Ο ρόλος του παθολογοανατόμου στην ανοσοθεραπεία στον καρκίνο

Οι νέες ανακαλύψεις στη μοριακή βιολογία έχουν προσθέσει πολλά νέα όπλα στη φαρέτρα της ιατρικής. Η ανοσοθεραπεία είναι ένα από αυτά και, μάλιστα, μεγάλης σπουδαιότητας, καθώς μπορεί να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή και να εμποδίσει τη δημιουργία τους. Πώς «λειτουργεί», όμως, η ανοσοθεραπεία και ποια είναι τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα;

Γράφει ο
Σάββας Παπαδόπουλος
Παθολογοανατόμος, Διευθυντής Παθολογοανατομικού Εργαστηρίου ΥΓΕΙΑ, Διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας ΥΓΕΙΑ

Τι είναι το PDL-1;
Είναι ένας βιοδείκτης που σχετίζεται με την ανοσία και εκφράζεται στα καρκινικά κύτταρα διαφόρων όγκων, όπως του πνεύμονα.

Ποια είναι η αξία του τεστ για το PDL-1;
Η αξία της ανίχνευσης της έκφρασης του PDL-1 ανοσοϊστοχημικώς συνίσταται στην πιθανότητα τα Τ λεμφοκύτταρα ανοσίας στους ασθενείς με θετικό PDL-1(+) να παραμείνουν ενεργά και να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα. Σε αντίθεση με τους ασθενείς με αρνητικό PDL-1(-) που τα Τ λεμφοκύτταρα ανοσίας είναι ανενεργά.

Πώς γίνεται το τεστ; Τι είναι ανοσοϊστοχημική εξέταση;
Η ανοσοϊστοχημική εξέταση είναι μια εξέταση που γίνεται σε ιστούς που λαμβάνονται με βιοψία ή με χειρουργική επέμβαση, περνούν από επεξεργασία στο παθολογοανατομικό εργαστήριο και περιέχονται σε κύβους παραφίνης, και βασίζεται στην αντίδραση αντιγόνου-αντισώματος. Τα αποτελέσματα της ανοσοϊστοχημικής εξέτασης αξιολογούνται και ερμηνεύονται από τους παθολογοανατόμους.

Σε ποιους γίνεται το τεστ; Υπάρχουν πολλών ειδών τεστ για το PDL-1;
Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν τρία διαφορετικά αντισώματα για την ανίχνευση της έκφρασης του PDL-1 σε καρκινικά κύτταρα. Το 28-8, το Sp263 και SP142. Τα δύο πρώτα χρησιμοποιούνται σε όλους σχεδόν τους καρκίνους, όπως και το 22C3, που δεν κυκλοφορεί ακόμη. Το SP142 χρησιμοποιείται για την ανίχνευση της έκφρασης του PDL-1 σε καρκινώματα ουροθηλίου της ουροδόχου κύστης, ουρητήρα και νεφρού.
Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι αξιολόγησης της χρώσης (scoring συστήματα), ανάλογα με το αντίσωμα.

Πότε γίνεται το τεστ;
Αμέσως μετά τη διάγνωση και την ιστολογική εξέταση του καρκίνου. Σε περιπτώσεις όπου η ιστολογική εξέταση έχει γίνει πριν από καιρό, μπορεί το τεστ να γίνει και σε υλικό αρχείου που φυλάσσεται στα παθολογοανατομικά εργαστήρια.

Πού γίνεται το τεστ;
Στα παθολογοανατομικά εργαστήρια που έχουν την εμπειρία για τέτοιου είδους ανοσοϊστοχημικές εξετάσεις και είναι διαπιστευμένα.
Στο Παθολογοανατομικό Εργαστήριο του ΥΓΕΙΑ, που είναι διαπιστευμένο και με ISO 15189, γίνεται η ανοσοϊστοχημική εξέταση του PDL-1 με όλα τα αντισώματα και για όλους τους καρκίνους, είναι δε το πρώτο εργαστήριο στην Ελλάδα που ξεκίνησε αυτήν την εξέταση πριν από 1 χρόνο.

Ιανουάριος 2017