Διαδερμική κυφοπλαστική: η σύγχρονη αντιμετώπιση των επίμονων συμπιεστικών σπονδυλικών καταγμάτων

Γράφει ο
Ιωάννης Καρνέζης
Ορθοπαιδικός
Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης ΥΓΕΙΑ

Η διαδερμική κυφοπλαστική είναι μια σύγχρονη ελάχιστα επεμβατική χειρουργική παρέμβαση που είναι αποτελεσματική στη θεραπεία των συμπιεστικών σπονδυλικών καταγμάτων, που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική αγωγή. Η επέμβαση περιλαμβάνει την εισαγωγή ακρυλικού οστικού τσιμέντου στο κάταγμα του σπονδυλικού σώματος υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση, αφού πρώτα οι παρεκτοπισμένες τελικές πλάκες του σπονδύλου έχουν ανυψωθεί με μπαλονάκι, αποκαθιστώντας το σπονδυλικό σώμα στο αρχικό του ύψος.

Πότε ενδείκνυται η κυφοπλαστική;

Η κυφοπλαστική ενδείκνυται όταν ο ασθενής  υποφέρει από επώδυνα ή προοδευτικά συμπιεστικά κατάγματα σπονδύλων και παρουσιάζει μειωμένη ικανότητα κίνησης και λειτουργίας εξαιτίας των καταγμάτων αυτών. Οι αιτίες των καταγμάτων αυτών μπορεί να είναι:

• Οστεοπόρωση
• Σπονδυλικά αιμαγγειώματα
• Οστεολυτικές μεταστάσεις και πολλαπλούν μυέλωμα

Η κυφοπλαστική είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην ανακούφιση του πόνου όταν γίνεται στις πρώτες 6 εβδομάδες μετά το κάταγμα (καθίζηση σπονδύλου). Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι επιτυχής, ακόμη και αρκετούς μήνες αργότερα, ανάλογα με την ύπαρξη κάποιων παραγόντων που μπορούν να φανούν στη Μαγνητική Τομογραφία. Δεν συνιστάται η επέμβαση όταν υπάρχει μικροβιακή λοίμωξη στη σπονδυλική στήλη, όταν η πηκτικότητα του αίματος έχει επηρεαστεί και στην περίπτωση που το κάταγμα έχει προκαλέσει νευρολογικό πρόβλημα.

Αρχικά, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί σωστά ένας ασθενής που παρουσιάζει κάταγμα στη σπονδυλική στήλη και δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική θεραπεία με εξετάσεις που περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία: είναι συνήθως η πρώτη διαγνωστική εξέταση που γίνεται. Μια πλάγια ακτινογραφία της θωρακικής ή οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης μπορεί συχνά να αναγνωρίσει ένα κάταγμα και να αποκαλύψει οποιαδήποτε απώλεια ύψους ή σφηνοειδή παραμόρφωση των σπονδύλων.
• Μαγνητική Τομογραφία: είναι η πιο χρήσιμη σχετική εξέταση, καθώς αποκαλύπτει εάν το κάταγμα είναι πρόσφατο (με την παρουσία οστικού οιδήματος) και προκαλεί πόνο και επίσης εάν υπάρχει κίνδυνος νευρολογικής βλάβης.

Πως γίνεται η επέμβαση;

Η κυφοπλαστική γίνεται με μια σύντομης διάρκειας γενική αναισθησία. Κατά τη χειρουργική επέμβαση εισάγεται μια ειδική βελόνα κυφοπλαστικής χρησιμοποιώντας την ακτινοσκόπηση για να την καθοδηγήσει στη σωστή θέση. Ακολούθως εισάγεται ένα ειδικό μπαλόνι μέσω της βελόνας στον σπόνδυλο και στη συνέχεια εκπτύσσεται (‘φουσκώνει’) με ακτινολογική παρακολούθηση. Με τον τρόπο αυτό το κάταγμα ανατάσσεται, βελτιώνοντας το σχήμα του σπονδύλου και δημιουργείται μια κοιλότητα μέσα στον σπόνδυλο. Εν συνεχεία, το μπαλόνι αφαιρείται και γεμίζει, υπό χαμηλή πίεση, η κοιλότητα με ένα ειδικό υλικό (ορθοπαιδικό τσιμέντο) που ονομάζεται πολυμεθυλομεθακρυλικό (PMMA). Μετά την ένεση, το υλικό σκληραίνει γρήγορα, ενισχύοντας τον σπόνδυλο και αποκαθιστώντας την ικανότητα φόρτισης του. Ο ασθενής κινητοποιείται άμεσα μετά το χειρουργείο και συνήθως παραμένει στο νοσοκομείο ένα βράδυ.

Δεν υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος επιπλοκών από την κυφοπλαστική, όταν αυτή γίνεται από έμπειρο Ορθοπαιδικό χειρουργό σπονδυλικής στήλης.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να κατανοηθούν από τον ασθενή τα εξής δύο πολύ σημαντικά σημεία:

Πρώτον, αν και η ανακούφιση από τον πόνο είναι συνήθως άμεση, σε αρκετές περιπτώσεις η πλήρης υποχώρηση των συμπτωμάτων πόνου και η βελτίωση της κινητικότητας με επιστροφή σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής είναι σταδιακή. Κάποιες φορές μπορεί να απαιτηθούν αρκετές εβδομάδες αποκατάστασης και σταδιακής επαναφοράς στις φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες.

Δεύτερον, καθώς η οστεοπόρωση είναι γενικευμένη νόσος που επηρεάζει όλα τα οστά συμπεριλαμβανομένων και όλων των σπονδύλων, είναι πιθανόν κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά την κυφοπλαστική να παρουσιαστούν νέα κατάγματα σπονδύλων σε άλλα επίπεδα της σπονδυλικής στήλης (οσφυϊκής ή θωρακικής) και υποτροπή του πόνου στη μέση ή την θωρακική περιοχή. Η αντιμετώπιση αυτών των νέων καταγμάτων απαιτεί τις κατάλληλες εξετάσεις και, ανάλογα με την περίπτωση, ένα νέο θεραπευτικό πλάνο.

Όπως σε όλους τους τομείς της Ιατρικής, η στενή συνεργασία και επικοινωνία ασθενούς και γιατρού είναι απαραίτητη για την ορθή κατανόηση της πορείας ενός προβλήματος και το καλύτερο δυνατό τελικό αποτέλεσμα.

Σεπτέμβριος 2023