Η πρόληψη του καρκίνου της μήτρας και των ωοθηκών

Ο καρκίνος των γυναικείων αναπαραγωγικών οργάνων αναμφισβήτητα είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης της γυναίκας σήμερα (μετά τον καρκίνο του μαστού). Άσχετα όμως με το τι πιστεύουν οι γυναίκες, η βασικότερη αιτία θανάτου είναι τα εγκεφαλικά-αγγειακά συμβάματα και η καλύτερη θεραπεία για τον γυναικολογικό καρκίνο δεν είναι ούτε η ακτινοβολία ούτε τα αντικαρκινικά φάρμακα, αλλά η πρόληψη.

Γράφει ο
Κωνσταντίνος Σαμαράς
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος 
Eιδικευμένος στη Γυναικολογία- Ενδοκρινολογία
Συνεργάτης ΛΗΤΩ

Η πρόληψη σήμερα έχει σκοπό την αντιμετώπιση του καρκίνου σε τοπικό κυτταρικό επίπεδο και όχι ως γενικευμένης νόσου. Ευτυχώς, στη σημερινή εποχή τα διαγνωστικά μέτρα έχουν τόσο εξελιχθεί ώστε η διάγνωση να γίνεται με την εμφάνιση πρώτων καρκινικών κυττάρων.
Συγκεκριμένα:

• Το γνωστό pap test έχει εξελιχθεί τόσο ώστε με τη βοήθεια του υπολογιστή να ελέγχονται χιλιάδες περισσότερα κύτταρα απ’ όσα με γυμνό μάτι (pap net).
• Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία (τώρα υπάρχει και ανοιχτή μαγνητική), πάντα με σκιαγραφικό, μας παρέχουν εικόνες απίστευτης ευκρίνειας και με ελάχιστη ακτινοβολία.
• Ο υπέρηχος, τρισδιάστατος πλέον, έχει εξελιχθεί τόσο πολύ που διαγιγνώσκει καρκίνους που ξεφεύγουν από τα άλλα διαγνωστικά μέσα.

Στο μυαλό κάθε γυναίκας σήμερα πρέπει να υπάρχει το «προλαμβάνειν» και η ετήσια επίσκεψη στο γιατρό (ακόμη και χωρίς κανένα σύμπτωμα) είναι απολύτως απαραίτητη.

Οι ειδικές εξετάσεις

Όσον αφορά τον καρκίνο της μήτρας (η φύση προειδοποιεί) πρέπει πάντα να ελέγχεται κάθε αιμορραγία εκτός ημερών περιόδου και ακόμη περισσότερο σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Ο έλεγχος γίνεται υπερηχογραφικά, με εξειδικευμένους υπερήχους, οπτικά, με τη μέθοδο της υστεροσκόπησης και ιστολογικά με τη μέθοδο της απόξεσης. Επίσης, κάθε απότομη αύξηση καλοήθων όγκων μήτρας (π.χ. ινομυώματα) πρέπει να ελέγχεται σχολαστικά από το θεράποντα ιατρό (υπέρηχος – Doppler – καρκινικοί δείκτες κ.ά.) και, αν θεωρεί σκόπιμο, να αφαιρούνται.

Όσον αφορά στις ωοθήκες, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα, επειδή είναι όργανα ενδοκοιλιακά, μικρά σε όγκο και η κλινική διάγνωση -ιδίως σε υπέρβαρα άτομα- είναι πολύ δύσκολη. Επίσης, ο καρκίνος των ωοθηκών είναι γενικά πιο επιθετικός από της μήτρας και κάνει ευκολότερα μεταστάσεις λόγω των πολλών γειτονικών οργάνων με αποτέλεσμα τα ποσοστά επιβίωσης να είναι πολύ μικρότερα του καρκίνου της μήτρας. Έτσι έχουν αναπτυχθεί πιο εξειδικευμένα test αίματος (OVA-1 USA), τα οποία μπορούν μέχρι και με 90% ακρίβεια να διαγνώσουν ύποπτους ωοθηκικούς όγκους εκτός από τις γνωστές εξετάσεις-υπερηχογράφημα (Cat scan, μαγνητική τομογραφία, καρκινικοί δείκτες κ.ά.).

Τέλος έχει πλέον διαπιστωθεί ότι υπάρχει και γονιδιακή διάγνωση της προδιάθεσης του ατόμου για καρκίνο ωοθηκών κληρονομούμενο από τους γονείς τους (γονίδια BRCA I – BRACA II), αλλά όλα αυτά πρέπει να αξιολογηθούν από ειδικούς παθολόγους-γενετιστές για να αποφύγουμε λάθος διαγνώσεις και αποφάσεις.

Τελειώνοντας, πιστεύουμε ότι ώσπου να ανακαλυφθεί το φάρμακο του καρκίνου πρέπει να ρίξουμε το βάρος στην τελειοποίηση των διαγνωστικών μεθόδων και στην πρόωρη διάγνωση της νόσου για να υπάρχει καλύτερη και γρηγορότερη θεραπεία.

Ιούνιος 2013