Σκλήρυνση κατά πλάκας: ολοένα και λιγότεροι ασθενείς με αναπηρία

Περίπου δύο εκατομμύρια συνάνθρωποι μας παγκοσμίως πάσχουν από Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣκΠ). Στην Ελλάδα ο αριθμός των ασθενών εκτιμάται στις 13.000.

Γράφει ο:
Κωνσταντίνος Σπέγγος,
Νευρολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ

Η απομυελινωτική αυτή νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος που οφείλεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία καταστρέφει το περίβλημα των νευρικών ινών, τη μυελίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συμπτώματα, όπως διαταραχή της όρασης και της ισορροπίας, κινητικά και αισθητικά ελλείμματα, πόνους, εύκολη κόπωση και δυσκολίες στην προσοχή και τη συγκέντρωση. Μέχρι πρόσφατα θεωρούταν ως νόσημα της νεαρής ηλικίας (18-35 ετών), ωστόσο με την καθιέρωση της μαγνητικής τομογραφίας και την συσσώρευση εμπειρίας και εκπαίδευσης των Νευρολόγων διαπιστώθηκε ότι δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για ηλικιακά όρια στην Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Αν και παρά την επίμονη έρευνα η νόσος παραμένει ακόμη ανίατη, υπάρχει πλέον σειρά φαρμάκων, ενέσιμων, χαπιών και ενδοφλέβιων, που τροποποιούν ή ακόμα και καταστέλλουν σε μεγάλο βαθμό την ενεργότητά της.

Η απομυελινωτική αυτή νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος που οφείλεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία καταστρέφει το περίβλημα των νευρικών ινών, τη μυελίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συμπτώματα, όπως διαταραχή της όρασης και της ισορροπίας, κινητικά και αισθητικά ελλείμματα, πόνους, εύκολη κόπωση και δυσκολίες στην προσοχή και τη συγκέντρωση. Μέχρι πρόσφατα θεωρούταν ως νόσημα της νεαρής ηλικίας (18-35 ετών), ωστόσο με την καθιέρωση της μαγνητικής τομογραφίας και την συσσώρευση εμπειρίας και εκπαίδευσης των Νευρολόγων διαπιστώθηκε ότι δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για ηλικιακά όρια στην Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Αν και παρά την επίμονη έρευνα η νόσος παραμένει ακόμη ανίατη, υπάρχει πλέον σειρά φαρμάκων, ενέσιμων, χαπιών και ενδοφλέβιων, που τροποποιούν ή ακόμα και καταστέλλουν σε μεγάλο βαθμό την ενεργότητά της.

Πρόσφατα δημοσιευμένα δεδομένα ανατρέπουν την εικόνα που είχε περιγραφεί παλαιότερα και επιβεβαιώνουν αυτό που στην καθημερινή πράξη βλέπουμε σήμερα: οι ασθενείς με ΣκΠ διατηρούν επί μακρόν την κινητικότητα και λειτουργική τους αυτονομία.

Πιο συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι 41% των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με Ιντερφερόνη ή με κάποια από τις άλλες εγκεκριμένες φαρμακευτικές ουσίες παρέμειναν για πολλά χρόνια κλινικά σταθεροί ή και ακόμη παρουσίασαν μερική κλινική βελτίωση. Σε ορίζοντα 16ετίας μόλις 10,7% των ασθενών δεν ήταν σε θέση να μετακινηθούν αυτόνομα χωρίς άμεση υποστήριξη. Με βάση τα παλαιότερα δεδομένα, ο αριθμός των ασθενών αυτών χωρίς θεραπεία θα ξεπερνούσε το 50%.

Αξιοσημείωτο ήταν επίσης το γεγονός ότι στην πορεία του χρόνου οι περιπτώσεις υποτροπών με κλινικής επιβάρυνσης της ΣκΠ, ήταν σαφώς λιγότερες.

Το ποσοστό των ασθενών που από την αρχική διαλείπουσα μορφή της νόσου μετέπεσαν στη διαρκώς επειδεινούμενη, γνωστή κι ως δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή της έφτασε μόλις στο 18,1%. Χωρίς ανάλογη θεραπεία το ποσοστό αυτό για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα εκτιμάται πως θα ήταν τουλάχιστον διπλάσιο!

Παρά τα αισιόδοξα αυτά ευρήματα πρέπει να επισημανθεί ότι κατά τη διάρκεια της παρακολούθησής τους, το 59% των ασθενών παρουσίασαν στη διάρκεια της ζωής τους τελικά κάποιο κλινικά σημαντικό έλλειμμα. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι παρά την αναμφισβήτητη πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη θεραπεία της ΣκΠ υπάρχει ανάγκη για ακόμη πιο αποτελεσματικές θεραπείες τόσο για τη διαλείπουσα όσο και την προϊούσα μορφή της νόσου.

Όλα δείχνουν ότι στο κοντινό μέλλον θα γίνουμε ακόμη πιο αποτελεσματικοί. Η εξατομίκευση της θεραπείας, η τακτική παρακολούθηση και η ορθή υποστήριξη και καθοδήγηση των ασθενών με ΣκΠ αποτελούν προϋπόθεση και ταυτόχρονα εγγύηση για την καλύτερη δυνατή έκβαση.

Μάρτιος 2017