Οστεοπόρωση: Θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτόκολλα κατά ΕΟΦ

Η οστεοπόρωση είναι ασθένεια  η οποία όταν παραμένει αθεράπευτη, οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.

Γράφει η
Φούλα Βασιλαρά
Παθολόγος
Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ 

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα και κυρίως τα κατάγματα του ισχίου, οδηγούν σε μεγάλη αναπηρία με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος. Γι’ αυτό το λόγο ο Ελληνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ)  έχει θεσπίσει πρωτόκολλα, τα οποία είναι ελεύθερα στο διαδίκτυο, στα οποία μπορούν να ανατρέξουν κυρίως οι γιατροί, αλλά και οι ασθενείς για να ενημερωθούν για τη διάγνωση και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Με απλά λόγια η μέτρηση της οστικής μάζας στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και στο ισχίο εκφράζεται με ένα δείκτη ο οποίος ονομάζεται T-score.

Όταν αυτός ο δείκτης είναι μικρότερος του -2,5, τότε μιλάμε για οστεοπόρωση. Η οστεοπόρωση όμως, μπορεί να ανακαλυφθεί και σε απλές ακτινογραφίες της σπονδυλικής στήλης, αλλά και σε άλλες περιοχές του σώματος όπου τις περισσότερες φορές οι σπόνδυλοι χάνουν το τετράγωνο σχήμα  και φαίνονται συμπιεσμένοι σαν “σφήνα”. Οι ασθενείς που έχουν αυτή τη παραμόρφωση θα πρέπει να θεραπεύονται ακόμα και εάν η μέτρηση της οστικής μάζας, είναι φυσιολογική.

Τα κύρια φάρμακα για την οστεοπόρωση είναι τα διφωσφονικά, η δενοζουμάμπη και η τεριπαρατίδη. Τα διφωσφονικά είναι η πρώτη θεραπευτική επιλογή. Έχουν χορηγηθεί για δεκαετίες , είναι γενικά ασφαλή, είναι φθηνά και χορηγούνται κυρίως από το στόμα. Όταν υπάρχει αντένδειξη ,όπως  πχ οισοφαγίτιδα μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλέβια. Σαν γενικός κανόνας ισχύει ότι πρέπει να διακόπτονται μετά από 5 χρόνια για να μπορέσει το οστούν “κόκκαλο” να ξαναλειτουργήσει με τις “δικές του δυνάμεις”. Άλλωστε τα διφωσφονικά έχουν την ιδιότητα να αποθηκεύονται σαν ουσίες κάτω από την επιφάνεια και να φωλιάζουν πιο βαθιά στο κόκκαλο. Γι’ αυτό το λόγο η δράση τους συνεχίζεται για περισσότερα χρόνια , μετά την διακοπή τους, μέχρι να εξαντληθούν οι αποθήκες τους.  Τα διφωσφονικά μειώνουν το κίνδυνο για κατάγματα στη σπονδυλική στήλη, στο ισχίο, αλλά και σε άλλα σημεία του σώματος, πχ  τον καρπό.

Ένα άλλο αποτελεσματικό φάρμακο για την οστεοπόρωση είναι η δενοζουμπάμπη, αλλά είναι ενέσιμη (υποδόρια), και θα πρέπει να δίδεται όταν υπάρχει αντένδειξη για διφωσφονικά, όταν υπάρχει βαριά νεφρική ανεπάρκεια και όταν με τα καινούρια φάρμακα πχ για τον καρκίνο του προστάτη εξαντλούμε την τεστοστερόνη.

Ένα άλλο φάρμακο είναι η τεριπαρατίδη. Είναι αναβολικό φάρμακο, είναι ενέσιμο (υποδόριο), είναι πολύ ακριβό και μειώνει τον κίνδυνο καταγμάτων μόνο στη σπονδυλική στήλη και όχι στο ισχίο και στα άλλα σημεία του σώματος. Όσον αφορά την βιταμίνη D έχει χυθεί πολλή μελάνι για να ξεκαθαρισθεί πόσο βοηθάει στη θεραπεία της οστεοπόρωσης , τόσο που μερικοί ερευνητές να την αποκαλούν “μύθο ή θαύμα”.  Όταν λείπει από τον οργανισμό θα πρέπει να αναπληρώνεται . Η κοινή πρακτική είναι να δίδεται μαζί με ασβέστιο.

 Γενικά οι ασθενείς θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους, γιατί εκείνος θα κρίνει ανάμεσα στα διαθέσιμα φάρμακα ποιο είναι το κατάλληλο για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά. Αυτό όμως που θα πρέπει να τονισθεί είναι η αξία του περπατήματος και της άσκησης στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Η άσκηση είναι το πιο φθηνό, ευχάριστο και αποτελεσματικό “φάρμακο” για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Το κουτσό αυξάνει αποδεδειγμένα την οστική μάζα στο ισχίο. Τέλος, οι ασθενείς θα πρέπει να ελπίζουν γιατί έρχονται καινούρια και αποτελεσματικά φάρμακα.

Τώρα ξέρουμε καλύτερα τη βιολογία του οστού, όπως γνωρίζουμε καλύτερα τα σημεία που δρα το κάθε φάρμακο ξεχωριστά, με αποτέλεσμα οι παρενέργειές τους να μειώνο

Οκτώβριος 2015