COVID-19 & καρδιά. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Γράφει ο
Δημοσθένης Κατρίτσης
Καρδιολόγος
Διευθυντής Γ’ Καρδιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Η λοίμωξη COVID-19 οφείλεται στον ιό SARS-CoV-2 ένα στέλεχος κορωνοϊού το οποίο δεν είχε απομονωθεί προηγουμένως.

Αποτελεί μια σύγχρονη, εκτεταμένη επιδημία. Σύμφωνα με το Coronavirus Resource Center του Πανεπιστήμιου Johns Hopkins το οποίο παρακολουθεί στενά τα δεδομένα διεθνώς, έχουν πλέον νοσήσει άνω των 190.000.000 ανθρώπων και οι θάνατοι παγκοσμίως υπερβαίνουν πλέον τα 4.000.000. Στην Ελλάδα έχουν προσβληθεί άνω των 460,000 ατόμων και έχουν καταγραφεί 12.800 θάνατοι. Δεδομένης της σοβαρότητος της νόσου, πολλά εύλογα ερωτήματα προκύπτουν για τους καρδιοπαθείς:

Επηρεάζει την καρδιά η λοίμωξη COVID-19;

Η λοίμωξη με COVID-19 είναι μία εν δυνάμει προθρομβωτική κατάσταση η οποία προδιαθέτει σε ειδικού τύπου έμφραγμα μυοκαρδίου (σε περίπου 7% των νοσούντων) και πνευμονική εμβολή. Επί πλέον προκαλεί μυοκαρδιακή βλάβη με πολλούς μηχανισμούς, αποτελώντας πλέον μία αιτία φλεγμονώδους μυοκαρδίτιδος.  Χρειάζεται επομένως καρδιολογική εγρήγορση στην αντιμετώπιση των ασθενών αυτών και εντατικοποίηση της αντιπηκτικής αγωγής όπου αυτή ενδείκνυται. Από την άλλη πλευρά πληθαίνουν οι ενδείξεις για την ασφάλεια αντιυπερτασικών φαρμάκων όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου και των υποδοχέων της αγγειοτανσίνης κατά τη χορήγηση σε ασθενείς με ενεργό νόσο COVID-19. Διερευνάται μάλιστα και το ενδεχόμενο τα φάρμακα αυτά να ασκούν προστατευτική δράση κατά του ιού.

Γιατί μειώθηκαν τόσο πολύ οι εισαγωγές για οξέα εμφράγματα στα νοσοκομεία αφού ο ιός προδιαθέτει σε ειδικού τύπου έμφραγμα; 

Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει σοβαρά την καρδιολογική κοινότητα. Πιθανολογούνται δύο κυρίως λόγοι.

1. Ούτως ή άλλως το 1/3 περίπου των εμφραγμάτων στον μέσο πληθυσμό και η πλειοψηφία σε διαβητικούς είναι ασυμπωματικά.
2. Πολλά από τα συμπωματικά εμφράγματα παρέμειναν στο σπίτι.

Έτσι το 75% των απομονωμένων ασθενών υπέστησαν καρδιακή βλάβη η οποία θα αποκαλυφθεί όταν και αν πραγματοποιηθεί καρδιακός έλεγχος. Το άλλο 25% των ασθενών το οποίο αντιστοιχεί στην καταγεγραμμένη θνητότητα των εμφραγμάτων εκτός νοσοκομείου πρέπει να κατέληξε. Δυστυχώς όμως δεν υφίσταται στη χώρα μας αρχείο και συστηματική καταγραφή των καρδιολογικών περιστατικών και των θανάτων γενικά ώστε να εξαχθούν αξιόπιστα συμπεράσματα.

Είναι οι καρδιοπαθείς πιο ευπαθείς στον ιό;

Ως προς το να νοσήσουν από τη νόσο όχι. Ένας σταθερός ασθενής δεν αποτελεί, εξ’ ορισμού, ομάδα υψηλού κινδύνου, όπως ένας υπερήλικας ή ένας ασθενής υπό ανοσοκαταστολή.  Είναι όμως εκτεθειμένος στον κίνδυνο που υφίσταται και για τον άλλο πληθυσμό. Έχει υπολογισθεί ότι κατά την  επαφή με νοσούντα το ανεμβολίαστο άτομο έχει έως και 90% πιθανότητα να «κολλήσει» τη νόσο (PLoS ONE 16(3): e0247995, 2021). Δεν υφίστανται στοιχεία για την μετάδοση της νόσου από φορείς οι οποίοι όμως παραμένουν ασυμπτωματικοί. Πιθανολογείται όμως ότι κατά τα πρώτα στάδια της ασυμπτωματικής νοσήσεως τους, μπορούν και αυτοί να μεταδίδουν (Lancet Reg Health Eur. 2021 May;4:100082).

Αποτελεί η καρδιοπάθεια αντένδειξη εμβολιασμού;

Το αντίθετο συμβαίνει. Οι καρδιοπαθείς πρέπει κατά κύριο λόγο να εμβολιασθούν, δεδομένου ότι δεν υφίσταται αποδεδειγμένη θεραπεία για τη νόσο. Αποτελούν ίσως εξαίρεση τα πρόωρα ενθαρρυντικά αποτελέσματα ειδικών μονοκλωνικών αντισωμάτων αλλά και αυτή η πανάκριβη θεραπεία είναι ακόμη σε ερευνητικό στάδιο.

Ακούγονται πολλά για καρδιολογικές παρενέργειες των εμβολίων

Αυτή η σκοταδιστική παραφιλολογία θα μας στοιχίσει πολλά θύματα δυστυχώς. Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Κέντρου Λοιμώξεων των ΗΠΑ (CDC) η επίπτωση μυοκαρδίτιδος ήταν περίπου μια περίπτωση ανά 100.000 εμβολιασθέντων. Ακόμη και αυτές οι περιπτώσεις όμως ήταν ηπίας μορφής και  αυτό-ιώμενες  (Circulation. 2021 Jul 20. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA). Είναι σαφές ότι ο κίνδυνος από μια λοίμωξη η οποία σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Johns Hopkins παρουσιάζει θνητότητα 0.8-9%, είναι συντριπτικά μεγαλύτερος.

Ιούλιος 2021