Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς, Έρευνα και Ανάπτυξη

Η Απεικόνιση με μαγνητικό συντονισμό (magnetic resonance imaging, MRI) είναι μία μη επεμβατική διαγνωστική τεχνική. Δεν υπάρχει καμία απολύτως έκθεση του ασθενούς σε ιονίζουσα ακτινοβολία (ακτίνες Χ ή γ) και η μέθοδος δεν επέχει άμεσες ή απώτερες βλαπτικές επιδράσεις.
 Σήμερα, με τις τεχνολογικές βελτιώσεις στα συστήματα μαγνητικού συντονισμού και την πρόοδο στους ηλεκτρονικούς επεξεργαστές, είναι δυνατή η απεικόνιση της καρδιάς για ποικιλία παθήσεων.
 Κλινικές εφαρμογές: 

• Η Μαγνητική Τομογραφία μπορεί να απεικονίσει με μεγάλη λεπτομέρεια την ανατομία της καρδιάς και των μεγάλων θωρακικών αγγείων. Άμεσες κλινικές εφαρμογές αποτελούν η μελέτη της αορτής για διαχωρισμό και ανευρύσματα, η εκτίμηση πιθανής πάχυνσης του περικαρδίου και συμπιεστικής περικαρδίτιδας, καθώς και η αξιολόγηση των όγκων της καρδιάς και του περικαρδίου.
   
• Η Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τον έλεγχο της ανατομίας σε διάφορες μορφές μυοκαρδιοπάθειας, όπως σε οξείες μυοκαρδίτιδες, στη διατατική και υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, καθώς και σε διάφορες μορφές διηθητικής μυοκαρδιοπάθειας (σαρκοείδωση, αμυλοείδωση, αιμοσιδήρωση, κλπ). Ειδικά για τους πολυμεταγγιζόμενους ασθενείς, οι μεταβολές του σήματος του μυοκαρδίου που οφείλονται στην ιστική εναπόθεση σιδήρου έχει προταθεί ως ο πιο αξιόπιστος τρόπος παρακολούθησης των ασθενών αυτών για την καθοδήγηση της θεραπείας αποσιδήρωσης.
   
• Στην αρρυθμιογόνο δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας, η Μαγνητική Τομογραφία είναι η μόνη μη επεμβατική μέθοδος που μπορεί να καταδείξει το ενδομυοκαρδιακό λίπος, αλλά και τις συνοδές εντοπισμένες διαταραχές κινητικότητας και πάχυνσης του τοιχώματος της δεξιάς κοιλίας.
   
• Η Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς είναι η πιο ακριβής μέθοδος για τη μελέτη της λειτουργικότητας της αριστεράς και δεξιάς κοιλίας. Για τις λειτουργικές μελέτες χρησιμοποιούνται ακολουθίες «cine» που λαμβάνονται συντονισμένα με το ηλεκτροκαρδιογραφικό σήμα και περιλαμβάνουν πολλαπλές φάσεις του καρδιακού κύκλου. Οι εικόνες αυτές τυπικά λαμβάνονται με συγκράτηση της αναπνοής διάρκειας λίγων δευτερολέπτων.
   
• Η ποσοτική εκτίμηση της αιματικής ροής είναι εφικτή με μία ειδική τεχνική, τη μέθοδο αντίθεσης-φάσης (phase contrast). Η μέθοδος αυτή εκτιμά με ακρίβεια τη στιγμιαία ροή σε οποιοδήποτε σημείο και προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποσοτική μέτρηση της καρδιακής παροχής, βαλβιδικών ανεπαρκειών, καθώς και σε ασθενείς με αριστερά-δεξιά επικοινωνία.
   
• Λόγω της αξιόπιστης και ολοκληρωμένης εκτίμησης της ανατομίας και λειτουργικότητας, η Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς έχει ιδιαίτερη θέση στην αξιολόγηση παιδιών και ενηλίκων με συγγενείς καρδιοπάθειες. Στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ πραγματοποιούνται εξετάσεις με αναισθησιολογική υποστήριξη ακόμα και σε βρέφη και νεογνά.
   
• Μία από τις εφαρμογές της Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς που ταχύτατα επικράτησε και θεωρείται σήμερα ως μια από τις πλέον καθιερωμένες κλινικές εφαρμογές, είναι για την ανίχνευση βιωσιμότητας του μυοκαρδίου. 
• Σε ασθενείς με προηγούμενο έμφραγμα, η Μαγνητική Τομογραφία με χορήγηση σκιαγραφικού (γαδολινίου) καταδεικνύει με ακρίβεια την έκταση του εμφράγματος, ακόμη και αν αυτό αφορά μόνο σε υπενδοκαρδιακές στοιβάδες.

Η Μαγνητική Στεφανιογραφία έχει από νωρίς αποτελέσει την ελκυστικότερη εφαρμογή της Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς. Σήμερα με τη Μαγνητική Στεφανιογραφία μπορούν να απεικονιστούν αξιόπιστα στην πλειοψηφία των ασθενών, η έκφυση και τα εγγύς τμήματα των στεφανιαίων αρτηριών. Η μέθοδος αυτή έχει ήδη καθιερωθεί ως «η μέθοδος εκλογής για τον έλεγχο ασθενών με ανωμαλίες έκφυσης των στεφανιαίων αρτηριών». Ο κλινικός ρόλος της Μαγνητικής Στεφανιογραφίας για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου, περιορίζεται σε εξειδικευμένες εφαρμογές (π.χ. ο αποκλεισμός εγγύς νόσου 3 αγγείων) και θα πρέπει να εφαρμόζεται με φειδώ και μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα που διαθέτουν εμπειρία στην τεχνική αυτή, όπως στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ.

Στο ΥΓΕΙΑ πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την μαγνητική τομογραφία καρδιάς. Τα προγράμματα αυτά απευθύνονται σε καρδιολόγους ή ακτινολόγους που επιθυμούν να εκπαιδευτούν στην εφαρμογή αυτή και συμμετέχουν στο πρόγραμμα ένας έως τρεις εκπαιδευόμενοι.  Η επιλογή γίνεται με βάση τη σειρά ολοκλήρωσης της αίτησης για συμμετοχή, μέχρι να καλυφθούν οι διαθέσιμες θέσεις, ενώ δεν υπάρχουν θέσεις για υπεράριθμους. Η γλώσσα του προγράμματος είναι η αγγλική (ή προαιρετικά η ελληνική αν συμμετέχουν μόνο ελληνόφωνοι εκπαιδευόμενοι).

Στόχοι:

Η κατανόηση: 

• των αρχών της φυσικής που διέπουν την απεικόνιση με μαγνητικό συντονισμό
• των βασικών ακολουθιών απεικόνισης
• του τρόπου οργάνωσης μιας καρδιολογικής εξέτασης 
• των ευρημάτων σε διάφορες παθολογικές οντότητες
• της κλινικής χρησιμότητας της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς
• των πλεονεκτημάτων-μειονεκτημάτων σε σχέση με άλλες μεθόδους καρδιακής απεικόνισης 

Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο Δρ. Πέτρος Γ. Δανιάς. 

Για το 2015 το εκπαιδευτικό σεμινάριο Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς πραγματοποιήθηκε από 2 έως 13 Nοεμβρίου. Κατά τη χρονική αυτή περίοδο, υπήρξαν καθημερινές διαλέξεις σχετικά με τη Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς, παρακολούθηση των τακτικών περιστατικών του Τμήματος, επίδειξη διδακτικών περιστατικών και συζήτηση αυτών, ενασχόληση με ερευνητικά πρωτόκολλα και δυνατότητα αλληλεπίδρασης και συζήτησης με τους εκπαιδευτές. Οι εκπαιδευόμενοι παρέλαβαν syllabus με εκπαιδευτικό υλικό και πιστοποιητικό παρακολούθησης του προγράμματος.