ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ: Πολύτιμα δεδομένα

Γράφει ο 
Πέτρος Δανιάς
Καρδιολόγος, Υπεύθυνος Τμήματος MRI Καρδιάς ΥΓΕΙΑ

Η μαγνητική τομογραφία έχει εισαχθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες ως μέθοδος απεικόνισης του καρδιαγγειακού συστήματος και σήμερα χρησιμοποιείται συχνά στη διαγνωστική καρδιολογία. Ως μέθοδος έχει μοναδικά υψηλή ικανότητα να διακρίνει χαρακτηριστικά των ιστών και διαφορές στη σύστασή τους (οίδημα, φλεγμονή, ουλή κ.λπ.) που γρήγορα βοήθησε να καθιερωθεί η τεχνική ως η μέθοδος αναφοράς για την απεικόνιση του εμφράγματος του μυοκαρδίου και της ίνωσης σε διάφορες μορφές μυοκαρδιοπάθειας.

Η Μαγνητική Τομογραφία (MRI) καρδιάς θεωρείται διεθνώς ως η μέθοδος αναφοράς (gold standard) για τη μέτρηση των όγκων των κοιλιών και του κλάσματος εξώθησης, τον ιστικό χαρακτηρισμό του μυοκαρδίου και σχετιζόμενων παθήσεων, την ποσοτική μέτρηση των διαβαλβιδικών ροών και τη μυοκαρδιακή βιωσιμότητα. Η εκτίμηση της αιμάτωσης και της εφεδρείας ροής έχει παρόμοια, αν όχι καλύτερη αποτελεσματικότητα από άλλες απεικονιστικές τεχνικές και η χρήση της αυξάνεται ταχύρρυθμα. Στην εκτίμηση των στεφανιαίων αρτηριών η μαγνητική μπορεί αξιόπιστα να απεικονίσει την έκφυση και την πορεία τους, υστερεί όμως έναντι της αξονικής στεφανιογραφίας σε διακριτική ικανότητα και κλινική πληροφορία για παρουσία αθηροσκληρωτικής στεφανιαίας νόσου.

 Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της MRI καρδιάς συγκριτικά με τις άλλες διαγνωστικές απεικονιστικές μεθόδους στην καρδιολογία;

Η MRI καρδιάς έχει πολλά πλεονεκτήματα και σε πολλές περιπτώσεις υπερτερεί των άλλων διαγνωστικών τεχνικών στην καρδιολογία. Ειδικότερα, η MRI καρδιάς:

1. Δεν εκθέτει τον ασθενή σε ιοντίζουσα ακτινοβολία (ακτίνες Χ ή γ).
2. Είναι ασφαλής, αναίμακτη και μη επεμβατική.
3. Μπορεί να εφαρμοστεί στη συντριπτική πλειονότητα των ασθενών, χωρίς περιορισμό από το βάρος τους ή το σωματότυπο.
4. Διαθέτει πολύ υψηλή διακριτική ικανότητα, πολύ κάτω του χιλιοστού.
5. Επιτρέπει την τρισδιάστατη απεικόνιση σε κάθε κατεύθυνση, ανεξάρτητα από προκαθορισμένους ανατομικούς άξονες.
6. Μπορεί να μελετήσει κάθε πλευρά της καρδιακής ανατομίας και λειτουργικότητας.
7. Προσφέρει πολύ υψηλή ακρίβεια και επαναληψιμότητα στις μετρήσεις.

Ποιες είναι οι κύριες ενδείξεις για τη MRI καρδιάς;

1. Μυοκαρδίτιδες και μυοκαρδιοπάθειες (κάθε τύπου).
2. Παρακολούθηση ογκολογικών αρρώστων που λαμβάνουν καρδιοτοξική χημειοθεραπεία.
3. Έλεγχος της βιωσιμότητας του μυοκαρδίου έπειτα από έμφραγμα ή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια άγνωστης ή γνωστής αιτιολογίας.
4. Συγγενείς καρδιοπάθειες τόσο προεγχειρητικά, για τη διάγνωση και την εκτίμηση της βαρύτητας, όσο και μετεγχειρητικά, για διαχρονική παρακολούθηση.
5. Παθήσεις των μεγάλων αγγείων (αορτής, πνευμονικής αρτηρίας κ.λπ.).
6. Βαλβιδοπάθειες (μέτρηση υπερτροφίας των τοιχωμάτων, διαστάσεων καρδιάς και ποσοτική εκτίμηση βαλβιδικής παλινδρόμησης).
7. Παθήσεις περικαρδίου.
8. Καρδιακοί όγκοι (πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς).
9. Εκτίμηση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου σε stress, ως κριτήριο διάγνωσης στεφανιαίας νόσου.
10. Σε επιλεγμένους αρρώστους μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για έλεγχο των στεφανιαίων αρτηριών).

Ποια είναι καλύτερη, η αξονική ή η μαγνητική στεφανιογραφία;

Εξαρτάται από το ειδικό ερώτημα. Στους περισσότερους εξεταζόμενους που καταφεύγουν σε αναίμακτη εκτίμηση των στεφανιαίων, το κλινικό ερώτημα είναι ο αποκλεισμός ύπαρξης αθηρωμάτωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες. Εκεί σαφώς υπερέχει η αξονική στεφανιογραφία.

Όμως, αν το ερώτημα είναι αν υπάρχουν ανωμαλίες έκφυσης των στεφανιαίων αρτηριών ή αν υπάρχει προσβολή από νόσο Kawasaki, τότε υπερέχει η μαγνητική στεφανιογραφία. Επιπλέον σε ασθενείς με έντονες αβεστώσεις των στεφανιαίων αρτηριών, όπου η αξονική στεφανιογραφία έχει περιορισμούς, η μαγνητική τομογραφία υπερέχει, ειδικά όταν συνδυάζεται με stress MRI για την εκτίμηση μυοκαρδιακής ισχαιμίας.

Στο ΥΓΕΙΑ το 2002 ιδρύθηκε το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς και έκτοτε έχουν ολοκληρωθεί περίπου 10.000 εξετάσεις. Η ανάλυση των 1.000 πρώτων περιστατικών δημοσιεύθηκε στην Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση και  περιστατικά από το κέντρο μας έχουν συμπεριληφθεί σε ξενόγλωσσο σύγγραμμα μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς.

Ιανουάριος 2024