Ευερέθιστο έντερο

Το ευερέθιστο έντερο (Irritable Bowel Syndrome, IBS) ή «σπαστική κολίτιδα» είναι μια συχνή, χρόνια, «λειτουργική» διαταραχή με εξάρσεις και υφέσεις. 

Γράφει ο
Αντώνης Νικολόπουλος 
Γαστρεντερολόγος
Αναπλ. Διευθυντής Α’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Είναι νόσος που πρωτοεμφανίζεται συχνότερα στις νεότερες (< 50 ετών) γυναίκες (σε ποσοστό 15% σε σχέση με 10% των ανδρών στο γενικό πληθυσμό).

Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος που συχνά αλλά όχι πάντα, σχετίζεται με τις κενώσεις. Οι ασθενείς παραπονιούνται για «κράμπες» ή και σταθερό πόνο στην περιοχή της κοιλιάς, συχνά κατά τη διάρκεια εβδομάδων, μηνών ή και πολλών ετών. Η ένταση ποικίλει από απλή ενόχληση έως και πολύ ισχυρό πόνο.

Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι δυσκοιλιότητα (C-IBS), διάρροια (D-IBS) ή και εναλλαγές περιόδων διάρροιας και δυσκοιλιότητας. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι τυμπανισμός («φούσκωμα»), πολλαπλές πρωινές κενώσεις ή τάση για κένωση πολύ σύντομα μετά από ένα γεύμα.

Τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου είναι συχνότερα ή πιο έντονα σε περιόδους άγχους των ασθενών.

Δεν υπάρχει ειδική εξέταση που να επιβεβαιώνει τη διάγνωση η οποία βασίζεται στο ιστορικό και την ενδελεχή κλινική εξέταση.

Ο διαγνωστικός έλεγχος (εξετάσεις αίματος, υπερηχογράφημα ή αξονική κοιλίας και κολονοσκόπηση) γίνεται προκειμένου να αποκλεισθούν άλλες παθήσεις και κατά κανόνα είναι πιο λεπτομερής όσο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο ασθενής.

Συμπτώματα που δεν πρέπει να αποδίδονται στο ευερέθιστο έντερο αποτελούν η αιμορραγία από το ορθό, νυχτερινές διάρροιες ή πόνος που αφυπνίζουν τον ασθενή καθώς και η απώλεια βάρους.

Η θεραπεία έχει ως στόχο την μείωση της έντασης και περιορισμό της διάρκειας των συμπτωμάτων τα οποία μπορεί και να ξαναεμφανιστούν. Υπάρχουν συγκεκριμένες δίαιτες που μπορεί να ακολουθηθούν (αποφυγή λιπαρών, μεγάλων ποσοτήτων λαχανικών και οσπρίων, γαλακτοκομικών, γλουτένης η και πιο ειδικές δίαιτες όπως η FODMAP). Φαρμακευτικές επιλογές αποτελούν σπασμολυτικά, ήπια αναλγητικά ή και συνδυασμούς.

Συμπερασματικά:

1. Οι ασθενείς με ευερέθιστο έντερο έχουν πόνο στην κοιλιά που προέρχεται από τον τρόπο λειτουργίας του πεπτικού σωλήνα και όχι από κάποιον ανατομικό λόγο.
2. Η πάθηση είναι πολύ συχνή και προσβάλλει κατά κανόνα νέους ανθρώπους.
3. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι έντονα και να επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους.
4. Καλή κλινική αξιολόγηση από ειδικό ιατρό θέτει τη διάγνωση.
5. Η θεραπεία έχει ως στόχο τον περιορισμό της διάρκειας και της έντασης των συμπτωμάτων με πρακτικές οδηγίες (διαιτητικές και φαρμακευτικές) με τελικό στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ασθενών με ευερέθιστο έντερο.

Μάιος 2023