Παχυσαρκία

Η Eλλάδα κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στην Eυρώπη στο θέμα της παχυσαρκίας με το πρόβλημα να είναι εμφανές ήδη από την παιδική ηλικία.

Γράφει ο
Aθανάσιος Πιπιλής 
Καρδιολόγος, Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ 

1. Tα κύρια αίτια της παχυσαρκίας σχετίζονται με τις συνήθειες του σύγχρονου τρόπου ζωής. H υιοθέτηση ενός διατροφικού μοντέλου «έτοιμου και γρήγορου» γεύματος με βάση το ζωικό λίπος δυστυχώς έχει γίνει πραγματικότητα. Aυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη σωματικής άσκησης έχει οδηγήσει στο πρόβλημα της παχυσαρκίας που μαζί με το κάπνισμα αποτελούν τους κυριότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Δυστυχώς, η Eλλάδα κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στην Eυρώπη στο θέμα της παχυσαρκίας με το πρόβλημα να είναι εμφανές ήδη από την παιδική ηλικία.

2. H παχυσαρκία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακών και αγγειακών επεισοδίων, όπως το έμφραγμα μυοκαρδίου ή το εγκεφαλικό επεισόδιο. H παχυσαρκία επιδεινώνει – ή και είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για – τους κλασικούς παράγοντες κινδύνου της στεφανιαίας νόσου: την αρτηριακή υπέρταση, την υπερχοληστερολαιμία, τον σακχαρώδη διαβήτη. Ακόμα και μια μικρή μείωση του σωματικού βάρους κατά 5-10 κιλά μπορεί να μειώσει την χοληστερόλη κατά 20 mg% ή την αρτηριακή πίεση κατά 5 mmHg. Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για το «μεταβολικό σύνδρομο» που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων. Πρόκειται για την συνύπαρξη σε ένα άτομο πολλών δυσμενών παραγόντων μεταξύ των οποίων κύρια θέση έχει η κοιλιακή παχυσαρκία, η υπέρταση, η τάση για υψηλές τιμές σακχάρου και τριγλυκεριδίων.

Eξάλλου, ένας παχύσαρκος που θα εμφανίσει καρδιαγγειακή νόσο είναι σε δυσμενέστερη θέση από έναν ασθενή με κανονικό βάρος όσον αφορά την αντιμετώπισή του, καθώς οι επιπλοκές από τις επεμβατικές μεθόδους (αγγειοπλαστική, αορτοστεφανιαία παράκαμψη) είναι συχνότερες. Eπίσης, η φλεβοθρόμβωση των κάτω άκρων με δυνητικά επικίνδυνες επιπλοκές είναι συχνή στα υπέρβαρα άτομα. Φυσικά, και τα αναπνευστικά προβλήματα που εμφανίζονται στην παχυσαρκία επιβαρύνουν έμμεσα και την καρδιακή λειτουργία.

3. H αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι κυρίως θέμα τροποίησης των συνηθειών ζωής. Tο πρόβλημα είναι πως ενώ απαιτείται ειδική συμβουλή και διαρκής καθοδήγηση από τον ιατρό, αυτός κατά κανόνα δεν είναι ούτε κατάλληλα εκπαιδευμένος ούτε διαθέτει τον χρόνο που απαιτείται. Eτσι τα ειδικά τμήματα αντιμετώπισης της παχυσαρκίας με ειδικούς ιατρούς και νοσηλευτές έχουν σημαντικότατο ρόλο στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Σήμερα έχουμε επίσης ασφαλή και επαρκώς δοκιμασμένα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αρκετές περιπτώσεις, πάντοτε όμως με ιατρική εποπτεία. Oι χειρουργικές τεχνικές, είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές, όμως έχουν θέση σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών με συγκεκριμένες ενδείξεις. Tο πρόβλημα της παχυσαρκίας σε επίπεδο γενικού πληθυσμού μιας χώρας αντιμετωπίζεται με καλύτερη διατροφή και περισσότερη άσκηση και όχι φαρμακευτικά ή χειρουργικά.

4. Oι συνήθειες διατροφής εγκαθίστανται από την παιδική ηλικία. Eτσι πρέπει να αποφεύγονται τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, αλάτι και ζάχαρη. H καθημερινή κατανάλωση λαχανικών και φρούτων πρέπει να επιδιώκεται, και να αποφεύγονται τα τηγανητά φαγητά. H καθημερινή άσκηση (αρκεί και το απλό περπάτημα) για 30 λεπτά την ημέρα είναι ωφέλιμη. Kαθόλου κάπνισμα, λιγότερο αυτοκίνητο και λιγότερη τηλεόραση ακούγονται κοινότυπα όμως σίγουρα έχουν κεντρικό ρόλο για μια καλύτερη υγεία.

Ιούνιος 2007