Απεικονιστική διάγνωση Οστεοπόρωσης

Η οστεοπόρωση είναι μία μεταβολική πάθηση των οστών η οποία χαρακτηρίζεται από απώλεια ασβεστίου, με αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται λεπτότερα και περισσότερο εύθραυστα.

Γράφει ο
Χρήστος Μουρμουρής
Ακτινολόγος  
Τμήμα Αξονικού & Μαγνητικού Τομογράφου ΥΓΕΙΑ 

Προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση αλλά μπορεί να εμφανισθεί και σε άντρες, σε αναλογία 4:1. Η περιορισμένη μείωση της πυκνότητας των οστών ονομάζεται οστεοπενία ενώ η πιο έντονη ονομάζεται οστεοπόρωση.

Η απεικονιστική διερεύνηση της οστεοπόρωσης είναι κρίσιμης σημασίας, αφενός μεν για την αναγνώριση των ατόμων που έχουν αυξημένες πιθανότητες να υποστούν κάταγμα και χρήζουν φαρμακευτικής θεραπείας, αφετέρου δε για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης τους στην χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή.

Μέθοδος μέτρησης οστικής πυκνότητας

Η μέθοδος διπλής ενεργειακής απορρόφησης (DXA – Dual energy X-ray absorptiometry) είναι η μέθοδος εκλογής για τον προσδιορισμό της οστικής πυκνότητας. Η μέθοδος στηρίζεται στην χρήση των ακτίνων Χ πολύ χαμηλής ενέργειας.  Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η δόση που λαμβάνει ο/η εξεταζόμενος/η είναι παρόμοια με την ημερήσια δόση ακτινοβολίας που ακούσια λαμβάνει κάθε άτομο από το περιβάλλον και μικρότερη από το 1/10 της δόσης που λαμβάνει κανείς από μία ακτινογραφία θώρακος.

Ανατομικά σημεία μέτρησης

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει ως σημεία μέτρησης τους σπονδύλους της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και το ισχίο. Πολύ σπάνια και σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει μέτρηση της οστικής πυκνότητας και στην περιοχή του πήχεως.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Τα αποτελέσματα της μέτρησης εκφράζονται σε τιμές T-score. Η τιμή T-score είναι ένδειξη για το πόσο ψηλότερη ή χαμηλότερη είναι η οστική πυκνότητα του εξεταζομένου συγκριτικά με την οστική πυκνότητα ενός υγιούς 30χρονου ενήλικα. Έτσι οι ασθενείς κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες με βάση την τιμή οστικής πυκνότητας:
  
T-score > -1,0 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ
-1,0 > T-score > -2,5 ΟΣΤΕΟΠΕΝΙΑ
  T-score <-2,5 ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

Ακρίβεια μεθόδου

Η ακρίβεια της μεθόδου μπορεί να επηρεαστεί σε περιπτώσεις ασθενών με συμπιεστικά κατάγματα στην σπονδυλική στήλη ή από την παρουσία εκφυλιστικών αλλοιώσεων στους σπονδύλους.

Παρακολούθηση

Όσο ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από οστεοπόρωση και βρίσκονται υπό αγωγή θα αυξάνεται, τόσο θα αυξάνεται και ο αριθμός των διαδοχικών εξετάσεων στα πλαίσια παρακολούθησης. Στο πλαίσιο αυτό και για την μεγαλύτερη αξιοπιστία των μετρήσεων, συστήνεται η μέτρηση να γίνεται την ίδια εποχή του έτους καθώς και στο ίδιο διαγνωστικό κέντρο (στο ίδιο μηχάνημα) κάθε φόρα. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι διαφορετικοί τύποι μηχανημάτων χρησιμοποιούν διαφορετικό λογισμικό στατιστικής επεξεργασίας.

Η μέθοδος διπλής ενεργειακής απορρόφησης (DXA) είναι μία γρήγορη, ανώδυνη και ασφαλής εξέταση που επιτρέπει την ακριβή διάγνωση της οστεοπόρωσης, τον προσδιορισμό του κινδύνου κατάγματος και την παρακολούθηση των ασθενών που βρίσκονται υπό θεραπεία.

Οκτώβριος 2015