Πλατυποδία

Γράφει ο
Θεόδωρος Δ. Μπαλμπούζης
Ορθοπαιδικός Χειρουργός,
Επιστημ. Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ

Ορισμοί

Τα πέλματα των περισσότερων ατόμων εμφανίζουν κοίλανση κατά την εσωτερική τους πλευρά – την ποδική καμάρα. Πλατυποδία είναι η απουσία της ποδικής καμάρας κατά την όρθια θέση. Με άλλα λόγια στην πλατυποδία υπάρχει άμεση επαφή της εσωτερικής πλευράς του πέλματος με το έδαφος κατά την ορθοστασία.

Φυσική εξέλιξη

Η ποδική καμάρα απουσιάζει κατά τη γέννηση και αναπτύσσεται μετά την ηλικία των 3-5 ετών. Στους ενήλικες αναφέρεται συχνότητα πλατυποδίας μεταξύ 15 και 25%. Συνήθως αποτελεί απλή παραλλαγή της ανάπτυξης του ποδιού, δεν προκαλεί προβλήματα και συχνά περνάει απαρατήρητη. Ενίοτε επηρεάζεται η ευθυγράμμιση των κάτω άκρων, προκαλώντας κόπωση και πόνο κατά την έντονη δραστηριότητα. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις συνυπάρχουν παθήσεις, οι οποίες απαιτούν ορθοπαιδική εκτίμηση.       

Συμπτώματα και κλινική εξέταση

Η πλατυποδία αναφέρεται ως εύκαμπτη, όταν η ποδική καμάρα απουσιάζει κατά τη φόρτιση στο πέλμα αλλά επανεμφανίζεται όταν το πόδι δεν φορτίζεται ή όταν το άτομο στέκεται στα δάκτυλα. Η μορφή αυτή είναι καλοήθης – δεν προκαλεί προβλήματα ή προκαλεί πόνο μόνο με έντονη δραστηριότητα. Σε αντίθετη περίπτωση πρόκειται για δύσκαμπτη πλατυποδία, που συχνά συνυπάρχει με σοβαρές παθήσεις και προκαλεί πόνο κατά τις καθημερινές δραστηριότητες. Μεταξύ των αιτίων της δύσκαμπτης πλατυποδίας περιλαμβάνονται ανατομικές διαταραχές ή επιπλέον οστάρια στον ταρσό, νευρολογικές παθήσεις, φλεγμονώδεις παθήσεις (όπως ουρική ή ρευματοειδής αρθρίτιδα), ρήξεις ή βραχύνσεις τενόντων ή τραυματισμοί. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η γήρανση, η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Πότε χρειάζεται εξέταση από γιατρό;

Πλατυποδία που προκαλεί συμπτώματα, όπως πόνο ή παραμόρφωση, ιδιαίτερα αν είναι πρόσφατης έναρξης, πρέπει να εκτιμάται από ορθοπαιδικό.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις, ανάλογα με το πρόβλημα που διαπιστώνει κατά την κλινική εξέταση. Οι απλές ακτινογραφίες είναι χρήσιμες για την ανίχνευση ανατομικών παραλλαγών και αρθρίτιδας. Η αξονική τομογραφία παρέχει λεπτομερή απεικόνιση των οστών, όπως σε ανατομικές παραλλαγές. Το υπερηχογράφημα μαλακών μορίων ελέγχει την ακεραιότητα των τενόντων. Σε ειδικές περιπτώσεις απαιτείται μαγνητική τομογραφία για απεικόνιση οστών και μαλακών μορίων.

Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και το βαθμό των συμπτωμάτων, τα αίτια και τις συνυπάρχουσες παθήσεις της πλατυποδίας. Αν δεν υπάρχουν συμπτώματα, δεν απαιτείται καμμία θεραπεία, παρά μόνο χρήση κατάλληλων υποδημάτων που υποστηρίζουν σταθερά την πτέρνα. Ειδικά διαμορφωμένα πέλματα για υποστήριξη της καμάρας χρησιμοποιούνται σε εύκαμπτες μορφές, που συνδυάζονται με πόνο. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει σε περιπτώσεις που οφείλονται σε βράχυνση του αχίλλειου τένοντα. Όταν παρουσιάζεται πόνος, απαιτούνται έλεγχος του σωματικού βάρους και αποφυγή άσκησης υψηλής φόρτισης (π.χ. τρέξιμο, άλματα). Χειρουργική θεραπεία γίνεται σε ειδικές περιπτώσεις, στις οποίες η πλατυποδία οφείλεται σε χειρουργικά επανορθώσιμες ρήξεις τενόντων, τραυματισμούς ή ανατομικές παραλλαγές του ποδιού ή όταν υπάρχουν βαριές παραμορφώσεις και δευτεροπαθής οστεοαρθρίτιδα.

Φεβρουάριος 2019