Εξελίξεις στην Καρδιολογία

Γράφει ο
Στυλιανός Κωνσταντινίδης
Καρδιολόγος
Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής & Αντιπρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΥΓΕΙΑ

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν τα τελευταία χρόνια μία από τις κυριότερες αιτίες νοσηρότητας και την πρώτη αιτία θανάτου σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.).

Ο αριθμός των ανθρώπων που  πάσχουν από αυτά έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό, γεγονός  κυρίως οφειλόμενο στην αλλαγή του τρόπου ζωής (καθιστική ζωή, διατροφικές συνήθειες, κάπνισμα) αλλά και στη μεγάλη πρόοδο η οποία έχει επιτευχθεί στις μεθόδους ανεύρεσης και διάγνωσης των συγκεκριμένων παθήσεων.

Παράλληλα η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας έχει συντελέσει στη σημαντική βελτίωση των θεραπευτικών μέσων αντιμετώπισης τους και αφορά τόσο στην παραγωγή περισσότερο αποτελεσματικών φαρμάκων όσο και στην εφαρμογή πρωτοποριακών επεμβατικών μεθόδων οι οποίες σταδιακά αντικαθιστούν  τις  κλασσικές χειρουργικές τεχνικές ανοικτής καρδιάς όπως την αορτοστεφανιαία  παράκαμψη (by-pass) και την αντικατάσταση καρδιακών βαλβίδων. Είναι πλέον αναμφισβήτητο ότι οι ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα ζουν περισσότερο και με καλύτερη ποιότητα στην καθημερινότητά τους.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει επηρεάσει σε υπερθετικό βαθμό όλους τους τομείς της ειδικότητας της Καρδιολογίας  και συγκεκριμένα την απεικόνιση, τα φάρμακα και την επεμβατική καρδιολογία.

Οι εξελίξεις στα φάρμακα

Στον τομέα της φαρμακευτικής παρέμβασης έχουμε νέα σκευάσματα για την καρδιακή ανεπάρκεια, την υψηλή χοληστερίνη, την αρτηριακή υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη αλλά και νέα αντιθρομβωτικά (αντιαιμοπεταλιακά και αντιπηκτικά)  φάρμακα που αφορούν στην πρόληψη και θεραπεία της στεφανιαίας νόσου, της κολπικής μαρμαρυγής και των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Το πλεονέκτημα όλων αυτών των νέων φαρμάκων είναι η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τους σε συνδυασμό με τις λιγότερο παρενέργειές πχ λιγότερες αιμορραγίες από τα νεότερα αντιπηκτικά φάρμακα. Στην εξέλιξη των φαρμάκων πρέπει να αναφερθούν επίσης θεραπείες για σπάνιες παθήσεις όπως η αμυλοείδωση της καρδιάς και όχι μόνο.

Οι εξελίξεις στις απεικονιστικές εξετάσεις

Στον τομέα των απεικονιστικών εξετάσεων, που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο στην ιατρική διάγνωση, έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος στους υπερήχους, την αξονική και μαγνητική τομογραφία, την πυρηνική και την ιονίζουσα ακτινοβολία με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται σε πραγματικό χρόνο  η αιμάτωση και η λειτουργικότητα της καρδιάς.

Έτσι έχουμε την δυνατότητα, αφού εξακριβώσουμε την πάθηση, να πραγματοποιούμε θεραπευτικές παρεμβάσεις όπως για την στεφανιαία νόσο (αγγειοπλαστικές, εμφυτεύσεις ειδικών, ευκάμπτων εμποτισμένων stent, χρήση rotablator για πολύ ασβεστωμένες στενώσεις στεφανιαίων ή shock-wave balloons δηλαδή ειδικών μπαλονιών με υπερήχους κτλ.) αλλά και την αντιμετώπιση παθήσεων των καρδιακών βαλβίδων (διαδερμικές επισκευές-αντικαταστάσεις βαλβίδων, που είναι στενές ή ανεπαρκούν, διακαθετηριακά μέσω μεγάλων αγγείων ή εμφύτευση στις ανεπαρκούσες βαλβίδες ειδικών clips που τις επαναφέρουν σε σωστή αιμοδυναμική λειτουργία).

Όλα τα ανωτέρω παλαιοτέρα πραγματοποιούντο χειρουργικά με μεγάλη στερνοτομή με επακόλουθο την παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο και αποχή από την κανονικότητα για πολλές ημέρες. Τώρα σε πολύ λίγο χρόνο οι ασθενείς επιστρέφουν στην καθημερινή ζωή.

Βηματοδοτικές  – απινιδωτικές συσκευές

Η τεχνολογία όμως δεν ήταν δυνατό να μην αλλάξει προς το καλύτερο και  τις βηματοδοτικές – απινιδωτικές συσκευές. Ουσιαστικά πρόκειται για μικρούς υπολογιστές με μπαταρία που εμφυτεύονται κάτω από το δέρμα, συνδέονται με λεπτά ενδοκαρδιακά καλώδια που στόχο έχουν να δίνουν ηλεκτρικό ρυθμό στην καρδιά ή να σταματούν κακοήθεις αρρυθμίες (απινιδωτές) δίνοντας μικρή ηλεκτρική εκκένωση στην καρδιά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μικροί εμφυτεύσιμοι ενδοκαρδιακοί βηματοδότες μεγέθους όσο το καπάκι ενός στυλό, χωρίς καλώδια που αντικαθιστούν όταν χρειάζεται ακριβώς την ηλεκτρική καρδιακή λειτουργία και έχουν επιπλέον τη δυνατότητα να στέλνουν όλα τα ευρήματα (events) στο τηλέφωνο του θεράποντος ιατρού. Το μέλλον είναι να καταργηθούν οι συσκευές και να  εμφυτεύονται ειδικά βηματοδοτικά κύτταρα (βιολογικοί βηματοδότες).

Μια άλλη καρδιακή νοσολογική οντότητα είναι η καρδιακή ανεπάρκεια η οποία έχει πολλές αιτίες (στεφανιαία νόσος, βαλβιδοπάθειες, μυοκαρδιοπάθειες κτλ.) και ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με αυτή την πάθηση  αυξάνεται συνεχώς. Στα πρώτα στάδια αντιμετωπίζεται επιτυχώς με φαρμακευτική αγωγή. Όταν όμως οι ασθενείς βρεθούν σε τελικά στάδια τότε θα πρέπει να  σκεφθεί κανείς ανάλογα με την ηλικία και τις προϋποθέσεις την μεταμόσχευση καρδιάς. Μέχρι να επιτευχθεί αυτό, η τεχνολογία κάνει έντονη την παρουσία της με συσκευές υποβοήθησης της καρδιακής λειτουργίας (τεχνητή καρδιά). Όσο αφορά στις εμφυτεύσεις κυττάρων ή καλλιεργημένων ιστών στο μυοκάρδιο είμαστε ακόμα σε αναμονή αποτελεσμάτων.

Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος σε νέες ηλικίες

Θα ήθελα επίσης να σταθώ ειδικά σε έναν τομέα που λέγεται αιφνίδιος καρδιακός θάνατος σε νέες ηλικίες. Αυτός ο θάνατος οφείλεται συνήθως σε κακοήθεις αρρυθμίες που έχουν αιτία κληρονομικές διαταραχές του ηλεκτρικού συστήματος αλλά και του δομικού ιστού της καρδιάς. Στην εποχή μας έχουμε τη δυνατότητα να τις διαγνώσουμε μέσω γενετικών εξετάσεων σε νέους ανθρώπους που έχουν στην οικογένειά τους αιφνίδιους θανάτους και να προβούμε στην ανάλογη θεραπεία.

Προσωπικά, κατά τη διάρκεια ολόκληρης της επαγγελματικής μου πορείας, είχα και συνεχίζω να έχω την τύχη να υιοθετώ και να εφαρμόζω στην καθημερινή ιατρική πρακτική  αυτές τις πλέον σύγχρονες διαγνωστικές και θεραπευτικές εξελίξεις μέσα στο άκρως επιστημονικό περιβάλλον του ΥΓΕΙΑ και σε αρμονική συνεργασία με διεθνώς αναγνωρισμένους συναδέλφους.

Το ΥΓΕΙΑ, στο  οποίο έχω την τιμή να είμαι Διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής (η οποία απαρτίζεται από άριστα εκπαιδευμένους συναδέλφους) ως και Αντιπρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου, είναι πρωτοπόρο και κέντρο αναφοράς διεθνώς, έχει ένα από τα καλύτερα υβριδικά χειρουργεία πανευρωπαϊκά και είναι από τα λίγα νοσοκομεία που είναι διαπιστευμένο για την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών σύμφωνα με το πρότυπο JCI. Σε αυτό πρέπει να προσθέσω το άριστα εκπαιδευμένο ιατρικό, νοσηλευτικό και τεχνικό προσωπικό. Επίσης, τίποτα από τα ανωτέρω δεν θα είχε επιτευχθεί εάν η Διοίκηση και το Επιστημονικό Συμβούλιο δεν επιδείκνυαν  την κατάλληλη ευελιξία και δεν ακολουθούσαν τις εξελίξεις και φυσικά εάν δεν υπήρχε η ανάλογη οικονομική δυνατότητα.

Ως επίλογο θα ήθελα να αναφερθώ στο απόφθεγμα  «Καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις» το οποίο αποτελεί τον βασικό και επιθυμητό σκοπό της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης.  Το ΥΓΕΙΑ, έκλεισε 54 χρόνια προσφοράς στον άνθρωπο και ήταν το πρώτο ιδιωτικό νοσηλευτικό ίδρυμα το οποίο από την αρχή της λειτουργίας του παρείχε τη δυνατότητα προληπτικού ελέγχου στο ειδικό τμήμα check up το οποίο είναι πλήρως οργανωμένο και συνεισφέρει τα καλύτερα στην πρόληψη.

Η καρδιά μας είναι η πηγή της ζωής μας. O Σεπτέμβριος είναι αφιερωμένος στην Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς, ας θυμηθούμε πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε την καρδιά μας καθημερινά. Μια υγιής καρδιά συμβάλλει σε περισσότερες στιγμές ευτυχίας και ευημερίας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.