Ακτινοχειρουργική Εγκεφάλου Gamma Knife

Το σύστημα παρέχει στους ιατρούς πλήρη αυτοματισμό λειτουργίας πιέζοντας ένα και μόνο πλήκτρο, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει σημαντική οικονομία χρόνου. Ο σχεδιασμός του συστήματος έχει γίνει με την πλέον σύγχρονη τεχνολογία με τρόπο ώστε η ακτίνα δράσης της θεραπείας να επεκτείνεται καλύπτοντας ευρύτερο φάσμα ανατομικών δομών συμπεριλαμβανομένου του τραχήλου.

Το Leksell Gamma Knife Perfexion παρέχει επαναληψιμότητα του πρωτοκόλλου και λόγω της συμβατότητας, υπάρχει πλήρης δυνατότητα αναδρομής σε ήδη υπάρχοντα ακτινοχειρουργικά πρωτόκολλα Gamma Knife. Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα βασίζεται στη θεραπευτική εμπειρία σε πάνω από 500.000 ασθενείς και σε 2.500 άρθρα και δημοσιεύσεις σε ειδικά ιατρικά έντυπα, κάτι πολύ ευρύτερο σε σχέση με τις δυνατότητες των ανταγωνιστικών συστημάτων.

Με το σύστημα Leksell Gamma Knife Perfexion, τα πολλαπλά θεραπευτικά κράνη έχουν αντικατασταθεί από ένα ενιαίο ρομποτικό σύστημα με τρία μεγέθη κατευθυντήρα. Δεδομένου ότι το μέγεθος του κατευθυντήρα μεταβάλλεται αυτόματα, σύμφωνα με το πρόγραμμα της θεραπείας, μειώνεται δραστικά η διάρκεια της θεραπείας.

Κάθε στοιχείο του Leksell Gamma Knife Perfexion είναι κατασκευασμένο για την ασφάλεια του ασθενούς και του νοσηλευτικού προσωπικού. Το σύστημα παρέχει προστασία από την ακτινοβολία, η οποία είναι μέχρι 100 φορές μεγαλύτερη από τις εναλλακτικές τεχνολογίες.
Τα επίπεδα ακτινοβολίας στην αίθουσα είναι αρκετά χαμηλά ώστε να επιτρέπεται ένα παράθυρο στο χώρο της θεραπείας, ενώ το σύστημα μπορεί άνετα να τοποθετείται σε δωμάτιο κανονικού μεγέθους.

Η νέα τεχνική ακινητοποίησης της κεφαλής “Extend” επιτρέπει όχι μόνο τη χορήγηση ακτινοχειρουργικής θεραπείας χωρίς τη χρήση στεφάνης ακινητοποίησης, αλλά και τη θεραπεία στην περιοχή του τραχήλου και της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. 

Αντί για ένα μεταλλικό πλαίσιο το οποίο τοποθετείται στο κεφάλι, το κρανίο παραμένει ακίνητο μέσω ενός οδοντικού καλουπιού που εφαρμόζεται στα δόντια. Είναι φυσικά εντελώς ανώδυνο. Αυτό αφαιρείται κάθε φορά που δεν πραγματοποιούνται απεικονίσεις ή θεραπείες και επιτρέπει το σχεδιασμό και προγραμματισμό θεραπειών σε διαφορετικές ημέρες, αν είναι απαραίτητο. Δεν έχει όμως πάντα εφαρμογή. Για παράδειγμα, βλάβες μέσα ή κοντά στο οπτικό σύστημα χρειάζεται ακόμη τη χρήση πλαισίου.  Το νέο σύστημα EXTEND, ένα από τα πρώτα στην Ευρώπη, χρησιμοποιεί το εκμαγείο (αποτύπωμα) της οδοντοστοιχίας της άνω γνάθου, το οποίο εφαρμόζεται υπό κενό αέρος, προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη ακινητοποίηση της κεφαλής του ασθενή.  Σε πρόσφατη θεραπεία σε ασθενή με τη νέα μέθοδο, ο ασθενής δήλωσε ότι η εμπειρία ήταν πολύ καλύτερη, καθώς μετά από τις προηγούμενες θεραπείες αισθανόταν πάντα βάρος στο κεφάλι, που αυτή τη φορά δεν αισθάνθηκε.

Μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών που παρέχουν τη δυνατότητα τρισδιάστατου προγραμματισμού θεραπείας, βάσει απεικονιστικών εξετάσεων (μαγνητικών και αξονικών τομογραφιών ή αγγειογραφιών) και του υψηλού βαθμού ακινητοποίησης του ασθενούς, ο οποίος επιτυγχάνεται με τη χρήση στερεοτακτικής στεφάνης (καθήλωσή της στο κεφάλι του ασθενούς υπό τοπική αναισθησία), η θεραπεία ελαχιστοποιεί την ακτινοβολία που καταλήγει στον περιβάλλοντα υγιή ιστό του εγκεφάλου.

Οι «λεπίδες» του Gamma Knife είναι δέσμες από ακτινοβολία gamma προγραμματισμένες να επιτεθούν στον όγκο μόνο όταν διασταυρώνονται. Εν τούτοις, ανεξάρτητα, οι δέσμες αυτές περνούν ανέπαφα διαμέσου του κρανίου και του περιβάλλοντα ιστού. Μπορεί να θεραπεύσει βλάβες, βαθιά μέσα στον εγκέφαλο όπου σε διαφορετική περίπτωση θα είχαμε τους κινδύνους από μια ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, περισσότερες από 200 ακτίνες από πηγές κοβαλτίου-60, συγκλίνουν με μεγάλη ακρίβεια πάνω στο στόχο. Κάθε μεμονωμένη ακτίνα έχει μειωμένη ένταση και συνεπώς δεν δημιουργεί πρόβλημα στον ιστό μέσω του οποίου διέρχεται, οδεύοντας προς τον στόχο. Οι ακτίνες συγκλίνουν προς ένα ισόκεντρο, όπου η σωρευτική ένταση της ακτινοβολίας γίνεται εξαιρετικά υψηλή. Μετακινώντας την κεφαλή του ασθενούς σε σχέση με το ισόκεντρο της ακτίνας, η δόση της ακτινοβολίας μπορεί να βελτιστοποιείται ανάλογα με τη μορφή και το μέγεθος του στόχου.

Η εξαιρετική ακρίβεια του Gamma Knife καθιστά εφικτή την χορήγηση υψηλής δόσης ακτινοβολίας προς τον στόχο με ελάχιστο κίνδυνο να πληγούν υγιείς ιστοί σε μία και μόνο συνεδρία.

Το Gamma Knife μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ποικίλων προβλημάτων. Χρησιμοποιείται συχνότερα σε όγκους, είτε καρκινικούς είτε καλοήθεις. Υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση σε καλοήθεις όγκους, όπως τα μηνιγγιώματα και τα ακουστικά νευρινώματα, καθώς και σε κακοήθεις όγκους που έχουν κάνει μετάσταση. Οι γιατροί συνήθως χρησιμοποιούν το Gamma Knife για τη θεραπεία όγκων που είναι μικρότεροι από τέσσερα εκατοστά σε μέγεθος. Με το νέο σύστημα EXTEND και εμείς, στην Ελλάδα, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίζουμε μεγαλύτερους όγκους.

Το Gamma Knife είναι σε θέση να σταματήσει την ανάπτυξη όγκων σε ποσοστό 90%- 95% όλων των περιπτώσεων. Επίσης προκαλεί τη συρρίκνωση όγκων στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Η συρρίκνωση μπορεί να διαρκέσει από μια εβδομάδα έως ένα έτος, ανάλογα με το πόσο γρήγορα τα κύτταρα των όγκων διαιρούνται.

Το Gamma Knife μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση διαταραχών όπως οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες (AVM), η νόσος του Πάρκινσον και η νευραλγία τριδύμου. Οι ασθενείς με αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες έχουν ανώμαλες διακλαδώσεις στα αιμοφόρα αγγεία του εγκέφαλου που μπορεί να αιμορραγήσουν, προκαλώντας σπασμούς και αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια. Η νευραλγία τριδύμου είναι μια πάθηση που προκαλεί πόνο γύρω από τα κρανιακά νεύρα κοντά στη βάση του εγκεφάλου. Αυτός ο πόνος τείνει να ακτινοβολεί σε σημεία πίεσης στο πρόσωπο, κάτι το οποίο μπορεί να είναι αφόρητο για ορισμένους ασθενείς.

Η Gamma-Knife θεραπεία είναι μια αναγνωρισμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται σε επιλεγμένους στόχους στην περιοχή του εγκεφάλου. Το Gamma-Knife δεν είναι «μαχαίρι» με την κοινή έννοια του όρου. Ο γιατρός δεν πραγματοποιεί ΚΑΜΙΑ τομή στο κεφάλι και η θεραπεία είναι ανώδυνη. Η θεραπεία σας επιτρέπει να επιστρέψετε σύντομα στις καθημερινές δραστηριότητες. Η Gamma-Knife ακτινοχειρουργική είναι μια απαράμιλλη μέθοδος κατά την οποία 196 εξαιρετικά ακριβείς δέσμες φωτονίων εστιάζονται στην περιοχή του εγκεφάλου που χρειάζεται θεραπεία. Η μέθοδος εφαρμόζεται κλινικά από το 1968. Λειτουργούν παγκοσμίως περίπου 200 συστήματα Leksell Gamma Knife ενώ περισσότεροι από 30.000 ασθενείς αντιμετωπίζονται με Gamma-Knife θεραπεία κάθε χρόνο.

Η άνεση και το αίσθημα ασφαλείας του ασθενούς αποτελούν προτεραιότητα σε κάθε στάδιο. Η όλη διαδικασία είναι απλή και ο ασθενής είναι συνήθως έτοιμος να επανέλθει στις συνήθεις δραστηριότητές του ήδη από την επόμενη μέρα. 
Καθημερινά ή εβδομαδιαίως εκτελείται ένας αριθμός ελέγχων διασφάλισης ποιότητας, τα οποία περιλαμβάνουν ένα τεστ εντοπισμού ακρίβειας. Κανένα παρόμοιο μηχάνημα δεν διαθέτει τέτοια ακρίβεια, και έτσι οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται διασφαλίζουν ότι αυτή η ακρίβεια (έως 0,1 mm) δεν αλλάζει ποτέ.

H Ακτινοχειρουργική Gamma Knife με βάση τα κλινικά στοιχεία, σε σύγκριση με την ανοικτή χειρουργική επέμβαση είναι:

• Το ίδιο αποτελεσματική
• Καλύτερη σχέση κόστους- οφέλους
• Λιγότερες επιπλοκές 

Στο σημερινό περιβάλλον παροχής υπηρεσιών υγείας, όπου όλα καθορίζονται από το κόστος, είναι ζωτικής σημασίας να εκτιμώνται και να αξιολογούνται οι επενδύσεις σε ακριβείς νέες τεχνολογίες με βάση τα αποδεδειγμένα αποτελέσματα. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως στην επιλογή της καλύτερης δυνατής φροντίδας για ασθενείς πάσχοντες από σοβαρές νευρολογικές νόσους και καρκίνο. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η ακτινοχειρουργική με το Leksell Gamma Knife παρέχει μια σειρά από πλεονεκτήματα, τα οποία είναι καρπός της ιατρικής βασισμένης στις ενδείξεις (evidence-based medicine).

Αποδεδειγμένα και τεκμηριωμένα αποτελέσματα
Τα κλινικά αποτελέσματα της θεραπείας με το σύστημα Gamma Knife έχουν δημοσιευθεί εκτενώς στον εξειδικευμένο ιατρικό τύπο, όπου αναφέρεται σημαντική αύξηση στα επιτυχή αποτελέσματα. Μόνο το Leksell Gamma Knife έχει να επιδείξει αυτές τις επιδόσεις και τον συγκεκριμένο συνδυασμό θετικού κόστους προς όφελος με ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Μια πρακτική σε διαρκή εξέλιξη
Η ακτινοχειρουργική επέμβαση με το Gamma Knife® επεκτείνεται συνεχώς με διαρκή έρευνα για νέες ενδείξεις και για την περαιτέρω ανάπτυξη των πρωτοκόλλων που ήδη υπάρχουν. Ο σχεδιασμός του Leskell Gamma Knife καθιστά το σύστημα κατάλληλο ειδικά για την αντιμετώπιση πολλαπλών στόχων, που στις περισσότερες των περιπτώσεων σημαίνει εγκεφαλικές μεταστάσεις. Οι 20.000 περίπου περιπτώσεις ασθενών με εγκεφαλικές μεταστάσεις έχουν τεκμηριωθεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις. Με πολύ καλά αποτελέσματα στον έλεγχο των όγκων, λίγες παρενέργειες και με τη δυνατότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης σε περισσότερους από έναν στόχους, η ακτινοχειρουργική επέμβαση με το Gamma Knife καταλαμβάνει μια περίοπτη θέση στο συγκεκριμένο τομέα. 

Με όλα τα κλινικά και διαχειριστικά πλεονεκτήματα της ακτινοχειρουργικής με το Gamma Knife, το συγκεκριμένο σύστημα έχει καταστεί η προτιμώμενη μέθοδος για την αντιμετώπιση μεταστατικών όγκων. Η μοναδική δυνατότητα αντιμετώπισης πολλαπλών εγκεφαλικών μεταστάσεων παρέχει νέες ευκαιρίες παράτασης και καλύτερης ποιότητας ζωής για τον ασθενή. 

Σε σύγκριση με την εναλλακτική ανοιχτή επέμβαση στο κρανίο, οι κίνδυνοι του Gamma Knife είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Μερικές φορές ο ασθενής έχει ελαφρύ πονοκέφαλο για μισή ώρα μετά τη θεραπεία. Λόγω της έντασης της θεραπείας και του σκοπού να προκληθεί νέκρωση του στόχου, σε περίπου 8% των περιπτώσεων μπορεί να υπάρξει κάποια προσωρινή φλεγμονή η οποία να απαιτεί αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Ασθενείς επιρρεπείς σε επιληψία μπορεί να υποστούν κάποια κρίση και έτσι αυξάνεται η θεραπευτική δόση αντιεπιληπτικών φαρμάκων για μερικές ημέρες. Επειδή η ακτινοθεραπεία πιθανόν να προκαλέσει όγκους, πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μετά τη θεραπεία με Gamma Knife. Στους μισό εκατομμύριο ασθενείς που έχουν κάνει θεραπεία με Gamma Knife κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, δεν παρατηρήθηκε εμφάνιση περισσότερων νέων όγκων από ό, τι θα ήταν σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με άλλους τρόπους, έτσι δεν υπάρχει καμία αιτία για ανησυχία.