Ανοσοθεραπεία στη θεραπεία του καρκίνου: μύθοι και πραγματικότητα

Οι ανοσο-ογκολογικές θεραπείες έχουν πρόσφατα ενταχθεί στην ογκολογική φαρέτρα με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Είναι οι θεραπείες που χρησιμοποιούν το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού για να καταπολεμήσουν τον καρκίνο. Διαβάστε παρακάτω όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για τη χρήση της ανοσοθεραπείας στον καρκίνο.

Γράφει η
Φλώρα Σταυρίδη MD, MSc, MRCP
Ογκολόγος Παθολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ

Τι είναι η ανοσοθεραπεία;

Η διαφορά των ανοσο-ογκολογικών θεραπειών με άλλες αντικαρκινικές θεραπείες, είναι ότι στοχεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος και όχι τα καρκινικά κύτταρα, επιτρέποντάς του να αναγνωρίζει και να επιτίθεται επιλεκτικά στα καρκινικά κύτταρα. Ταυτόχρονα όμως, «εκπαιδεύουν» το ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε να αποκτήσει μακροχρόνια μνήμη και να προσαρμόζεται συνεχώς και σε βάθος χρόνου στον καρκίνο, προσφέροντας ανθεκτική και μακροχρόνια θεραπεία στον ασθενή.

Με τον τρόπο αυτό αφενός μεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές αφετέρου δε είναι ιδιαίτερα ασφαλείς και μη τοξικές.

Διαγνώστηκα με καρκίνο, είμαι υποψήφιος να λάβω ανοσοθεραπεία;

Η χρήση της ανοσοθεραπείας έχει αντικαταστήσει σε πολλές περιπτώσεις την χρήση της κλασσικής χημειοθεραπείας.
Οι κύριες χρήσεις της σήμερα είναι οι παρακάτω:

• Καρκίνος του πνεύμονα: Στη χώρα μας υπάρχουν εγκεκριμένες ανοσοθεραπείες για την αντιμετώπιση του μη μικροκυτταρικού καρκίνου πνεύμονα, ως θεραπεία 1ης και 2ης γραμμής. Κλινικές μελέτες έχουν καταδείξει μεγαλύτερη επιβίωση των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα σε σύγκριση με την χημειοθεραπεία με ιδιαίτερα βελτιωμένη ποιότητα ζωής. Τα φάρμακα που είναι ήδη εγκεκριμένα και χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ελλάδα για αυτήν την χρήση είναι το nivolumab και το pembrolizumab.Πρόσφατα υπάρχουν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές μελέτες και για άλλες μορφές καρκίνου πνεύμονα όπως ο μικροκυτταρικός.
• Καρκίνος της ουροδόχου κύστεως: Η ανοσοθεραπεία είναι πλέον εγκεκριμένη για την θεραπεία ασθενών με τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό ουροθηλιακό καρκίνωμα (mUC), οι οποίοι εμφάνισαν εξέλιξη της νόσου κατά τη διάρκεια πλατινούχου χημειοθεραπευτικού σχήματος ή μετά από αυτό. Κλινικές μελέτες έδειξαν τα αυξημένα ποσοστά ανταπόκρισης των ασθενών με μερικούς να επιτυγχάνουν πλήρη ανταπόκριση σε ένα νόσημα ιδιαίτερα δυσχερές ως προς την αντιμετώπισή του έως τώρα.
• Καρκίνος νεφρού: H χρήση της ανοσοθεραπείας σε μία μελέτη στην οποία μετείχαν 821 ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνωμα των οποίων η νόσος είχε προχωρήσει παρά τη χορήγηση προηγούμενων θεραπειών, συνδυάστηκε με βελτιωμένη επιβίωση έναντι των ασθενών που έλαβαν την μέχρι τότε standard θεραπεία, το everolimus.
• Μελάνωμα: Η χορήγηση της συνδυασμένης ανοσοθεραπείας προσέφερε γρήγορες και μεγάλης διάρκειας ανταποκρίσεις σε αρκετούς ασθενείς με μεγάλο όφελος στην επιβίωση παρά το βαρύ μεταστατικό τους φορτίο(88% των ασθενών στα 2 έτη). 
• Παχύ έντερο/στομάχι: Η ανοσοθεραπεία έχει αποδείξει το κλινικό της όφελος τόσο στον καρκίνο κεφαλής τραχήλου όσο και στον καρκίνο στομάχου και παχέος εντέρου σε κάποιες περιπτώσεις.

Τι πλεονέκτημα έχω λαμβάνοντας ανοσοθεραπεία έναντι της κλασσικής χημειοθεραπείας;

Η ανοσοθεραπεία είναι γενικά πολύ καλά ανεκτή με σπάνιες σοβαρές παρενέργειες γεγονός που επιτρέπει τη χορήγησή της ακόμα και σε ηλικιωμένους ή ασθενείς με χρόνια προβλήματα ενώ δεν απαιτεί διανυκτέρευση των ασθενών στο νοσοκομείο.

Τι κόστος θα έχει η ανοσοθεραπεία;

Στην πλειοψηφία των ανωτέρω περιπτώσεων το κόστος της καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από τα ασφαλιστικά ταμεία μέσω μίας διαδικασίας που αναλαμβάνει ο θεράπων ιατρός.

Πώς ξέρω ότι η ανοσοθεραπεία είναι η κατάλληλη θεραπεία για μένα;

Στο εγγύς μέλλον αναμένεται να προκύψουν αποτελεσματικοί βιοδείκτες προκειμένου να διαπιστωθεί ποιοί ασθενείς ωφελούνται περισσότερο από τη χρήση της ανοσοθεραπείας.

Οκτώβριος 2017