Aυχενικό σύνδρομο

Το αυχενικό σύνδρομο είναι μία από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε μετά την ηλικία των 25 – 30 ετών. Ποιες είναι, όμως, οι αιτίες και τα συμπτώματά του και πώς αντιμετωπίζεται;

Γράφει ο
Ιωάννης Καρνέζης 
Ορθοπαιδικός Χειρουργός ΥΓΕΙΑ

Τι είναι το αυχενικό σύνδρομο;

Ο σωστός όρος θα ήταν «αυχενικά σύνδρομα», μια και πρόκειται για περισσότερα του ενός προβλήματα που έχουν ως αίτια παθήσεις του αυχενικού τμήματος της σπονδυλικής στήλης. Οποιαδήποτε ενόχληση ή συνδυασμός συμπτωμάτων που οφείλεται σε πάθηση των αυχενικών σπονδύλων, μεσοσπονδυλίων δίσκων, αρθρώσεων, νεύρων ή μυών μπορεί να ονομαστεί «αυχενικό σύνδρομο». Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως παρουσιάζεται μετά τα 25 – 30 έτη.

Ποια είναι τα συμπτώματά του;

Τα συχνότερα συμπτώματα στην περιοχή του αυχένα είναι ο πόνος και η δυσκαμψία, που μπορεί να επεκτείνονται στην οπίσθια και πλάγια επιφάνεια του αυχένα, στην περιοχή του ώμου ή και στην ανώτερη περιοχή της ράχης. Κάποτε μπορεί να συνδυάζονται και με πονοκέφαλο.
Ένας δεύτερος τύπος αυχενικού συνδρόμου είναι ο πόνος που ξεκινά από την περιοχή της ωμοπλάτης και επεκτείνεται στο άνω άκρο, δηλαδή στο βραχίονα, στο αντιβράχιο και στα δάχτυλα. Τις περισσότερες φορές υπάρχουν ακόμα μούδιασμα και αλλαγή της αισθητικότητας στα δάχτυλα ή και μυϊκή αδυναμία στο άνω άκρο.
Σε ιδιαίτερα σπάνιες (ευτυχώς) περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστούν νευρολογικά προβλήματα τόσο στα άνω όσο και στα κάτω άκρα, λόγω προβλήματος στην αυχενική μοίρα του νωτιαίου μυελού («αυχενική μυελοπάθεια»).

Οι συχνότερες μορφές του αυχενικού συνδρόμου μπορεί να προκαλέσουν παρατεταμένη ταλαιπωρία, δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες και σημαντική μείωση της απόδοσης στην εργασία. Όταν συνυπάρχουν και νευρικά προβλήματα υφίσταται κίνδυνος ακόμα και για μόνιμη αναπηρία (από ελαφρά μυϊκή αδυναμία έως και πλήρη παράλυση).

Ποιες είναι οι αιτίες του αυχενικού συνδρόμου;

Συχνά, ήπιες μορφές αυχενικού συνδρόμου, όπως είναι ο πόνος στον αυχένα, οφείλονται σε απλές αιτίες, όπως στην κόπωση των μυών του αυχένα στη δουλειά ή και σε διάστρεμμα κάποιας άρθρωσης στον αυχένα έπειτα από κάκωση (για παράδειγμα σε αθλητικές δραστηριότητες ή ύστερα από τροχαίο ατύχημα). Πιο σοβαρές μορφές αυχενικού συνδρόμου προκαλούνται συνήθως από εκφυλιστική νόσο της αυχενικής σπονδυλικής στήλης, η οποία εκδηλώνεται ως δισκοπάθεια (προβολή ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου που πιέζει κάποιο νεύρο) σε νεότερες ηλικίες ή και ως σπονδυλοαρθροπάθεια σε μεγαλύτερες.
Υπάρχει περίπτωση η αιτία του πόνου να είναι εντελώς διαφορετική, για παράδειγμα πρόβλημα στην άρθρωση του ώμου, αντανάκλαση του πόνου από προβλήματα στο θώρακα (πνευμονικά ή καρδιακά προβλήματα) ή και εκδήλωση παθήσεων όπως η ημικρανία και οι παθήσεις του λαβυρίνθου.
Ποιες είναι οι εξετάσεις που χρειάζονται για τη διάγνωση του αυχενικού συνδρόμου;

Ο εξειδικευμένος ιατρός είναι σε θέση να καταλάβει ότι πάσχετε από αυχενικό σύνδρομο από το ιστορικό του προβλήματός σας και από την κλινική εξέταση, χωρίς να χρειαστούν άλλες εξετάσεις. Ωστόσο, για να διαπιστώσει την ακριβή εντόπιση και την έκταση του προβλήματος μπορεί να χρειαστούν εξετάσεις όπως απλή ακτινογραφία ή για ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια μαγνητική τομογραφία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Πώς αντιμετωπίζεται το αυχενικό σύνδρομο;

Η αντιμετώπιση κάθε περίπτωσης αυχενικού συνδρόμου εξαρτάται πάντα από την ακριβή αιτία. Απλές μορφές, όπως αυτές που οφείλονται σε μυϊκή κόπωση ή μυϊκή θλάση και διάστρεμμα, υποχωρούν με απλή φαρμακευτική αγωγή (αναλγητικά ή και αντιφλεγμονώδη) μέσα σε διάστημα ημερών ή εβδομάδων. Είναι σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις να αποφεύγεται η ακινητοποίηση του αυχένα με αυχενικό κολάρο και να ενθαρρύνεται η πλήρης κινητοποίηση, καθώς αυτό έχει αποδειχθεί ότι επιταχύνει την αποκατάσταση.

Η αντιμετώπιση των μορφών του αυχενικού συνδρόμου που οφείλονται σε εκφυλιστική νόσο της σπονδυλικής στήλης είναι πιο μακροχρόνια. Βασίζεται κυρίως στη φαρμακευτική αγωγή και στη φυσικοθεραπεία, η οποία στοχεύει τόσο στη λύση του μυϊκού σπασμού που συνυπάρχει και στην κινητοποίηση όλων των αρθρώσεων της αυχενικής σπονδυλικής στήλης όσο και στην ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος του αυχένα και στη βελτίωση της θέσης της αυχενικής σπονδυλικής στήλης. Θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγονται βίαιοι χειρισμοί και άλλες βίαιες μέθοδοι κινητοποίησης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστα αποτελέσματα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η εκφυλιστική νόσος είναι χρόνια πάθηση, που παρουσιάζεται με εξάρσεις και υφέσεις και έτσι πολλές φορές μπορεί να εμφανιστούν υποτροπές έπειτα από επιτυχή αντιμετώπιση του προβλήματος.

Σε -λίγες σχετικά- περιπτώσεις όπου το πρόβλημα οφείλεται σε πίεση νεύρου από κάποια δισκοκήλη, τη λύση δίνει η χειρουργική θεραπεία (δισκεκτομή για αποσυμπίεση του νεύρου). Πρόκειται για επέμβαση με πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας όταν εκτελείται από εξειδικευμένο χειρουργό, η οποία σήμερα γίνεται με νοσηλεία μιας μόνο ημέρας και δεν απαιτεί περαιτέρω πρόγραμμα αποκατάστασης. Στην περίπτωση αυτή η ανακούφιση από τα συμπτώματα είναι άμεση και μόνιμη. Όταν υπάρχει και πίεση του νωτιαίου μυελού (μυελοπάθεια), η χειρουργική αντιμετώπιση είναι συνήθως επείγουσα.

Απρίλιος 2011