Παραρρίνια: Οι ενδοσκοπικές επεμβάσεις στα παιδιά

Η χρήση των ενδοσκοπίων έχει φέρει πραγματική επανάσταση στις επεμβάσεις που αφορούν τη μύτη, τα παραρρίνια και τη βάση του κρανίου – ακόμα και σε αυτές που αφορούν παιδιά. Πότε, όμως, ενδείκνυται η συγκεκριμένη τεχνική και ποια είναι τα πλεονεκτήματά της;

Γράφει ο
Χρίστος Γεωργάλας
Ωτορινολαρυγγολόγος, Διευθυντής Τμήματος Ενδοσκοπικής Χειρουργικής Παραρρινίων και Βάσης Κρανίου ΥΓΕΙΑ, Αναπλ. Διευθυντής Κλινικής Κεφαλής και Tραχήλου ΥΓΕΙΑ, Επιστ. Συνεργάτης Ομίλου ΥΓΕΙΑ

Η μύτη, τα παραρρίνια και η βάση του κρανίου είναι από τις πιο πολύπλοκες ανατομικά και λειτουργικά περιοχές του σώματος – και οι παθήσεις τους αποτελούσαν πάντοτε πρόκληση για τους χειρουργούς.

Τα τελευταία χρόνια, η χρήση των ενδοσκοπίων έχει προκαλέσει μια πραγματική επανάσταση στη προσέγγισή τους: χρόνιες φλεγμονές των παραρρινίων (χρόνιες ιγμορίτιδες και παραρινοκολπίτιδες) που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, αντιμετωπίζονται ενδοσκοπικά, έχοντας πλήρως εκτοπίσει από τη σύγχρονη χειρουργική πρακτικές όπως οι ανοιχτές επεμβάσεις για τέτοιες παθήσεις. Ο λόγος δεν είναι μόνο ότι με το ενδοσκόπιο αποφεύγονται οι εξωτερικές τομές με ό,τι αυτό συνεπάγεται (καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα – ιδιαίτερα σημαντικό σε παιδιά – μικρότερη απώλεια αίματος, πιο γρήγορη επούλωση, μικρότερη διάρκεια νοσηλείας): το σημαντικότερο είναι ότι η λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική σέβεται τη λειτουργία τη παραρρινίων, διατηρώντας ανοιχτές τις φυσικές διόδους παροχέτευσης, βοηθώντας έτσι τα αποτελέσματα να είναι πιο μόνιμα και να αποφεύγονται επιπλοκές και υποτροπές.

Πότε ενδείκνυνται

Oι ενδείξεις της χρήσης των ενδοσκοπίων στη χειρουργική αντιμετώπιση χρόνιας παραρινοκολπίτιδας περιλαμβάνουν:

• Περιπτώσεις χρόνιας παραρινοκολπίτιδας (με ή χωρίς ρινικούς πολύποδες) σε παιδιά άνω των 7-8 ετών που δεν ανταποκρίνονται σε πλήρη και ενδελεχή συντηρητική αγωγή και με σημαντική επιβάρυνση στην καθημερινότητα του παιδιού.
• Επιπλοκές παραρινοκολπίτιδας, που μπορεί να αφορούν είτε στο μάτι (απόστημα, επίμονη φλεγμονή του κόγχου) – οπότε και η ενδοσκοπική παροχέτευση του αποστήματος είναι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η τύφλωση είτε από τον εγκέφαλο (ενδοκράνιο απόστημα, Potts puffy tumor), όπου πρόσφατα αποδείξαμε ότι η ενδοσκοπική αντιμετώπιση είναι πιο ενδεδειγμένη.

Ωστόσο, η χρήση των ενδοσκοπίων δεν περιορίζεται στις φλεγμονώδεις νόσους. Το ίδιο, αν όχι και πιο σημαντική, είναι η χρήση τους στην ογκολογία: καλοήθεις όγκοι όπως αγγειοϊνώματα, ανεστραμμένα θηλώματα, και αντροχοανοπολύποδες μπορεί να εμφανιστούν σε παιδιά – και το ενδοσκόπιο αποτελεί το ιδανικό μέσο προσπέλασης.

Στο Άμστερνταμ, ως ιδρυτής και διευθυντής του πρώτου κέντρου ενδοσκοπικής χειρουργικής βάσης κρανίου στην Ολλανδία και σε συνδυασμό με το τοπικό ιατρείο – κέντρο αναφοράς σε παιδικά σαρκώματα των παραρρινίων και βάσης κρανίου, αποκτήσαμε μια από τις μεγαλύτερες εμπειρίες παγκοσμίως σε αντιμετώπιση τέτοιων όγκων ενδοσκοπικά στα παιδιά. Ταυτόχρονα, και μαζί με τον νευροχειρουργό Wouter Van Furth, προχωρώντας τη χρήση του ενδοσκοπίου και ενδοκράνια, δημιουργήσαμε μια νέα ειδικότητα: την ενδοσκοπική ρινο-νευροχειρουργική ογκολογία.

Επειδή στην ενδοσκοπική ρινο-νευροχειρουργική οι εγχειρητικοί χειρισμοί του εγκεφάλου και των ζωτικών νευρικών δομών (π.χ. κρανιακά νεύρα) είναι ελάχιστοι, η έκβαση των ασθενών είναι ιδιαίτερα καλή.

Η βελτιωμένη εικόνα του ενδοσκοπίου βοηθά στην πλήρη αφαίρεση των όγκων, ενώ η απουσία ουλών καθιστά πιο ελκυστική την πρόσβαση αυτή σε ασθενείς για λόγους αισθητικής.

Σε περιστατικά κακοήθων όγκων της βάσης κρανίου σε παιδιά, όπως σε σαρκώματα που δεν ανταποκρίνονται ή υποτροπιάζουν μετά από χημειοθεραπεία, η ολιστική αντιμετώπιση, στο πλαίσιο πολλαπλών ειδικοτήτων, περιλαμβάνει και την ενδοσκοπική αφαίρεση.

Ιανουάριος 2017