Μύθοι & Αλήθειες για τον Καρκίνο

Γράφει η
Δρ Φλώρα Σταυρίδη
Παθολόγος-Ογκολόγος
Διευθύντρια Δ’ Παθολογικής – Ογκολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Η λέξη καρκίνος είναι ταυτισμένη στο μυαλό των περισσοτέρων ανθρώπων με πολλούς και καλά εδραιωμένους μύθους σχετικά με τη νόσο. Καθώς είναι σχεδόν «φυτεμένοι» στο υποσυνείδητό μας, πολλοί από αυτούς προκαλούν έντονο στρες και ανησυχία στους ογκολογικούς ασθενείς και στους οικείους τους.

Τα καλά νέα, είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους μύθους, χάρη στην πρόοδο της επιστήμης, έχουν πλέον διαψευστεί ή ξεπεραστεί.

Η λήψη βιοψίας θα κάνει τον καρκίνο να επεκταθεί.

Δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό δεδομένο που να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό ότι η λήψη βιοψίας ή το χειρουργείο, θα ξυπνήσει το τέρας του καρκίνου και θα το κάνει να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα. Αντιθέτως, η βιοψία είναι απαραίτητη για τη διάγνωση και τη σταδιοποίηση του καρκίνου, ενώ η αφαίρεση του όγκου, βασικό μέρος της θεραπείας.

Θα χάσω τα μαλλιά μου;

Παλαιότερες έρευνες είχαν δείξει ότι περίπου το 10% των ογκολογικών ασθενών αρνούνται τη χημειοθεραπεία λόγω του φόβου ότι θα χάσουν τα μαλλιά τους. Ωστόσο, πολλές από τις θεραπείες που χρησιμοποιούμε σήμερα για να πολεμήσουμε τον καρκίνο δεν προκαλούν αλωπεκία.

Η ζάχαρη τρέφει τον καρκίνο.

Όλα τα κύτταρα του οργανισμού, ακόμη και τα καρκινικά βασίζονται στη γλυκόζη για την επιβίωσή τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δίνοντας περισσότερη ζάχαρη στα καρκινικά κύτταρα, τα βοηθάμε να μεγαλώσουν γρηγορότερα. Ούτε ότι απομακρύνοντας από τη διατροφή μας κάθε είδος σακχάρου ή υδατάνθρακα, μπορούμε να επιβραδύνουμε την ανάπτυξή τους. Οι υδατάνθρακες, ακόμη και η κλασική ζάχαρη, δεν βλάπτουν- αρκεί να καταναλώνονται με μέτρο.

Μόνο έμμεσα μπορεί η ζάχαρη να συμβάλει στην εμφάνιση καρκίνου, οδηγώντας σε αύξηση του σωματικού βάρους και παχυσαρκία, έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρκινογένεση.

Ο καρκίνος ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη.

Με τις ραγδαίες εξελίξεις που έχουν επέλθει τα τελευταία χρόνια στη θεραπεία του καρκίνου, η άποψη αυτή ανήκει πια στο παρελθόν. Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές, που ακόμη κι όταν δεν θεραπεύουν εντελώς τον καρκίνο, παρατείνουν σημαντικά την επιβίωση των ασθενών, εξασφαλίζοντας ικανοποιητική ποιότητα ζωής.

Κατά μέσο όρο, ένας στους δύο ασθενείς με καρκίνο ζουν δέκα χρόνια ή και περισσότερα. Κάποια συγκεκριμένα είδη καρκίνου έχουν ακόμη μεγαλύτερα προσδόκιμα επιβίωσης, ιδίως αν διαγνωστούν εγκαίρως.

Έχω κληρονομικό ιστορικό καρκίνου, άρα θα νοσήσω κι εγώ.

Αν υπάρχει ιστορικό καρκίνου στην οικογένειά σου, θα πρέπει να ξεκινήσεις νωρίτερα τους προληπτικούς ελέγχους και να ελέγχεσαι συχνότερα από τον γενικό πληθυσμό, ώστε ακόμη κι αν ο καρκίνος εμφανιστεί, να διαγνωστεί όσο το δυνατό πιο νωρίς.

Η αποφυγή του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ, μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και φτωχή σε κόκκινο κρέας και η καθημερινή άσκηση θα μειώσουν επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Σε γενικές γραμμές πάντως, μόλις το 5-10% των καρκίνων είναι κληρονομικοί. Το 90-95% οφείλονται σε παράγοντες του περιβάλλοντος και σε γενετικές μεταλλάξεις, λόγω της γήρανσης.

Υπάρχει θεραπεία για τον καρκίνο και η φαρμακοβιομηχανία την κρύβει.

Σήμερα, οι πρόοδοι στη θεραπεία του καρκίνου είναι τόσο μεγάλες, που μπορούμε πλέον να πούμε ότι είμαστε πιο κοντά παρά ποτέ στο να νικήσουμε τη νόσο.

Οι νέες θεραπευτικές επιλογές όπως η ανοσοθεραπεία μας δίνουν πλέον τη δυνατότητα να χειριστούμε με μεγάλη αποτελεσματικότητα δύσκολες περιπτώσεις καρκίνου: μεταστατικές μορφές της νόσου ακόμη και σε ηλικιωμένους ασθενείς, χαρίζοντας όχι μόνο χρόνια αλλά και ποιότητα ζωής. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι περιπτώσεις που μέχρι πριν από μερικά χρόνια θεωρούσαμε ανίατες, με τις νέες θεραπείες αποκτούν χαρακτήρα χρόνιας νόσου.

Οι ακτινογραφίες (και οι αξονικές) προκαλούν καρκίνο;

Οι αξονικές και οι ακτινογραφίες εκθέτουν μεν τον ασθενή σε ακτινοβολία, η δόση αυτή της ακτινοβολίας είναι μικρή, πολύ μικρότερη από αυτήν που δεχόμαστε σε ετήσια βάση από το περιβάλλον μας.

Η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη προκαλεί ανικανότητα.

Με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, τα νεύρα που παίζουν ρόλο στη στύση μπορούν να μείνουν ανέπαφα. Ωστόσο, θα χρειαστεί λίγος καιρός για να ανακτήσετε τη στυτική σας λειτουργία. Κατά κανόνα οι νεώτεροι άνδρες ανακτούν ταχύτερα τη στύση τους σε σχέση με τους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, σε κάθε περίπτωση όμως, θα χρειαστούν από 4 – 24 μήνες για να επανέλθετε στην πρότερή σας κατάσταση.

Για τους άνδρες που ανησυχούν για τις συνέπειες της επέμβασης, υπάρχει η λύση της βραχυθεραπείας. Η βραχυθεραπεία συνίσταται στην εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων στον προστάτη αδένα. Εκτός από ανώδυνη, η συγκεκριμένη μέθοδος δεν επηρεάζει τη σεξουαλική λειτουργία του ασθενούς.

Φταις εσύ που έπαθες καρκίνο.

Όχι δεν φταις εσύ. Πρόσφατη μελέτη του Johns Hopkins έδειξε ότι τα 2/3 των μεταλλάξεων που οδηγούν στην εμφάνιση καρκίνου οφείλονται σε τυχαία λάθη που συμβαίνουν τη στιγμή της διαίρεσης των κυττάρων, και δεν έχουν καμία σχέση με τη διατροφή και τον τρόπο ζωής σου, ούτε καν με τα γονίδιά σου. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσει κανείς να ακολουθεί έναν υγιεινό τρόπο ζωής, αποφεύγοντας το κάπνισμα, το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας, την έκθεση σε χημικές ουσίες, το πολύ αλκοόλ.

Προκαλούν τα αποσμητικά καρκίνο του μαστού;

Έρευνα που πραγματοποίησε η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου έδειξε ότι 3 στους 10 Αμερικανούς είτε γνέφουν θετικά στον παραπάνω ισχυρισμό είτε δηλώνουν άγνοια για το συγκεκριμένο θέμα.

Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν στοιχεία που να συσχετίζουν τη χρήση αποσμητικών με την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.

Τα ενθέματα σιλικόνης και τα σουτιέν με μπανέλες προκαλούν καρκίνο του μαστού.

Οι γυναίκες δεν θα πρέπει να ανησυχούν ότι η επιλογή του σουτιέν τους μπορεί να τους δημιουργήσει καρκίνο. Εξίσου αβάσιμος είναι και ο ισχυρισμός ότι τα ενθέματα σιλικόνης ευθύνονται για τον καρκίνο του μαστού. Το μόνο που πρέπει να κάνουν οι γυναίκες που έχουν ενθέματα είναι να ενημερώνουν τον γιατρό στον οποίο θα απευθυνθούν για μαστογραφία, καθώς τα ενθέματα δυσκολεύουν το έλεγχο του μαστού από τον ακτινολόγο. O ακτινολόγος θα πρέπει να λάβει απεικονίσεις από διαφορετικές πλευρές για να σιγουρευτεί ότι τον έχει ελέγξει επαρκώς.

Οι βαφές μαλλιών προκαλούν καρκίνο.

Επί του παρόντος, δεδομένα που να μπορούν να δώσουν μετά βεβαιότητας μια απάντηση προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, δεν υπάρχουν.

Κάποιες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που εκτίθενται συχνά στα χημικά των βαφών, όπως οι κομμωτές και οι hair stylists ίσως να έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της κύστης, ωστόσο καμία μελέτη δεν έχει δείξει ότι το να βάφει κανείς τα μαλλιά του αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κάποιου είδους καρκίνου.

Μάιος 2020