Αντιμετώπιση των ασθενών με ενδοκρινοπάθειες: Νέες ανάγκες και προοπτικές μετά την κρίση του COVID-19

Γράφει η
Ευανθία Διαμάντη – Κανδαράκη
Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, Δ/ντρια
Τμήματος Ενδοκρινολογίας & Διαβήτη ΥΓΕΙΑ

Η «νέα κανονικότητα» είναι ένας από τους κοινούς όρους που έχουν χρησιμοποιηθεί για να περιγράψουν τα πάντα, από τον τρόπο που κάνουμε τις δουλειές μας έως τον τρόπο με τον οποίο παίρνουμε τα είδη παντοπωλείου μας, μετά την έλευση του COVID-19. Η συμβολή των ιατρών και του λοιπού υγειονομικού προσωπικού που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της φροντίδας των ασθενών είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της εξάπλωσης αυτού του νέου ιού καθώς και για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα όσον αφορά τη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών. Στο πλαίσιο αυτό, καθίσταται σαφές ότι νεότεροι μέθοδοι πρακτικής της ιατρικής και επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης των ασθενών με ενδοκρινοπάθειες, ιδίως εκείνων με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη, είναι αναγκαίες για να ανταποκριθούμε στη «νέα κανονικότητα».

COVID – 19 & Μεταβολισμός: Πώς αλληλοεπιδρούν, βάσει των τελευταίων δεδομένων και την ανακάλυψη νέων μοριακών μονοπατιών;

Έχει καταστεί σαφές από πολλαπλές μελέτες ασθενών που έχουν νοσήσει από τον COVID – 19 ότι τα άτομα με παχυσαρκία και διαβήτη, παρότι μπορεί να μην εμφανίζουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από τον COVID – 19, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο πιο σοβαρής λοίμωξης και εμφάνισης επιπλοκών.

Συγκεκριμένα, σε μία μελέτη 1.099 ασθενών που δημοσιεύτηκε στο «New England Journal of Medicine», ενηλίκων και παιδιών, που νοσηλεύτηκαν λόγω COVID – 19 στην Κίνα, το 15% αυτών έπασχε από διαβήτη (Guan WJ, The New England Journal of Medicine, 2020). Ομοίως, ο διαβήτης αποτελεί μία από τις συχνότερες συννοσηρότητες που σχετίζονται με δυσμενείς κλινικές εκβάσεις σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID – 19, σύμφωνα με δεδομένα από την Κίνα και την Ιταλία (Fadini GP, J Endocrinol Invest 2020), ενώ σε μία σειρά 168 θανατηφόρων περιστατικών με πνευμονία από COVID – 19, το 25% αυτών έπασχε από διαβήτη (Xie J, JAMA 2020).

Ταυτόχρονα, νεότερα πειραματικά και ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν την παρουσία μοριακών οδών που θα μπορούσαν να συνδέουν το διαβήτη και τη λοίμωξη από COVID-19, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στον υποδοχέα DPP4 (διπεπτυλ-πεπτιδάση 4), που εκτός από θεραπευτικό στόχο μίας ευρέως χρησιμοποιούμενης κατηγορίας αντιδιαβητικών δισκίων, αποτελεί λειτουργικό υποδοχέα του COVID – 19 μέσω του οποίου εισέρχεται στα κύτταρα του πνεύμονα. Παρότι τα δεδομένα είναι ακόμη περιορισμένα, οι αναστολείς DPP4 θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία καλή θεραπεία, δεδομένου του βέλτιστου προφίλ ασφαλείας, και να ανοίξουν νέους ορίζοντες στη θεραπευτική αντιμετώπιση του ιού.

Όσον αφορά τη θεραπεία των ασθενών με διαβήτη που νοσούν από COVID – 19, σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξατομικεύεται και να στοχεύει στην όσο το δυνατόν καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση. Τέλος, παρά τα ενθαρρυντικά πειραματικά δεδομένα, η θεραπεία με ινσουλίνη εξακολουθεί να αποτελεί τη μόνη ενδεδειγμένη θεραπεία σε ασθενείς με διαβήτη που νοσηλεύονται λόγω  λοίμωξης από τον COVID – 19.

Τηλεϊατρική: Μία νέα προοπτική για αμεσότερες και εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με ενδοκρινοπάθειες

(Σακχαρώδη Διαβήτη, Παχυσαρκία, Επινεφριδιακή ανεπάρκεια, Θυρεοειδοπάθειες)

Κατά την έλευση της πανδημίας, η ιατρική κοινότητα θα έπρεπε να προσαρμοστεί στη θεραπεία ασθενών με έναν νέο και ασφαλέστερο τρόπο, όπως τη χρήση της τηλεϊατρικής. Όπως ήταν αναμενόμενο, η εφαρμογή της δεν ήταν τόσο απλή, τουλάχιστον από την πλευρά των ασθενών. Ωστόσο, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εισάγουμε αυτή τη νέα μέθοδο στη καθημερινή κλινική πρακτική, να παροτρύνουμε τους ασθενείς ή τα μέλη της οικογένειας του να εξοικειωθούν με τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι οι απαραίτητες θεραπευτικές παρεμβάσεις μπορεί να  εξατομικευθούν και να πραγματοποιηθούν και εξ αποστάσεως.

Στη νέα αυτή πραγματικότητα, η Ενδοκρινολογία μπορεί να συμβάλει  καταλυτικά στη διαμόρφωση και στην εδραίωση αυτού του νέου τρόπου ιατρικής φροντίδας των ασθενών, καλύπτοντας  τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των ασθενών για σφαιρική προσέγγιση και εξατομικευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση. Η τηλεϊατρική κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος και είναι σίγουρο ότι μέσω των εφαρμογών της και στο πεδίο της Ενδοκρινολογίας, θα μπορέσουμε να την ενσωματώσουμε στην καθημερινότητα μας πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά.

«Αυτό το ξέσπασμα θα τελειώσει κάποια στιγμή και η σημασία της τηλεϊατρικής και της τηλεθεραπείας θα έχει συμβάλει στην οργανωμένη και αποτελεσματική τροποποίηση της αντιμετώπισης  των ενδοκρινοπαθειών, σε επείγουσες  καταστάσεις, όπως η πανδημία του Covid-19, την οποία θα έχουμε προσπεράσει «σαν  έτοιμοι από καιρό…».

Μάιος 2020