Ναι στο εμβόλιο για τον καρκίνο του τράχηλου αλλά και στο Τεστ Παπανικολάου

Το εμβόλιο κατά των στελεχών 6,11,16 και 18 του ιού HPV αποτελεί μια σημαντική ανακάλυψη με δυνητικά μεγάλη προσφορά στην ανθρωπότητα. 

Γράφει ο
Στέφανος Λαμπρόπουλος
Παθολόγος Ογκολόγος, Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ

Στη συγκεκριμένη, ωστόσο, χρονική στιγμή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον έλεγχο με το τεστ Παπανικολάου ακόμα και στα κορίτσια που θα εμβολιαστούν. Περαιτέρω μελέτες τόσο του συγκεκριμένου αλλά και νεώτερων εμβολίων, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς δημόσιας υγείας . Το τελευταίο εξάμηνο εγκρίθηκε από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στη Βόρεια Αμερική η χορήγηση προληπτικού εμβολίου κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι διεθνώς ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες και υπολογίζεται ότι είναι η αιτία για 233.000 θανάτους τον χρόνο. Η ετήσια κυτταρολογική εξέταση επιχρίσματος κατά Παπανικολάου σε κάθε γυναίκα μετά την εφηβεία είναι η μέθοδος εκλογής για την πρόληψη της νόσου και έχει συμβάλει στη σημαντική ελάττωση της επίπτωσης και των θανάτων από τη νόσο αυτή σε χώρες με οργανωμένα συστήματα υγείας, όπως οι Σκανδιναβικές όπου το 95% των γυναικών προσέρχονται για ετήσιο έλεγχο. Στις χώρες του Τρίτου Κόσμου τέτοιος προληπτικός έλεγχος δεν έχει επιτευχθεί, ενώ στην Ελλάδα, πατρίδα του Γεωργίου Παπανικολάου απέχουμε πολύ από τα ποσοστά των βορειοευρωπαικών χωρών.

Είναι γνωστό ότι η μόλυνση με συγκεκριμένα στελέχη του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι η πιο σημαντική αιτία για την καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας. Ο ιός HPV είναι ο πιο συχνά μεταδιδόμενος με τη σεξουαλική πράξη. Στην Αμερική υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 6 εκατομμύρια άνθρωποι μολύνονται ετησίως από τον ιό και ότι ένας στους δύο ενήλικες έχουν έρθει σε επαφή με το ιό κατά τη ζωή τους. Από τους ανθρώπους που μολύνονται, οι πιο πολλοί με τη βοήθεια του ανοσοποιητικού συστήματος δε νοσούν, αλλά σε κάποιες γυναίκες συγκεκριμένα στελέχη του ιού όπως το 16 και το 18 μπορούν μετά από χρόνια μόλυνση να προκαλέσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις που ανιχνεύονται με το τεστ Παπανικολάου και τελικά οδηγούν σε καρκίνο. Ορισμένα άλλα στελέχη, όπως το 6 και το 11 προκαλούν τα κονδυλώματα

Το εγκεκριμένο εμβόλιο δεν περιέχει ζωντανούς ιούς και προστατεύει κατά της λοίμωξης από τα 4 ανωτέρω στελέχη του ιού HPV. Χορηγείται σε 3 δόσεις σε μια περίοδο 6 μηνών και συνιστάται σε κορίτσια και νέες γυναίκες που δεν έχουν αρχίσει τη σεξουαλική τους ζωή και επομένως δεν έχουν έρθει ήδη σε επαφή με τον ιό. Υπάρχουν και άλλα στελέχη του ιού που προάγουν την καρκινογένεση ή προκαλούν κονδυλώματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στο συγκεκριμένο τετρασθενές εμβόλιο και άρα ο εμβολιαζόμενος δεν προστατεύεται.

Υπολογίζεται ότι στις χώρες που μελετήθηκε η χορήγηση του εμβολίου μπορεί να προλάβει το 70% περίπου των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου μήτρας και το 90% των κονδυλωμάτων. Η χορήγησή του θεωρείται ασφαλής, γιατί σε άνω των 11.000 ατόμων που δοκιμάστηκε δεν προκάλεσε παρά μόνο τοπικές αντιδράσεις στην περιοχή της έγχυσης.

Ερωτήματα παραμένουν για το κόστος του, ειδικά αν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου υπάρχει και η μεγαλύτερη ανάγκη σήμερα. Επίσης, ερώτημα αποτελεί και σε ποιες ηλικιακές ομάδες θα χορηγηθεί. Για παράδειγμα ο Αμερικανικός Οργανισμός Υγείας το συνιστά σε γυναίκες από 9 έως 26 ετών. Παράλληλα εξετάζεται το ενδεχόμενο να χορηγηθεί το εμβόλιο και σε αγόρια που και παρουσιάζουν κονδυλώματα και είναι η κύρια οδός μόλυνσης των γυναικών από τα καρκινογόνα στελέχη 16 και 18.

Ιούνιος 2007