Ενδοσκοπικοί υπέρηχοι: Εξειδικευμένη εξέταση με πολλά πλεονεκτήματα
Η ενδοσκοπική υπερηχογραφία είναι ένας συνδυασμός τεχνικών που βοηθά στην απεικόνιση μιας σειράς παθήσεων του πεπτικού συστήματος. Ποιες είναι, όμως, οι επιπλέον δυνατότητες που προσφέρει;
Γράφει ο
Ηλίας Αλέξης Σκοτινιώτης
Γαστρεντερολόγος, Δ/ντής Γ’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ
Τι είναι η Ενδοσκοπική Υπερηχογραφία (EUS);
Η ΕUS συνδυάζει τις τεχνικές της ενδοσκόπησης και της υπερηχογραφίας. Χρησιμοποιεί ειδικά ενδοσκόπια, που εκπέμπουν υπερήχους κατά τη διάρκεια της ενδοσκόπησης. Εκτός από τη συνηθισμένη ενδοσκοπική απεικόνιση, οι υπέρηχοι παρέχουν την πρόσθετη δυνατότητα να δούμε βαθύτερα στο τοίχωμα του πεπτικού σωλήνα, αλλά και στους γύρω ιστούς. Έτσι, απεικονίζονται με ευκρίνεια το πάγκρεας, τα χοληφόρα αγγεία, το μεσοθωράκιο, αλλά και λεμφαδένες.
Πώς γίνεται η EUS;
Από την πλευρά του ασθενούς, η εξέταση δεν διαφέρει σημαντικά από μια απλή ενδοσκόπηση. Τοποθετείται φλεβοκαθετήρας και χορηγούνται φάρμακα, τα οποία προκαλούν χαλάρωση ή μέθη. Το ενδοσκόπιο είναι εύκαμπτο και έχει διάμετρο ίση με το μικρό δάκτυλο του χεριού του μέσου ανθρώπου. Η εξέταση διαρκεί περίπου 30 λεπτά και είναι εντελώς ανώδυνη. Ο ασθενής δεν χρειάζεται να νοσηλευθεί και είναι ελεύθερος να πάει στο σπίτι του μετά την ανάνηψη από τη μέθη.
Πού χρησιμεύει η EUS;
Η EUS αρχικά αναπτύχθηκε για να βελτιώσει την απεικόνιση του παγκρέατος. Γρήγορα επεκτάθηκαν οι εφαρμογές της και σε άλλα τμήματα του πεπτικού σωλήνα. Οι ενδείξεις της EUS σήμερα μπορούν να χωριστούν σε τρεις γενικές κατηγορίες:
- Παθήσεις του παγκρέατος και των χοληφόρων: Η EUS απεικονίζει με εξαιρετική λεπτομέρεια το πάγκρεας και τα εξωηπατικά χοληφόρα αγγεία. Μπορεί διευκρινίσει τυχόν ανωμαλία ή όγκο που εμφανίστηκε σε αξονική ή μαγνητική τομογραφία και να ανιχνεύσει μικρούς όγκους μεγέθους 5-10 χιλιοστών που δεν είναι εμφανείς στις άλλες εξετάσεις. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη εξέταση στην αξιολόγηση των παγκρεατικών κύστεων.
- Σταδιοποίηση καρκίνου του οισοφάγου, στομάχου και ορθού εντέρου: Η EUS είναι ακριβής μέθοδος τοπικής σταδιοποίησης στον καρκίνο του οισοφάγου, του στομάχου και του ορθού εντέρου. Θεωρείται σημαντική εξέταση στον προεγχειρητικό σχεδιασμό γιατί μπορεί να καθορίσει αν ο ασθενής θα ωφεληθεί από προεγχειρητική χημειοθεραπεία.
- Υποβλεννογόνιες βλάβες του πεπτικού σωλήνα: Οι περισσότερες βλάβες στο πεπτικό σύστημα αφορούν το επιφανειακό στρώμα που καλύπτει το πεπτικό τοίχωμα (βλεννογόνος) και γι’ αυτό μπορούν να διαγνωσθούν στην κλασική ενδοσκόπηση. Όταν, όμως, η βλάβη βρίσκεται μέσα στο τοίχωμα (υποβλεννογόνιο ή βαθύτερα) η EUS προσφέρει εικόνες απ’ όλο το πάχος του τοιχώματος.
Τι είναι το EUS-FNA;
Τα νέα συστήματα EUS προσφέρουν τη δυνατότητα λήψης κυτταρολογικού δείγματος (EUS-guided Fine Needle Aspiration ή EUS-FNA). Η κυτταρολογική εξέταση αυξάνει ακόμη περισσότερο την ακρίβεια της διάγνωσης σε όγκους του πεπτικού. Είναι δυνατόν επίσης να αναρροφηθεί υγρό από κύστεις του παγκρέατος για ανάλυση.
H εξέταση αυτή είναι δυνατή μόνο σε λίγα, εξειδικευμένα κέντρα στην Ελλάδα. Η δική μας κλινική πείρα περιλαμβάνει περισσότερες από 2.000 περιπτώσεις EUS-FNA που έχουν παραπεμφθεί απ’ όλη την Ελλάδα. Η εξέταση είναι ανώδυνη και γίνεται με μεγάλη ασφάλεια (ποσοστά παγκρεατίτιδας 0,6%).
Στο πλαίσιο της συνεχούς αξιολόγησης της δικής μας κλινικής πείρας, παρακολουθούμε και καταγράφουμε τα ποσοστά κυτταρολογικής διάγνωσης του καρκίνου, τα οποία κυμαίνονται στα διεθνώς αποδεκτά επίπεδα (γύρω στο 95%).
Ιούνιος 2019
Διαβάστε επίσης:
