Πιο άµεση – πιο αποτελεσµατική η αντιµετώπιση των αρρυθµιών

Οι καρδιακές αρρυθμίες απετέλεσαν αντικείμενο συστηματικής έρευνας τις τελευταίες δεκαετίες μετά την αναγνώριση της σημαντικής τους επίπτωσης στη θνητότητα (αιφνίδιος θάνατος), στη νοσηρότητα (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, συγκοπτικά επεισόδια – τραυματισμοί) και στην ποιότητα ζωής (λόγω της ιδιαίτερα ενοχλητικής συμπτωματολογίας.

Γράφουν ο
Θεόδωρος Αποστολόπουλος
Καρδιολόγος – Ηλεκτροφυσιολόγος,
Διευθυντής Τµήµατος Ηλεκτροφυσιολογίας Βηµατοδοτών & Απινιδωτών ΥΓΕΙΑ

Με τη συνεχή πρόοδο της υψηλής τεχνολογίας έχει γίνει επανάσταση στη διαγνωστική προσπέλαση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των αρρυθμιών και ιδιαίτερα στους τομείς που περιγράφονται στη συνέχεια.

1. Διαγνωστική ηλεκτροφυσιολογική μελέτη και θεραπευτική κατάλυση (Ablation)
Η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη μας δίνει τη δυνατότητα για ακριβή προσδιορισμό της αρρυθμιογόνου εστίας ώστε να ακολουθήσει η κατάλυση (Ablation), που είναι η οριστική θεραπεία για τις περισσότερες υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες. Τα τελευταία χρόνια έχουν εξελιχθεί ιδιαίτερα τα συστήματα ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης – τρισδιάστατης απεικόνισης της καρδιάς, που μας δίνουν τη δυνατότητα αποτελεσματικής θεραπείας σε πιο δύσκολες περιπτώσεις αρρυθμιών, όπως είναι η κολπική μαρμαρυγή και η κοιλιακή ταχυκαρδία.

Έπειτα από μεγάλο αριθμό επεμβάσεων παγκοσμίως οι διεθνείς καρδιολογικές εταιρείες συνιστούν πλέον ως θεραπεία εκλογής την κατάλυση σε ασθενείς με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή, που προκαλεί έντονα συμπτώματα, όταν αποτύχει η θεραπεία με αντιαρρυθμικά, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις προτείνεται και ως θεραπεία πρώτης γραμμής (πριν δοκιμαστούν τα φάρμακα). Η κατάλυση με καθετήρα υψίσυχνου ρεύματος (radiofrequency ablation) είναι η κλασική μέθοδος, που βελτιώνεται συνεχώς με τη χρήση καθετήρων νέας τεχνολογίας.

Τελευταία εξέλιξη είναι η κρυοκατάλυση με μπαλόνι (cryoballoon ablation), η οποία ενώ δεν υστερεί σε αποτελεσματικότητα από την προηγούμενη μέθοδο, είναι απλούστερη, διαρκεί λιγότερο (περίπου 1 ώρα) και παρουσιάζει μικρότερη πιθανότητα επιπλοκών. Η επέμβαση γίνεται άριστα ανεκτή μετά από χορήγηση μέθης και τοπική αναισθησία. Η παραμονή στο Νοσοκομείο για παρακολούθηση διαρκεί ένα βράδυ και η επιστροφή σε κανονικές δραστηριότητες γίνεται σε 3-4 ημέρες.

2. Εμφυτεύσιμες συσκευές καρδιακού ρυθμού (βηματοδότες – απινιδωτές)
Τελευταία επαναστατική εξέλιξη είναι ο βηματοδότης χωρίς ηλεκτρόδια, όπου ολόκληρη η συσκευή με τα ηλεκτρόδια έχει αντικατασταθεί από μια μικροκάψουλα, η οποία εμφυτεύεται στο εσωτερικό της καρδιάς με καθετήρα από το πόδι. Δεν απαιτείται πλέον τομή – ράμματα στον θώρακα, δεν αφήνει ουλή και αποφεύγονται οι επιπλοκές που σχετίζονται με τα ηλεκτρόδια και τη θήκη του βηματοδότη. Προς το παρόν χρησιμοποιούνται κυρίως σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και σημαντική βραδυκαρδία ή παύσεις και σε ασθενείς με δύσκολη ή αδύνατη φλεβική πρόσβαση από τα άνω άκρα για τοποθέτηση ηλεκτροδίων.

Οι τελευταίου τύπου βηματοδότες – απινιδωτές είναι ανθεκτικοί σε ισχυρά μαγνητικά πεδία και δίνουν τη δυνατότητα στον ασθενή να υποβληθεί, αν χρειαστεί, σε μαγνητική τομογραφία.

Τέλος, εξελίσσεται και λαμβάνει συνεχώς μεγαλύτερη έκταση η τηλεμετρική παρακολούθηση εμφυτεύσιμων συσκευών, δηλαδή ο εξ αποστάσεως έλεγχος βηματοδοτών και απινιδωτών με τη χρήση του Internet και των δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Με αυτόν τον τρόπο ο έλεγχος μπορεί να γίνεται από τον τόπο κατοικίας του ασθενούς και σε 24ωρη βάση, χωρίς να χρειάζεται να προσέρχονται σε νοσοκομείο. Την ίδια τεχνολογία χρησιμοποιούν και τα νέα, μικροσκοπικά εμφυτεύσιμα Holter (ILR), που χρησιμοποιούνται για τη μακροχρόνια παρακολούθηση αρρυθμιών και διερεύνηση συγκοπών άγνωστης αιτιολογίας.

Όλες οι παραπάνω εξελίξεις στον τομέα των αρρυθμιών εφαρμόζονται με επιτυχία στο Τμήμα Ηλεκτροφυσιολογίας, Βηματοδοτών και Απινιδωτών του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ.

Σεπτέμβριος 2017