμογών επεκτείνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια καθώς η μέθοδος αποδεικνύεται ότι μπορεί να προσφέρει πολλά τόσο στο αρχικό στάδιο διερεύνησης των ασθενών με καρκίνο όσο και κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους και μετά την ολοκλήρωση αυτής.

Πως γίνεται η μέθοδος PET/CT;

Μετά την κατάλληλη προετοιμασία και αφού χορηγηθεί ενδοφλεβίως η ανάλογα με την πάθηση του ενδεικνυόμενη ουσία (ραδιοφάρμακο) ο ασθενής παραμένει για 1 ώρα περίπου σε ήσυχο και σκοτεινό χώρο χωρίς καμία σωματική δραστηριότητα και κατόπιν υποβάλλεται στην PET/CT εξέταση.

Μετά την ολοκλήρωση της τομογραφίας ακολουθεί η επεξεργασία των δεδομένων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ώστε να λαμβάνονται εικόνες όπου συμπροβάλλονται στην ίδια τομή η εικόνα της αξονικής και της ποζιτρονιακής τομογραφίας. Η μελέτη της εξέτασης απαιτεί τη συνεργασία εξειδικευμένων ιατρών (πυρηνικού και ακτινολόγου). Το φάρμακο που χορηγείται στον ασθενή προσλαμβάνεται από ιστούς που έχουν αυξημένη μεταβολική δραστηριότητα όπως είναι οι νεοπλασματικοί ιστοί και με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζονται -εφόσον υπάρχουν καρκινωματώδεις εστίες σε όλη την έκταση του σώματος.

Πόσο σημαντική είναι η PET/CT για τον ασθενή;

Στους  ασθενείς με καρκίνο η PET/CT προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες -όπως αναφέρθηκε- τόσο κατά την αρχική διάγνωση της νόσου για τη χαρτογράφηση των καρκινικών εστιών που υπάρχουν σε ολόκληρο το σώμα όσο και κατά τη διάρκεια της θεραπείας ώστε να εκτιμηθεί το αποτέλεσμα ανταπόκρισης στη θεραπεία αλλά και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας για να διερευνηθεί αν υπάρχουν υπολειπόμενες εστίες.

Είναι επίσης πολύτιμη σε δεύτερο χρόνο για την ανίχνευση πιθανής υποτροπής της νόσου (εμφάνιση νέων εστιών) ώστε να ληφθούν έγκαιρα οι θεραπευτικές αποφάσεις.

Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η PET/CT εξέταση στην ακτινοθεραπεία των ογκολογικών ασθενών για τον ακριβέστερο σχεδιασμό της ακτινοθεραπείας έτσι ώστε να αντιμετωπισθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι νεοπλασματικες εστίες  και να προστατευτούν οι παρακείμενοι υγιείς ιστοί.

Σήμερα έχουμε στη διάθεση μας έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ραδιοφαρμάκων, ειδικών για διαφορετικές μορφές καρκίνου, έτσι ώστε να έχουμε τα πλέον αξιόπιστα αποτελέσματα και να επωφεληθούμε κατά το δυνατόν περισσότερο από τη σύγχρονη αυτή απεικονιστική μέθοδο.

Η εφαρμογής της μεθόδου επεκτείνεται διαρκώς στην καθημερινή κλινική πράξη καθώς είναι μια εξέταση ανώδυνη (απαιτεί μόνο μια απλή ενδοφλέβια χορήγηση) καλά ανεκτή από τον ασθενή, με μεγάλη συμβολή στη διαχείριση των ογκολογικών ασθενών. Μάλιστα είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι από τις πρώτες κιόλας ιατρικές μελέτες για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου φάνηκε ότι στο 1/3 περίπου των  ασθενών με καρκίνο  (με διαφορετικές νεοπλασματικές παθήσεις) η αντιμετώπιση τους διαφοροποιήθηκε μετά την εξέταση τους με PET/CT.

Στην Ελλάδα λειτούργησε το 2004 ο πρώτος PET/CT τομογράφος, στο ΥΓΕΙΑ ενώ αργότερα ακολούθησε η εγκατάσταση και άλλων συστημάτων PET/CT σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία. Με την συνεχή επέκταση των κλινικών εφαρμογών της η σύγχρονη αυτή απεικονιστική μέθοδος είναι μια πολλά υποσχόμενη πραγματικότητα στη διάγνωση και τη διαχείριση των ασθενών με καρκίνο.

Ιούλιος 2020