Επέμβαση καρδιάς: Πως να την αποφύγετε;

Γράφει ο
Γρηγόρης Παττακός
Καρδιοχειρουργός, Αναπλ. Διευθυντής Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων & Συνεργάτης Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Οι περισσότεροι άνθρωποι πλέον γνωρίζουμε κάποιον φίλο ή συγγενή μας που έχει χρειαστεί επέμβαση καρδιάς. Σε πολλούς από εμάς σίγουρα γεννιέται το ερώτημα αν θα χρειαστούμε οι ίδιοι μια επέμβαση καρδιάς και πως μπορούμε να την αποφύγουμε.  Υπάρχουν, ευτυχώς, μερικά απλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο να χρειαστούμε κάποια καρδιοχειρουργική επέμβαση.  Εδώ θα αναλύσουμε τις συχνότερες καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις και τους παράγοντες κινδύνου που συνήθως οδηγούν τον ασθενή προς το χειρουργείο.

Αορτοστεφανιαία Παράκαμψη

Η πιο συνηθισμένη επέμβαση καρδιάς είναι η αορτοστεφανιαία παράκαμψη, γνωστή και ως bypass. Πραγματοποιείται για ασθενείς στους οποίους έχουν «βουλώσει» οι αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα το μυ της καρδιάς. Στην επέμβαση αυτή ο καρδιοχειρουργός παρακάμπτει το προβληματικό αγγείο της καρδιάς δημιουργώντας νέα οδό για τη ροή του αίματος.

Οι παράγοντες κινδύνου που είναι εντός του δικού μας ελέγχου είναι το κάπνισμα, η χοληστερίνη, η πίεση, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, η καθιστική ζωή, η διατροφή και το άγχος.  Παράγοντες κινδύνου που είναι εκτός του δικού μας ελέγχου είναι η κληρονομικότητα, η ηλικία και το φύλο (αυξημένος κίνδυνος στους άντρες). Οι απλές αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο μας είναι να μην καπνίζουμε, να μειώσουμε την κατανάλωση ζωικού λίπους (βούτυρο, λιπαρά κρέατα) και αλατιού και να ελέγχουμε την πίεση μας και το σάκχαρο μας με τη φαρμακευτική αγωγή που μας έχει προτείνει ο ιατρός μας.  Η γυμναστική δεν είναι απαραίτητο να γίνεται στο γυμναστήριο. Με ένα καθημερινό γρήγορο βάδισμα στη γειτονιά μας ή χρησιμοποιώντας τις σκάλες αντί για τον ανελκυστήρα φροντίζουμε την υγεία της καρδιάς μας.

Αντικατάσταση Αορτικής Βαλβίδας

Η αορτική βαλβίδα λειτουργεί ως «πόρτα» αφήνοντας το αίμα να βγει από την καρδιά προς το σώμα αλλά εμποδίζοντας το να γυρίσει προς την καρδιά προς την λάθος κατεύθυνση.  Η αντικατάσταση της βαλβίδας μπορεί να χρειαστεί σε ασθενείς που έχουν στένωση της βαλβίδας (δεν μπορεί το αίμα να βγει από την καρδιά) ή σε ασθενείς που έχουν ανεπάρκεια της βαλβίδας (η βαλβίδα έχει «χαλαρώσει» και αφήνει το αίμα να πάει προς τα πίσω γυρνώντας στη καρδιά αντί να πάει στο σώμα όπως θα έπρεπε).

Οι παράγοντες που μας αυξάνουν τον κίνδυνο να χρειαστεί επέμβαση η αορτική βαλβίδα είναι η πίεση, η κακή διατροφή, και τα προβλήματα νεφρού.  Ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού γεννιέται με μια ανατομική παραλλαγή της βαλβίδας (δίπτυχη αορτική βαλβίδα) που έχει αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσει προβλήματα στην ενήλικη ζωή.  Τα ανευρύσματα αορτής συσχετίζονται πολλές φορές με την ανεπάρκεια της βαλβίδας και μπορούν να προκληθούν από την πίεση και το κάπνισμα.  Άρα συμπερασματικά αποφεύγοντας το κάπνισμα και την ανθυγιεινή διατροφή μειώνουμε τον κίνδυνο να χρειαστούμε αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας.

Επιδιόρθωση ή Αντικατάσταση Μιτροειδούς Βαλβίδας

Η μιτροειδής βαλβίδα ελέγχει την ροή του αίματος εντός της καρδιάς και όπως όλες οι βαλβίδες μπορεί να πάσχει από στένωση ή ανεπάρκεια.  Η στένωση συνήθως προκαλείται από ρευματικό πυρετό. Ο ρευματικός πυρετός οφείλεται σε λοίμωξη (συνήθως στον φάρυγγα) με στρεπτόκοκκο. Η άμεση λήψη αντιβίωσης στις στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις έχει μειώσει κατά πολύ τους ασθενείς που θα πάθουν στένωση μιτροειδούς.  Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς οφείλεται είτε σε χρόνια χαλάρωση της βαλβίδας από φθορά των ιστών της ή από έμφραγμα. Οι παράγοντες κινδύνου του εμφράγματος είναι αυτοί που αναφέρονται για την επέμβαση bypass.

Ανεύρυσμα Αορτής και Διαχωρισμός Αορτής

Ανεύρυσμα αορτής λέγεται το «φούσκωμα» του κεντρικού αγγείου που βγαίνει από την καρδία. Ο κίνδυνος είναι να «σπάσει» το αγγείο φέρνοντας μεγάλη αιμορραγία ή να σκιστεί το αγγείο (διαχωρισμός) με συνέπεια το αίμα να μην έχει την σωστή ροή.  Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου που πρέπει να αποφύγουμε είναι το κάπνισμα και η υψηλή πίεση. Το κάπνισμα αποδυναμώνει το τοίχωμα της αορτής ενώ η πίεση ασκεί δυνάμεις που διατείνουν την αορτή.

Αναλύοντας τους παράγοντες κινδύνου για τις κυριότερες επεμβάσεις καρδιάς είναι εμφανές ότι λίγες απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας μπορούν να μας μειώσουν δραστικά την πιθανότητα να χρειαστούμε μια επέμβαση καρδιάς.

Ιούνιος 2021