Νόσος Πάρκινσον: Οι νέες θεραπείες και τα οφέλη για τους ασθενείς

Η Νόσος Πάρκινσον είναι η δεύτερη σε συχνότητα νευροεκφυλιστική ασθένεια, μετά τη Νόσο Αλτσχάιμερ, με πολλές επιπτώσεις όχι μόνο στην υγεία, αλλά και στην ποιότητα ζωής όσων ασθενούν. Εύλογα, οι έρευνες για πιο αποτελεσματικές θεραπείες εντείνονται. Ποια είναι, λοιπόν, τα νεότερα δεδομένα;

Γράφει η
Μαρία Σταμέλου
Επίκουρη Καθηγήτρια Νευρολογίας PUM Γερμανίας
Υπεύθυνη Τμήματος Κινητικών Διαταραχών ΥΓΕΙΑ
Εξειδικευμένη στη Νόσο Πάρκινσον και άλλες Κινητικές Διαταραχές (UCL, Αγγλία)
Παν/κή υπότροφος ΕΚΠΑ

H Νόσος Πάρκινσον (ΝΠ) είναι, μετά την Νόσο  Αλτσχάιμερ, η δεύτερη πιο συχνή νευροεκφυλιστική νόσος. Τα άτομα που πάσχουν από τη ΝΠ εμφανίζουν κινητικά συμπτώματα όπως τρόμο (τρέμουλο), βραδύτητα, δυσκαμψία, ενώ συχνά υπάρχουν δυσκολίες στη βάδιση και πτώσεις.

Τα άτομα με ΝΠ εμφανίζουν και μη κινητικά συμπτώματα, όπως κόπωση, διαταραχές στον ύπνο και στη μνήμη, διαταραχές στην ούρηση και ορθοστατική υπόταση. Η θεραπεία της νόσου είναι προς το παρόν συμπτωματική, δηλαδή τα φάρμακα δεν σταματούν την εξέλιξη της νόσου, όμως ανακουφίζουν τα συμπτώματα. Η λεβοντόπα (σε συνδυασμό με καρβιντόπα/βενζεραζίδη) αποτελεί την πιο αποτελεσματική φαρμακευτική θεραπεία για τη νόσο. Ωστόσο, η έναρξη της θεραπείας με λεβοντόπα συνήθως γίνεται αργότερα, στην πορεία της νόσου. Ο λόγος γι’ αυτήν την καθυστέρηση είναι ότι η μακροχρόνια χρήση της λεβοντόπας συσχετίζεται με επιπλοκές, όπως έντονες διακυμάνσεις στην κινητικότητα (on-off) και υπερκινησίες.

Μια σημαντική μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο «Lancet Neurology» αλλάζει αυτά τα δεδομένα και δείχνει ότι η έναρξη της αγωγής με λεβοντόπα δεν είναι απαραίτητο να καθυστερείται. Φυσικά εξαρτάται πάντοτε από τον ασθενή, την ηλικία του και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων του, ενώ η θεραπεία πρέπει να είναι πάντοτε εξατομικευμένη. Παρ’ όλα αυτά η μελέτη αυτή είναι σημαντική καθώς ελαττώνει τη «φοβία» της έναρξης θεραπείας με λεβοντόπα, που είναι το πιο ισχυρό και αποτελεσματικό φάρμακο, για την αντιμετώπιση της νόσου. Φαίνεται, μάλιστα, ότι η εμφάνιση των χρόνιων επιπλοκών από τη χρήση της λεβοντόπας σχετίζεται κατά κύριο λόγο με το πόσο υψηλή είναι η δόση που χορηγείται και όχι με τη διάρκεια της χρήσης της.

Νέα σκευάσματα
Πρόσφατες έρευνες έχουν εστιάσει στη δημιουργία σκευασμάτων λεβοντόπας, τα οποία θα οδηγούν σε λιγότερες μακροχρόνιες επιπλοκές. Πράγματι, ένα τέτοιο σκεύασμα έχει ερευνηθεί σε κλινικές μελέτες και αναμένεται να κυκλοφορήσει τα επόμενα χρόνια. Το νέο σκεύασμα περιέχει λεβοντόπα παρατεταμένης αποδέσμευσης (IPX066) και περιέχει ειδικά σφαιρίδια, σχεδιασμένα να διαλύονται με διαφορετικούς ρυθμούς μέσα στο στομάχι και το έντερο.

Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκονται κλινικές μελέτες με λεβοντόπα σε εισπνεόμενη μορφή, για άμεση ανακούφιση από έντονες υποκινητικές φάσεις. Επιπλέον, το 2014 δημοσιεύτηκαν τα θετικά αποτελέσματα μιας μεγάλης μελέτης, με ένα νέο φάρμακο για την αντιμετώπιση των υπερκινησιών, που συνιστούν ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα της χρόνιας χορήγησης λεβοντόπας.

Η ερευνητική πρόκληση
Τα σκευάσματα αυτά αναμένεται να βελτιώσουν τα αποτελέσματα της θεραπείας για τη ΝΠ μειώνοντας τις ανεπιθύμητες επιπλοκές της. Ωστόσο, το μεγάλο στοίχημα της έρευνας για τη ΝΠ, είναι η εύρεση μιας νευροπροστατευτικής θεραπείας, δηλαδή μιας θεραπείας που να μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη της νόσου.

Αυτήν τη χρονιά δημοσιεύτηκαν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα για γονιδιακές θεραπείες, χρειάζονται όμως περαιτέρω έρευνα. Είναι σαφές ότι τέτοιου είδους θεραπείες θα είναι το μέλλον στην θεραπεία της Νόσου Πάρκινσον, αλλά προς το παρόν η βελτίωση των υπαρχόντων φαρμάκων, και συνεπώς της ποιότητας ζωής των ατόμων με τη νόσο, είναι σημαντική.

Φεβρουάριος 2015