Η μάχη κατά της υπέρτασης αρχίζει από το… πιάτο

Η υπέρταση, δηλαδή η αυξημένη αρτηριακή πίεση, είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικά επεισόδια, τα οποία με τη σειρά τους είναι οι κύριες αιτίες θανάτου παγκόσμια. Άλλα νοσήματα που μπορεί να προκαλέσει αν μείνει χωρίς θεραπεία, είναι η καρδιακή ανεπάρκεια, το ανεύρυσμα αορτής, η νεφρική ανεπάρκεια κ.ά. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 30% των ανθρώπων έχουν υπέρταση, ενώ η συχνότητά της αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας.

Γράφει ο
Ηρακλής Αβραμόπουλος
Παθολόγος, Επιστ. Συνεργάτης YΓΕΙΑ

Η αντιμετώπιση της υπέρτασης γίνεται με την επιλογή των κατάλληλων για κάθε άνθρωπο αντιυπερτασικών φαρμάκων. Όμως, εξίσου σημαντική είναι και η μη φαρμακευτική θεραπεία, δηλαδή κάποιες αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, οι οποίες μειώνουν την αρτηριακή πίεση, προλαμβάνουν την εμφάνιση της υπέρτασης, αλλά και ενισχύουν τη δράση των αντιυπερτασικών φαρμάκων:

Η μείωση της λήψης αλατιού, δηλαδή του χλωριούχου νατρίου, από 10 – 12 γρ. ημερησίως, που συνηθίζεται στις περισσότερες χώρες, σε λιγότερα των 6 γρ. έχει κεντρικό ρόλο και φαίνεται ότι μειώνει τη συστολική αρτηριακή πίεση κατά 5 mmHg περίπου. Παρότι αυτή η μείωση φαίνεται μικρή, είναι πολύ σημαντική, διότι έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση κατά 14% των θανάτων από εγκεφαλικά επεισόδια και κατά 9% των θανάτων από καρδιακή νόσο.

Για να μειωθεί η λήψη νατρίου, συνιστάται ο περιορισμός προσθήκης αλατιού κατά το μαγείρεμα, η απομάκρυνση της αλατιέρας από το τραπέζι, αλλά και ο περιορισμός των τροφών με «κρυμμένο» αλάτι, όπως το ψωμί, το επεξεργασμένο κρέας, τα τυριά, η μαργαρίνη, τα επεξεργασμένα δημητριακά. Οι ασθενείς θα πρέπει να μάθουν να διαβάζουν τις ετικέτες των φαγητών που αγοράζουν και να προτιμούν αυτές με χαμηλή περιεκτικότητα αλατιού.

Θα πρέπει να προτιμώνται φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά με χαμηλή περιεκτικότητα λίπους, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, πουλερικά, ψάρια και ξηροί καρποί και να αποφεύγονται γλυκά, ζαχαρούχα ποτά και κόκκινο κρέας.

Με αυτήν τη διατροφή έχει φανεί από μελέτες ότι η συστολική πίεση μειώνεται κατά 6 mmHg περίπου. Η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες και φτωχή σε κεκορεσμένα λιπαρά, ολικό λίπος και χοληστερόλη. Η μεσογειακή διατροφή τα τελευταία χρόνια έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και φαίνεται ότι μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η σύστασή της είναι παρόμοια με αυτή που προαναφέρθηκε, με μόνη σημαντική διαφορά την προσθήκη ελαιόλαδου.

• Η μείωση του σωματικού βάρους στα υπέρβαρα και στα παχύσαρκα άτομα μειώνει την αρτηριακή πίεση. Σε κάθε 5 κιλά απώλειας αντιστοιχεί πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά 5 mmHg περίπου. 
• Η άσκηση μειώνει κατά 5 mmHg τη συστολική και κατά 4 mmHg τη διαστολική πίεση. Σε όλα τα άτομα με υπέρταση συνιστάται αερόβια άσκηση (π.χ. γρήγορο βάδισμα) επί 30 λεπτά, τουλάχιστον τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
• Να θυμάστε ότι η υπερκατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Η λήψη οινοπνεύματος πρέπει να περιορίζεται σε 20-30 γρ. (2 ποτά) την ημέρα στους άντρες με υπέρταση και σε 10-20 γρ. (1 ποτό) στις γυναίκες.

Τέλος, σε όλα τα άτομα με υπέρταση θα πρέπει να τονίζεται ότι η διακοπή του καπνίσματος μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο!

Ιούλιος 2016