Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Τα οφέλη της ενδοσκοπικής θεραπείας

Οι καούρες στο στομάχι είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα, που όλοι λίγο πολύ έχουμε αντιμετωπίσει. Αν, όμως, το πρόβλημα επιμένει, ίσως υποδηλώνει κάποιο σημαντικότερο πρόβλημα, με κυριότερο τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Στην περίπτωση αυτή, η επίσκεψη σε γαστρεντερολόγο είναι επιβεβλημένη, καθώς μπορεί να ενσκήψουν σοβαρότερα προβλήματα. Τι πρέπει να γνωρίζουμε, λοιπόν, και ποια είναι τα οφέλη της ενδοσκοπικής θεραπείας;

Γράφει ο
Γεώργιος Κ. Αναγνωστόπουλος
Γαστρεντερολόγος- Επεμβατικός Ενδοσκόπος,
Επιστ. Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ

Έχει τύχει σίγουρα σε πολλούς από εμάς να νιώσουμε κάψιμο στο στήθος, που συχνά ανεβαίνει ως το λαιμό, μετά την κατανάλωση κάποιων φαγητών ή μετά από ένα μεγάλο γεύμα. Το κάψιμο αυτό οφείλεται συνήθως στην παλινδρόμηση του οξέος, που φυσιολογικά παράγεται στο στομάχι, προς τον οισοφάγο μας και είναι ένα εξαιρετικά συχνό φαινόμενο.

Ανάμεσα στον οισοφάγο και στο στομάχι υπάρχει μια βαλβίδα (γαστροοισοφαγική βαλβίδα) που ανοίγει όταν τρώμε και κλείνει έπειτα, έτσι ώστε το οξύ που παράγει το στομάχι να μη γυρίσει πίσω στον οισοφάγο. Όταν η βαλβίδα δε δουλεύει καλά ή όταν δεν είναι στη σωστή της θέση, γιατί το στομάχι έχει εισχωρήσει στο θώρακα (διαφραγματοκήλη), το οξύ, αλλά και άλλες ουσίες, όπως η χολή, ανεβαίνουν και ερεθίζουν τον οισοφάγο και προκαλούν συμπτώματα όπως το κάψιμο ή πόνο.

Όλοι μας μπορεί κατά καιρούς να παρουσιάσουμε καούρες. Πιο συχνά θα εμφανιστούν σε υπέρβαρους, σε αυτούς που τρώνε μεγάλα ή λιπαρά γεύματα ή καπνίζουν, καθώς αυτοί οι παράγοντες είτε χαλαρώνουν τη βαλβίδα ή αυξάνουν την ποσότητα του οξέος που παράγεται στο στομάχι.

Οι αποκαλούμενες καούρες συνήθως δεν είναι σημαντικό πρόβλημα για την υγεία μας. Όμως, αν εμφανίζονται πιο συχνά από 2-3 φορές την εβδομάδα, μπορεί να πάσχουμε από μια κατάσταση που ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) και είναι απαραίτητο να δούμε το γαστρεντερολόγο μας γιατί χωρίς θεραπεία μπορεί να αναπτυχθούν έλκη στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα) ή και προκαρκινικές αλλοιώσεις (οισοφάγος Barrett’s). Το περίπου 5% των ασθενών με χρόνιες καούρες έχουν οισοφάγο Barrett’s. Από αυτούς, το 0,5% ανά έτος θα εμφανίσει καρκίνο οισοφάγου.

Η αντιμετώπιση
Επειδή φαρμακευτικά δεν μπορούμε να διορθώσουμε τη βαλβίδα ή τη διαφραγματοκήλη, οι ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση λαμβάνουν φάρμακα που σταματούν την παραγωγή οξέος από το στομάχι και έτσι εξαλείφονται τα συμπτώματά τους. Στο πιο συνηθισμένο σενάριο, όμως, οι ασθενείς υποτροπιάζουν μόλις διακόψουν την αγωγή τους, δηλαδή ξεκινά πάλι το κάψιμο ή ο πόνος. Εδώ μπαίνει το ερώτημα: μπορούμε να παίρνουμε συνέχεια τα φάρμακα που σταματούν την παραγωγή οξέος από το στομάχι;

Τελευταίες μελέτες δείχνουν πως η χρόνια λήψη αυτών των φαρμάκων δεν είναι τόσο ασφαλής, καθώς μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση, μικροβιακές λοιμώξεις, πνευμονίες και πιθανά καρδιαγγειακά συμβάματα.

Για το λόγο αυτό, και ιδίως σε νέους ασθενείς ή σε ασθενείς με οισοφάγο Barrett’s, προτείνεται η αποκατάσταση του μηχανικού προβλήματος που προκαλεί την παλινδρόμηση. Η αποκατάσταση μπορεί να γίνει είτε χειρουργικά (λαπαροσκοπική θολοπλαστική) είτε ενδοσκοπικά (GERDX method) αν δεν υπάρχει διαφραγματοκήλη.

Η ενδοσκοπική μέθοδος αφορά την τοποθέτηση ραμμάτων ολικού πάχους με σκοπό τη σύγκλειση της χαλαρής γαστροοισοφαγικής βαλβίδας. Η επέμβαση γίνεται δια του στόματος, με ειδικό ενδοσκόπιο, χωρίς τομές. Ο ασθενής λαμβάνει γενική αναισθησία, η όλη επέμβαση διαρκεί λιγότερο από μία ώρα και ο ασθενής εξέρχεται την επομένη.

Οι πρώτες μελέτες έχουν δείξει εξαιρετικά αποτελέσματα, καθώς:
– το 70% των ασθενών, ένα χρόνο μετά την επέμβαση, δεν χρειάζεται να λαμβάνουν καθόλου αγωγή για την αποφυγή των παλινδρομικών συμπτωμάτων,
– οι επιπλοκές που έχουν περιγραφεί είναι ελάχιστες και ήπιες,
– το 70% των ασθενών συνεχίζει χωρίς τη λήψη φαρμάκων 5 έτη μετά την επέμβαση,
– το 75% των ασθενών αναφέρει μεγάλη βελτίωση στην ποιότητα της ζωής του και εξάλειψη των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.

Συμπερασματικά, λοιπόν, θα λέγαμε πως σε ασθενείς με συμπτώματα που υποτροπιάζουν μετά την παύση της θεραπείας για παλινδρομική νόσο (και που δεν έχουν διαφραγματοκήλη), η ενδοσκοπική μέθοδος GERDX προσφέρει ένα αρκετά αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο λύσης του προβλήματος της παλινδρόμησης και -το σημαντικότερο- χωρίς τομές και με ελάχιστες επιπλοκές.

Ιούλιος 2016