Κολπική Μαρμαρυγή: αιτίες, συμπτώματα και θεραπεία

Γράφει ο
Ηλίας Μ. Τσούγκος
Καρδιολόγος MD, PhD
Διευθυντής ΣΤ’ Καρδιολογικής Κλινικής, ΥΓΕΙΑ

Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την συχνότερη αρρυθμία σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών  και ευθύνεται για ένα μεγάλο ποσοστό αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Αναπτύσεται κυρίως σε υπερτασικούς ασθενεις, πνευμονοπαθείς και πάσχοντες απο θυροειδοπάθεια. Κύριο κλινικό εύρημα αποτελεί το αίσθημα παλμών (φτερούγισμα στο  στήθος)  και  είναι  προτιμότερο  θεραπευτικά  να  διορθώνεται  φαρμακευτικά  ή ηλεκτρικά μέσα σε ένα 24ωρο  από την έναρξή της.

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η αρρυθμία, η οποία αναγκάζει την καρδιά να μη λειτουργεί ρυθμικά, με αποτέλεσμα να συστέλλεται και να διαστέλλεται άρρυθμα, με αυξημένους παλμούς,  που  συνήθως  κυμαίνονται  από  100-150  το  λεπτό.  Αποτέλεσμα  αυτής  της ταχυαρρυθμίας είναι να μην προωθείται σωστά το αίμα προς τα όργανα του οργανισμού και να λιμνάζει στους κόλπους της καρδιάς.

Με όσο πιο απλά λόγια γίνεται, έχει σταματήσει να λειτουργεί ο φλεβοκόμβος, δηλαδή το ηλεκτρικό εργοστάσιο που παράγει το ηλεκτρικό ρεύμα της καρδιάς και καθορίζει το ρυθμό λειτουργίας της (60-70 παλμούς το λεπτό). Στη θέση του έχουν αναδυθεί διάφορες ηλεκτρικές εστίες που δουλεύουν άναρχα και δεν καταφέρνουν να προκαλέσουν συστολή των κόλπων, η οποία είναι απαραίτητη για να προωθηθεί σωστά το αίμα που επιστρέφει από τα διάφορα όργανα στην καρδιά.

Αιτίες εμφανίσεις κολπικής μαρμαρυγής

Τα αίτια τα οποία οδηγούν σε κολπική μαρμαρυγή είναι πολλά, αλλά τα συνηθέστερα οφείλονται:

• στην αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση
• τον υπερθυροειδισμό
• τις πνευμονοπάθειες
• τις χρόνιες νόσους της καρδιάς, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, διατατική μυοκαρδιοπάθεια, χρόνια στεφανιαία νόσο κ.τ.λ.

Σήμερα η κολπική μαρμαρυγή προκαλεί    στις    ΗΠΑ    περίπου    120.000 εγκεφαλικά   επεισόδια   τον   χρόνο. Στην  Ελλάδα  ο  αριθμός  ανέρχεται γύρω στα 500 εγκεφαλικά επεισόδια τον    χρόνο.    Το    πρόβλημα    είναι σοβαρό,  γιατί  πέρα  από  τη  εγκεφαλική αναπηρία που δημιουργείται, στο    25%    των    περιπτώσεων    οι ασθενείς  χάνουν  τη  ζωή  τους. Κατά συνέπεια το πρόβλημα της κολπικής μαρμαρυγής  είναι  ιδιαίτερα  σοβαρό, γιατί  βαίνει  αυξανόμενο,  καθώς  ο μέσος όρος ηλικίας αυξάνει συνεχώς.

Γι’ αυτό κατάσταση όπως η αρτηριακή πίεση και η καρδιακή ανεπάρκεια, που   τα   ποσοστά   εμφάνισής   τους αυξάνουν  παράλληλα  με  την  ηλικία του πληθυσμού, πρέπει να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, γιατί αποτελούν  βασική  αιτία  εκδήλωσης  της κολπικής μαρμαρυγής. Σήμερα υπάρχουν  τα  κατάλληλα  φάρμακα  αλλά και  οι  καρδιολογικές  τεχνικές  που επαναφέρουν  τον  φυσιολογικό  ρυθμό της καρδιάς και περιορίζουν τις επιπλοκές της κολπικής μαρμαρυγής.

Συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής

Τα κύρια συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται σε ασθενείς χωρίς καρδιοπάθεια είναι το αίσθημα παλμών (φτερούγισμα στο στήθος), δύσπνοια, ζάλη, αδυναμία και καταβολή.

Όταν υπάρχει καρδιοπάθεια που προκαλεί σοβαρή δυσλειτουργία στην καρδιά (όπως π.χ. στένωση μιτροειδούς, έμφραγμα του μυοκαρδίου) είναι δυνατόν η εκδήλωση της κολπικής μαρμαρυγής να οδηγήσει σε οξύ πνευμονικό οίδημα, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και άμεσα από έναν εξειδικευμένο γιατρό. Όμως, όσο και εάν φαίνεται περίεργο, το πνευμονικό οίδημα δεν είναι η σοβαρότερη επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής.

Η σοβαρότερη επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής είναι τα θρομβοεμβολικά επεισόδια σε διάφορα όργανα του οργανισμού, με πλέον επικίνδυνο απ’ όλα το εμβολικό επεισόδιο    στον εγκέφαλο, το οποίο προκαλεί εγκεφαλικό επεισόδιο.

Θεραπεία κολπικής μαρμαρυγής

Θεραπευτικά  στην  καθημερινή  κλινική  πράξη  η  χορήγηση  αντιπηκτικών  φαρμάκων (κουμαρινικά  παράγωγα)  παρεμποδίζει  τη  δημιουργία  θρόμβου  και  η  χορήγηση  αντιαρρυθμικών και βραδυκαρδιακών φαρμάκων βελτιώνει τα συμπτώματα ή και την ίδια την αρρυθμία.

Εν τούτοις είναι προτιμότερο μέσα σε ένα 24ωρο η κολπική μαρμαρυγή να διορθώνεται ή φαρμακευτικά ή ηλεκτρικά με απινίδωση (ηλεκτροσόκ).

Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις που η κολπική μαρμαρυγή επανέρχεται (παρά τη σωστή θεραπεία), τότε επιχειρείται  καθετηριασμός  της  καρδιάς  με  ηλεκτρική  απομόνωση  των  εστιών  όπου παράγεται  η  κολπική  μαρμαρυγή  (πνευμονικές  φλέβες).  Αυτή  η  ηλεκτρική  θεραπεία ονομάζεται Ablation και έχει επιτυχία που κυμαίνεται γύρω στο 40-70% των περιπτώσεων.

Μάιος 2020