Συχνά ενδοκρινολογικά νοσήματα

Γράφει η
Βενετσάνα Κυριαζοπούλου
Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος
Ομ. Καθηγήτρια Παν. Πατρών
Διευθύντρια Τμήματος Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού Ομίλου ΥΓΕΙΑ

Η διαταραχή της λειτουργίας των ενδοκρινών αδένων γενικά, παρουσιάζει συμπτώματα και επηρεάζει όλα τα όργανα του ασθενούς, γι΄ αυτό είναι απαραίτητο οι ασθενείς να απευθύνονται σε όλες σχεδόν τις ιατρικές ειδικότητες.

Χρειάζεται πρωτίστως γνώση, αλλά και υψηλός δείκτης υποψίας, ώστε να διαγιγνώσκονται νοσήματα των ενδοκρινών αδένων έγκαιρα, διότι στην πλειοψηφία τους είναι αντιμετωπίσιμα και κυρίως θεραπεύσιμα. Στόχος αυτής της ενημέρωσης είναι η αναφορά στα συμπτώματα, που μπορεί να παρουσιάζονται στον ασθενή, και αφορούν σε όλα τα όργανα, με σκοπό να γνωρίζει, να ευαισθητοποιείται και να απευθύνεται έγκαιρα στο θεράποντα ιατρό του.

Νοσήματα Θυρεοειδούς αδένα- Παραθυρεοειδών αδένων

Αφορούν στα πλέον γνωστά και συχνά προβλήματα υγείας, με εκδηλώσεις συμπτωμάτων σε όλα τα όργανα, που όμως αν διαγνωστούν έγκαιρα είναι αντιμετωπίσιμα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς (υπερθυρεοειδισμός -υποθυρεοειδισμός) προκαλεί εκδηλώσεις σε όλο τον οργανισμό, όπως στο καρδιαγγειακό, σημαντική απώλεια βάρους στον υπερθυρεοειδισμό, έντονη κόπωση και κακουχία σε κάθε διαταραχή της λειτουργίας του, έως και διαταραχές στις γυναίκες που αφορούν στον κύκλο τους και την εγκυμοσύνη. Είναι σημαντικό ο έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας να γίνεται έλεγχος ρουτίνας σε συγκεκριμένες περιόδους της ζωής μας, και ειδικά στο νεογνό, στην εφηβεία, απαραίτητα στην κύηση, και στην ηλικία μετά τα 50 χρόνια.

Τα προβλήματα που αφορούν στη διαταραχή της δομής του θυρεοειδούς, σπάνια εκδηλώνουν συμπτώματα και γι’ αυτό διαλάθουν της προσοχής και της διάγνωσης για αρκετό καιρό. Χρήσιμο είναι σε τακτά διαστήματα, να ψηλαφά ο θεράπων ιατρός την περιοχή του θυρεοειδούς ή να γίνεται υπερηχογράφημα θυρεοειδούς.

Η υπερλειτουργία των παραθυρεοειδών, είναι η πλέον συχνή και με τα περισσότερα προβλήματα. Μερικά από τα προβλήματα που θα θέσουν υποψία υπερπαραθυρεοειδισμού  (αδένωμα  παραθυρεοειδούς) είναι:

• Νεφρολιθίαση
• Οστεοπόρωση
• Υπέρταση
• Κόπωση, μυϊκή αδυναμία, πόνοι στα οστά και μυς

Κατά την γνώμη μου, δεν πρέπει να αρχίζουμε  θεραπεία οστεοπόρωσης, ιδιαίτερα όταν εμφανίζεται σε μικρή ηλικία και είναι σοβαρή, πριν μετρήσουμε παραθορμόνη,  ασβέστιο ορού και βιταμίνη D.

Επινεφρίδια

Τα επινεφρίδια, σε φυσιολογική λειτουργία, εκκρίνουν σημαντικές ορμόνες, απαραίτητες για την ζωή και την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας. Θα αναφερθώ επιγραμματικά, στις πολύ σημαντικές, που συνδέονται με νοσήματα με γενικευμένες εκδηλώσεις. Επίσης, συχνά διαπιστώνονται σε τυχαίο ακτινολογικό έλεγχο μάζες στα επινεφρίδια (αδενώματα), ως επί το πλείστων καλοήθη, τα οποία μπορεί να είναι λειτουργικά, δηλαδή να εκκρίνουν ορμόνες, ή  μη λειτουργικά.

Στις διαταραχές της λειτουργίας περιλαμβάνονται η υπερλειτουργία (σύνδρομο Cushing και η υπολειτουργία, νόσος Addison). Οι διαταραχές αυτές αφορούν στην έκκριση της κορτιζόλης (σημαντική  και απαραίτητη ορμόνη για την εύρυθμη λειτουργία μας).

Στο μεν σύνδρομο Cushing, θα έχουμε εικόνα που προσομοιάζει κλινικά και εργαστηριακά με το Μεταβολικό σύνδρομο (κεντρική παχυσαρκία, ερυθρότητα στο πρόσωπο, πιθανά υπέρταση και Σακχαρώδη Διαβήτη)

Στην επινεφριδιακή ανεπάρκεια, είναι χαρακτηριστική η καταβολή, απώλεια βάρους, γαστρεντερικές διαταραχές, υπόταση και βαθμιαία υπερχρέωση δέρματος και επιπεφυκότων, σαν μπαρουτοκαπνισμένη εικόνα.

Η μέτρηση της κορτιζόλης και ηλεκτρολυτών με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού θα θέσει την διάγνωση.

Τα αδενώματα επινεφριδίων αποτελούν πολλές φορές τυχαίο εύρημα σε υπερηχογράφημα κοιλίας. Τις περισσότερες φορές είναι ανενεργά μικρού μεγέθους, και σπανιότατα κακοήθη. Ωστόσο, σε κάθε εύρημα θα πρέπει να γίνεται έλεγχος με καθοδήγηση από τον θεράποντα ιατρό.

Τονίζω ότι, ένα μικρό ποσοστό της αιτιολογίας της υπέρτασης, όταν  εμφανίζεται στον άνθρωπο, οφείλεται σε Ενδοκρινοπάθεια. Γι’ αυτό μαζί με τον καρδιολογικό και νεφρολογικό έλεγχο θα πρέπει να ελέγχουμε και τις ορμόνες (Κορτιζόλη, Αλδοστερόνη), καθώς και παράγοντες που μπορεί να εκκρίνουν τα αδενώματα επινεφριδίων (μετανεφρίνες και VMA ούρων), που μπορεί να αποτελούν το αίτιο της υπέρτασης πάντα με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού.

Αξίζει να έχουμε υπόψη μας, ότι η  υπέρταση, είναι ένα πολύ συχνό νόσημα, που εκτός των επινεφριδίων, μπορεί να οφείλεται σε διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας, καθώς και σε Υπερπαραθυρεοειδισμό.

Ιανουάριος 2024