Κάπνισμα & Καρδιοπάθεια

Γράφει ο
Ηλίας Μ. Τσούγκος
Καρδιολόγος MD, PhD
Διευθυντής ΣΤ’ Καρδιολογικής Κλινικής, ΥΓΕΙΑ

Όλοι σήμερα γνωρίζουμε τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος στην καρδιά. Το κάπνισμα είναι μια συνήθεια που εμπεριέχει στοιχεία ισχυρού εθισμού και είναι γνωστή η καταστροφική επίδραση του πάνω στις αρτηρίες και τον οργανισμό γενικότερα. Η διακοπή του καπνίσματος είναι θέμα θέλησης και ισχυρής προσωπικότητας και μπορεί η προσπάθεια αυτή να υποβοηθηθεί με την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία.

ΠΩΣ ΝΑ ΔΙΑΚΟΨΕΤΕ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Υπάρχει προστασία έναντι του καπνίσματος;

Ο καπνιστής πάντα ελπίζει ότι χάρη στην καλή του τύχη διαθέτει τα γονίδια εκείνα που θα τον προφυλάσσουν από καρδιαγγειακές παθήσεις. Δηλαδή είναι γεγονός ότι πέντε στους εκατό καπνιστές προφυλάσσονται γονιδιακά και δεν αναπτύσσουν καρδιαγγειακή νόσο.

Έχει ο αριθμός των τσιγάρων κάποια σημασία;

Όσο ο αριθμός των τσιγάρων ελαττώνεται τόσο οι βλάβες που δημιουργούνται και οι επιπτώσεις τους είναι λιγότερες. Ενας αριθμός τσιγάρων που πλησιάζει τη συμπεριφορά του μη καπνιστή είναι τα 5 τσιγάρα το 24ωρο. Το κάπνισμα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο όταν  φτάνει  τα  20-40  τσιγάρα  ημερησίως.  Στις  περιπτώσεις  αυτές  παρατηρούνται θανατηφόρα εμφράγματα ακόμα και σε νέους κάτω των 35 ετών χωρίς να υπάρχουν αθηροσκληρωτικές βλάβες (στενώσεις) μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες. Η νικοτίνη μαζί με  τα  προϊόντα  καύσης  του  τσιγάρου  ενεργοποιούν  τα  αιμοπετάλια  του  αίματος,  τα οποία απελευθερώνουν μια σειρά ουσιών που αφ’ ενός προκαλούν σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών και αφ’ ετέρου δημιουργούν προϋποθέσεις αυξημένης πηκτικότητας του αίματος και ανάπτυξης θρόμβου μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες. Έτσι σταματά η άρδευση με αίμα του μυοκαρδίου, το μυοκάρδιο νεκρώνεται και με αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνεται το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Μας ωφελεί ο καφές;

Από  τις  καθημερινές  απλές  απολαύσεις  ενός  ανθρώπου  είναι  ο  πρωινός  καφές  που συνοδεύεται από ένα τσιγάρο. Είναι μια συνήθεια που εμπεριέχει στοιχεία εθισμού. Και οι δύο βασικές ουσίες που περιέχονται τόσο στον καφέ όσο και στο τσιγάρο, δηλαδή η καφεΐνη και η νικοτίνη, ανήκουν στις ουσίες που προκαλούν εξάρτηση. Καμία μελέτη μέχρι  σήμερα  δεν  έχει  αμφισβητήσει  την  καταστροφική  επίδραση  του  καπνίσματος πάνω στις αρτηρίες και τον οργανισμό γενικότερα. Όμως τι γίνεται με τον καφέ; Η χρήση του καφέ είναι ευεργετική για τον άνθρωπο αφού η θνησιμότητα ελαττώνεται παράλληλα με τη χρήση του καφέ. Όσο η χρήση του καφέ είναι μεγαλύτερη τόσο το ποσοστό των θανάτων απο καρδιαγγειακές παθήσεις μειώνεται, ειδικότερα εάν χρησιμοποιείται καφές  ντεκαφεϊνέ.  Η  λήψη  2-6  ποτηριών  καφέ  την  ημέρα  επέφερε  ελάττωση  των θανάτων.

Τα ευεργετικά αποτελέσματα από τη χρήση καφέ δεν οφείλονται αποκλειστικά στην καφεΐνη που περιέχει ο καφές αλλά στις άλλες ενυπάρχουσες ουσίες. Η χορήγηση του καφέ παρεμποδίζει την οξείδωση της κακής χοληστερίνης (LDL), σταθεροποιεί τις πλάκες και προφυλάσσει τον οργανισμό του ανθρώπου από το έμφραγμα και τον αιφνίδιο θάνατο.

Η εξάρτηση απο την νικοτίνη

Είναι αλήθεια ότι το βασικό συστατικό του καπνού αποτελεί η νικοτίνη, η οποία αναμφισβήτητα ενισχύει τη σωματική εξάρτηση γιατί συμβάλλει στην απελευθέρωση ντοπαμίνης από τα εγκεφαλικά κύτταρα, η οποία με τη σειρά της προκαλεί αίσθημα ευφορίας και ικανοποίησης. Όταν τα επίπεδα της νικοτίνης στο αίμα ελαττωθούν απότομα (διακοπή του καπνίσματος), τότε  δημιουργούνται  φαινόμενα  εξάρτησης, με αποτέλεσμα την έντονη επιθυμία λήψης νικοτίνης (επανάληψη του καπνίσματος). Στις περιπτώσεις αυτές η προμήθεια δισκίων νικοτίνης ή  αυτοκόλλητων  νικοτίνης  με  προοδευτικά ελαττωμένη δοσολογία προκαλεί ένα είδος απεξάρτησης του οργανισμού.

Επίσης, φάρμακα όπως η βαρενικλίνη, υπόσχεται πολλά με ελάχιστες παρενέργειες (συχνότερη η ναυτία). Η διάρκεια  της  θεραπείας  είναι  3  έως  6 μήνες και η δοσολογία του φαρμάκου είναι 1-2 χάπια την ημέρα 0,5-1 mg και πάντα  με  ιατρική  επίβλεψη.  Το  φάρμακο αυτό, ισχυρίζονται οι κατασκευαστές του, έδωσε τη δυνατότητα στο 44%  των  καπνιστών  που  το  χρησιμοποίησαν  να  σταματήσουν  το  κάπνισμα.

Μάιος 2020