1 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Κατά του AIDS

Η 1η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS από το 1988, δίνοντας έτσι κάθε χρόνο την ευκαιρία να επικεντρώνεται η προσοχή όλου του πλανήτη στη σύγχρονη πανδημία της εποχής μας. Στην ετήσια έκθεση του το UNAIDS για την ημέρα AIDS 2015 υιοθετεί μια νέα στρατηγική για το χρονικό διάστημα 2016-2021 με τον τίτλο “On the Fast-Track to end AIDS” σηματοδοτώντας έτσι μια ταχύτερη διαδικασία για τον τερματισμό της εξάπλωσης του ιού HIV έως το έτος 2030.

Γράφει η
Λαμπρινή Γαλανή
Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος
Επιμελήτρια  ΣΤ’ Παθολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Εκτιμάται ότι περίπου 37 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με τον ιό HIV ενώ από αυτούς μόνο τα 15,8 εκατομμύρια λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή, αριθμός που εξακολουθεί να είναι μικρότερος από το 50% των νοσούντων. Πιο συγκεκριμένα υπό αγωγή βρίσκεται μόνο το 41% των ενηλίκων και το 32% των παιδιών με HIV ενώ ο στόχος του UNAIDS για την επόμενη πενταετία είναι η επίτευξη του 90-90-90 δηλαδή: 90% των HIV θετικών ατόμων να γνωρίζουν τη κατάσταση της νόσου τους, 90% να έχουν πρόσβαση σε αντιρετροϊκή αγωγή και το 90% αυτών που λαμβάνουν θεραπεία να έχουν κατεσταλμένο ιϊκό φορτίο.

Τι έχει αλλάξει όμως τα τελευταία χρόνια στη HIV λοίμωξη;

1. Η απλοποίηση της αντιρετροϊκής αγωγής με την προσθήκη στη θεραπευτική φαρέτρα νέων φαρμάκων με αποτέλεσμα να απαιτείται μόνο ένα χάπι την ημέρα (που έχει τρεις δραστικές ουσίες) για την αντιμετώπιση της νόσου σε σχέση με τα πολλαπλά χάπια των παλαιότερων ετών.
2. Η ομαλοποίηση του προσδόκιμου ζωής σε φυσιολογικά επίπεδα των ασθενών που έχουν πρόσβαση σε αντιρετροϊκή αγωγή.
3. Η τελευταία πολύ πρόσφατη αναθεώρηση των Κατευθυντήριων οδηγιών για την έναρξη της αντιρετροϊκής αγωγής ανεξαρτήτως CD4 κυττάρων σε αντίθεση με αυτό που γινόταν έως τώρα (εκτός από τους λεγόμενους elite controllers) δίνει μια εντελώς άλλη προοπτική στην αντιμετώπιση τόσο της νόσου όσο και στην εξάπλωσή της. www.eacsociety.org – Guidelines October 2015
4. Η αντιρετροϊκή θεραπεία λαμβάνει πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στην πρόληψη έναντι του ιού HIV μετά την ανακοίνωση νέων μελετών που συζητούνται έντονα το τελευταίο διάστημα. Η προληπτική χρήση των αντιρετροϊκών φαρμάκων περιλαμβάνει την προφύλαξη μετά την έκθεση (post-exposure prophylaxis – PEP) δηλ. μετά από μια μεμονωμένη, σημαντική έκθεση σε υγρά που μπορεί να περιέχουν τον ιό HIV, την προφύλαξη προ της έκθεσης (pre-exposure prophylaxis – PrEP), εάν η έκθεση στον ιό είναι συχνή και την  έγκαιρη θεραπεία της HIV λοίμωξης πολύ γρήγορα μετά την μόλυνση (Treatment as prevention -TasP).

• Η μετά την έκθεση προφύλαξη (PEP) συνιστάται μετά από μια επικίνδυνη επαγγελματική ή σεξουαλική έκθεση. Η PEP θα πρέπει να ξεκινήσει επειγόντως εντός 72 ωρών με ένα σχήμα 28-ημερών που περιέχει FTC/TDF και είτε έναν ενισχυμένο αναστολέα πρωτεάσης είτε έναν αναστολέα ιντεγκράσης.
• Η προ της έκθεσης προφύλαξη (PrEP ) χρησιμοποιώντας καθημερινά από του στόματος FTC/TDF έχει αποδειχθεί σε μεγάλες μελέτες ασφαλής και αποτελεσματική για την ουσιαστική μείωση της μετάδοσης του ιού HIV μεταξύ σεξουαλικά ενεργών ενηλίκων. Προς το παρόν η έγκριση για χρήση  PrEP  υπάρχει μόνο στην Αμερική με συστάσεις για τη χρήση της από το CDC  και τον WHO ενώ στην Ευρώπη δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί η χρήση της PrEP αν και συζητείται ιδιαίτερα έντονα.
• Η θεραπεία ως πρόληψη (TasP) είναι μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για τον περιορισμό της επιδημίας του HIV. Λόγω του υψηλού ρυθμού μετάδοσης του ιού HIV κατά τη διάρκεια της πρώιμης HIV λοίμωξης, το οποίο σε διάφορες μελέτες κυμαίνεται από 2% έως 90%, η αποτελεσματικότητα της TasP στηρίζεται στην έγκαιρη διάγνωση, τη σύνδεση των ασθενών με τις υπηρεσίες παροχής υγείας και την καθολική πρόσβαση στην θεραπεία.

Συμπερασματικά σηματοδοτείται μια σημαντική αλλαγή στη θεώρηση της νόσου με τις νέες εξελίξεις τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπεία που πραγματικά θα πρέπει να μας κινητοποιήσει όλους για να επιβιβαστούμε στο  Fast-track και να σταματήσουμε την εξάπλωση του ιού HIV σε άλλους ανθρώπους.