Λύση στο Parkinson; …Κι όμως υπάρχει!

Ο περιορισμός της κινητικότητας γενικά, η απώλεια της ισορροπίας και ο περιορισμός της λειτουργικότητας των άκρων δεν προέρχεται πάντα από μία άμεση εγκεφαλική βλάβη π.χ. λόγω ισχαιμίας ή αιμορραγίας ή διάχυτης έλλειψης οξυγόνου των εγκεφαλικών κυττάρων αλλά και από χρόνιες εκφυλιστικές αλλοιώσεις που οφείλονται σε χρόνια νοσήματα σε διάφορα εγκεφαλικά κέντρα. Η αιτία γι’ αυτό είναι πολυεστιακή, λοιμώδης, κληρονομική ή και όλα μαζί.

Γράφουν οι
Χαράλαμπος Στρογγυλός
Νευροχειρουργός
Ιωάννης Βελέντζας
Νευρολόγος, Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ

Το πιο γνωστό χρόνιο κινητικό νόσημα είναι η ασθένεια του Πάρκινσον, που πήρε το όνομά της από τον Άγγλο γιατρό που πρώτος την περιέγραψε τον προπερασμένο αιώνα.

Εμφανίζεται κυρίως με υπο-κινησία, σφίξιμο και δυσκαμψία των μυών και τρόμο (τρέμουλο) των άκρων, συνοδευόμενη και από ένα σωρό άλλα συμπτώματα δευτέρου βαθμού όπως υπόταση, διαταραχές της ισορροπίας, σιαλόρροια, ανοσμία και υπερέκκριση των σμηγματογόνων αδένων. Τα συμπτώματα αυτά δεν εμφανίζονται πάντα μαζί και συχνά τα δευτεροβάθμια συμπτώματα γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή και τους συγγενείς του χρόνια πριν διαγνωσθεί η νόσος.

Μετά τα μέσα του περασμένου αιώνα κατέστη δυνατή η φαρμακοθεραπεία της νόσου με τη χρησιμοποίηση της L Dopa και αργότερα την εξέλιξη αγωνιστών της L Dopa καθώς και αναστολής της μοναμινικής οξειδάσης (ΜΑΟ INHIBITORS).

Δυστυχώς λόγω του προοδεύοντος εγκεφαλικού εκφυλισμού η θεραπεία της νόσου μετά από περίπου 5 έως 10 έτη μετά τη διάγνωσή της, γίνεται ανεπαρκής λόγω φαρμακευτικών παρενεργειών που εν μέρει αιτιάζονται στο χάσιμο των κυττάρων εν μέρει στην αύξηση της δοσολογίας.

Υπάρχουν και άλλα νοσήματα (ευτυχώς σπανιότερα) που εμφανίζονται με συμπτώματα του Πάρκινσον που όμως ανταποκρίνονται μέτρια έως ελάχιστα στη φαρμακευτική θεραπεία.

Η σωστή διάγνωση και θεραπεία είναι ευθύνη του ειδικού νευρολόγου που θα διαθέτει επιπλέον γνώσεις και εμπειρία στα κινητικά νοσήματα.

Λύση στο Parkinson και σε άλλα κινητικά νευρολογικά νοσήματα δίνει η μέθοδος της ‘εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης με εμφύτευση ηλεκτροδίων’γνωστή διεθνώς με τον όρο D.B.S (Deep Brain Stimulation).

Η μέθοδος αυτή αποτελεί μία συνδυασμένη νευροχειρουργική και νευροφυσιολογική εφαρμογή για τη θεραπεία ασθενών με νευρολογικά κινητικά προβλήματα, που μετά από μακροχρόνια και πολύσυνθετη φαρμακευτική θεραπεία, δεν είναι πλέον δυνατόν να εξασφαλίσουν ποιότητα ζωής με τη συντηρητική αντιμετώπιση.

Τέτοιοι ασθενείς είναι οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson, από δυστονία, από ιδιοπαθή τρόμο, τρόμο από σκλήρυνση κατά πλάκας και τρόμο Holmes (τρόμο δηλαδή που προέρχεται από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις), ενώ ήδη έχει ξεκινήσει η εφαρμογή της μεθόδου σε ασθενείς με ιδιοψυχαναγκαστική διαταραχή, επιληψία, χρόνιο πόνο και τικ.

Χρησιμοποιείται υψίστης ακριβείας στερεοτακτική νευροχειρουργική μονάδα και οι επιστήμονες ιατροί που εφαρμόζουν τη μέθοδο, είναι εξειδικευμένοι σε αναγνωρισμένα κέντρα του εξωτερικού και πιστοποιημένοι από τον Πανευρωπαϊκό Οργανισμό ECMT.

Πώς λειτουργεί η μέθοδος; Διεγείρει εγκεφαλικούς πυρήνες στο βάθος του εγκεφάλου, (στην περιοχή των βασικών γαγγλίων) με την χειρουργική εμφύτευση ηλεκτροδίων κάτω από συνεχή καταγραφή των διαφορετικών σημάτων που εκπέμπουν οι διάφοροι αυτοί πυρήνες.

Ήδη στο πρώτο τετράμηνο εφαρμογής της στο Δ.Θ.Κ.Α. ΥΓΕΙΑ έχουν αντιμετωπιστεί με επιτυχία τρεις ασθενείς με νόσο Parkinson, δύο ασθενείς με ιδιοπαθή τρόμο και ένας ασθενής με δυστονία.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, στα ελληνικά νοσοκομεία νοσηλεύονται κάθε έτος 1.200 ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson.

Σύμφωνα με τα δεδομένα χωρών που έχουν τον ίδιο πληθυσμό με την χώρα μας, όπως είναι η Αυστρία, σε ένα έτος, τοποθετούνται ηλεκτρόδια για DBS σε 350 ασθενείς.

Οι ασθενείς μετεγχειρητικά συνήθως δεν χρειάζονται μονάδα εντατικής φροντίδας και εξέρχονται από το νοσοκομείο μετά από περίπου τρία μετεγχειρητικά 24/ωρα.

Το ποσοστό των πιθανών επιπλοκών όπως για παράδειγμα η αιμορραγία κατά την διάρκεια του χειρουργείου, η μόλυνση και η μετεγχειρητική λοίμωξη είναι εξαιρετικά μικρό (0,5% σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία ).

Αποτελέσματα της μεθόδου

Η βελτίωση του τρόμου είναι άμεση. Στη νόσο του Parkinson υπάρχει βελτίωση τουλάχιστον 50% στις πρώτες δύο εβδομάδες με περαιτέρω βελτίωση και ίσως πλήρη βελτίωση μέσα στο επόμενο δίμηνο. Στη δυστονία αργή και σταθερή βελτίωση επέρχεται εντός του πρώτου εξαμήνου.

Ο λόγος της διαφορετικής χρονικής ανταπόκρισης προέρχεται επειδή διεγείρονται στις τρεις περιπτώσεις διαφορετικοί πυρήνες και η σωστή ρύθμιση του διεγέρτη στη νόσο του Parkinson και στη δυστονία χρειάζεται παραπάνω χρόνο.

Η μέθοδος DBS μπορεί να δώσει λύση σε χιλιάδες ασθενείς που ταλαιπωρούνται από τη νόσο του Parkinson, δυστονία, ιδιοπαθή τρόμο, τρόμο από σκλήρυνση κατά πλάκας και τρόμο Holmes με μεγάλη βελτίωση των συμπτωμάτων και μάλιστα όταν πλέον τα φάρμακα έχουν χάσει την αποτελεσματικότητα τους για τον ασθενή και το οικογενειακό βάρος για την περιποίησή του είναι τεράστιο. Η μέθοδος είναι πολλά υποσχόμενη, καθώς διευρύνονται συνεχώς οι εφαρμογές της και εκσυγχρονίζονται τα εμφυτεύσιμα υλικά.

*Υπεύθυνοι: Στρογγυλός Χαράλαμπος- Νευροχειρουργός τηλ.: 210-6867100-5190, Βελέντζας Ιωάννης – Νευρολόγος, Νευροφυσιολόγος τηλ.210- 68.67.436

Μέλη: Σεφέρης Χαράλαμπος- Νευροχειρουργός, Νομικός Παναγιώτης – Νευροχειρουργός, Ζαχαράκης Κωνσταντίνος- Ψυχίατρος, Λέκκου Γεωργία- Νευρολόγος, Νευροφυσιολόγος